قرار داد اختیار معامله چیست؟

تعداد زیادی از قراردادهای اختیار در هفته گذشته در قیمت‌های ۴۶,۰۰۰، ۴۸,۰۰۰ و ۵۰,۰۰۰ دلار منقضی شدند. این موضوع همراه با قیمت بیت کوین که در بازارهای آنی در محدوده ۴۷۰۰۰ تا ۴۹۰۰۰ دلار در نوسان بود، زوال زمانی (معیار time decay سنجشی از کاهش ارزش قراردادهای اختیار با گذشت زمان است) را ایجاد کرد. در حال حاضر با توجه به قیمت کنونی بیت کوین، فقط در قیمت‌های ۴۴,۰۰۰ و ۴۰,۰۰۰ قراردادهایی با حجم بالا داریم. (به ترتیب با ۲۵۰۰ و ۱۵۰۰ قرارداد تسویه نشده)

چگونه کد اختیار معامله بگیریم؟ [بازارهای مشتقه]+شرایط دریافت کد اختیار معامله

برای استفاده از بازار اختیار معامله به کد اختیار معامله نیاز می باشد، به همین علت هر فردی نمی تواند از این بازار استفاده نماید. در ابتدا که این بازار تاسیس شد، کاربران برای استفاده از آن با تردید هایی رو به رو بودند، اما رفته رفته تقاضا برای آن زیاد شد و حجم معامله ها رو به افزایش بودند.

اختیار معامله چیست؟

اختیار معامله به قراردادهایی گفته می شود که دو طرف می توانند به صورت اختیاری برای خرید یا فروش کالا یا سهم ورد نظر اقدام نمایند. به این معنی که کزمانی که برای یک دارایی مشخص قیمتی مشخص می شود تاریخی را برای به انجام رساندن قرار داد مشخص می کنند دو طرف می توانند تا قبل از فرا رسیدن سر رسید معامله خود را انجام دهند.

ابزارهای مالی مختلفی وجود دارند که می توان از آن ها برای انجام سرمایه گذاری ها استفاده کرد. این ابزارهای مالی مبتنی بر یک دارایی یا مشتقی از چند دارایی پایه می باشند، به این معنا که ارزش بسیاری از آن ها از دارایی های دیگری می باشد که آن ها را ابزار مشتقه می نامند.

بازارهای مشتقه چیست ؟

بازارهای مشتقه بازاری هستند که در آن اختیار معامله های خرید و فروش یا قراردادهای آتی و در معامله قرار می گیرند. در این قراردادها دو طرف معامله در تاریخی که ذکر شده است باید به تعهدات خود عمل نمایند.

شرایط دریافت کد اختیار معامله

برای دریافت کد معاملاتی باید با شرایط کد اختیار معامله به خوبی آشنایی داشته باشند، همچنین اطلاعت دیگری چون مزایای این بازارها و آموزش دریافت کد های آپشن و … مورد نیاز واقع می شود. دارایی پایه در این بازارها به انواع سهام، انواع کالا، اختیار خرید، اختیار معامله و … گفته می شود.

اولین بورس اختیار معامله در سال 1973 در شیکاگو ایجاد شد که در روز اول توانستند 911 قرارداد را بر روی 16 سهم انجام دهند. بعد از آن تمامی بورس های معاملاتی از این روش استفاده کردند. لازم به ذکر است که بگوییم بورس شیکاگو در تمامی این سال ها در رتبه اول قرار داشته است.

نکات با اهمیت در کد اختیار معامله

زمان دریافت کد اختیار معامله به این نکته توجه داشته باشید که اختیار معامله به دو دسته تقسیم می‌شود :

• اختیار خرید
• اختیار فروش

از طرفی آن را به اختیار معامله آمریکایی و اختیار معامله اروپایی دسته بندی می کنند. در قرارداد آمریکایی دو طرف می توانند در هر زمانی مبادله خود را انجام دهند، اما در اختیار معامله اروپایی تنها زمانی که تاریخ انقضا فرا می رسد می توان معامله را به انجام رساند.

کد معاملاتی آپشن

قراردادهای اختیار خرید این امکان را به معامله گرها می دهد که بتوانند سهام خود را با استفاده از کد معاملاتی آپشن خریداری نمایند. تاریخ انقضای این معامله را می توان تا بیش از یک سال تعیین کرد. با توجه به نوساناتی که در بازار وجود دارد می توان آپشن مورد نظر خرید یا به فروش رساند. اگر آپشنی خریداری شود، خریدار می تواند سهم مورد نظر را به قیمت تعیین شده خریداری نماید.

زمانی که آپشن فروخته می شود، فروشنده باید حق خرید سهام را با قیمت تعیین شده با کسی که آپشن را دارا است واگذار نماید. با فروختن آپشن می تواند مبلغ آپشن را سود در نظر گرفت و آن را به حساب معاملاتی خود واریز کرد.

از طرفی اختیار فروش این امکان را برای خریداران سهام به وجود می آورد که با قیمت تعیین شده سهم خود را به فروش برسانند.

آموزش دریافت کد معاملاتی اختیار معامله

نحوه دریافت کد اختیار معامله این گونه می باشد که باید در مرحله اول کارگزاری مناسبی را انتخاب نمایید و انتخاب کارگزاری به این معنی می باشد که شما با احراز هویت خود به ثبت نام در بازار بورس وسرمایه پرداخته اید. در ادامه مراحل مختلف دریافت کد معاملاتی را برای شما شرح می دهیم.

انتخاب کارگزاری مناسب

کارگزاری های مختلفی وجود دارند که می توانند معاملات آپشن را انجام دهند. هر کدام از این قرار داد اختیار معامله چیست؟ کارگزاری ها روش های مختلفی را در پیش می گیرند. در این مرحله دو دسته افراد وجود دارند، آن هایی که از کد معاملاتی بورسی برخوردار هستند و افرادی که فاقد کد معاملاتی هستند.

افرادی که برای دریافت کد معاملاتی آپشن اقدام می کنند باید در سامانه سجام ثبت نام نمایند و کد بورسی خود را دریافت نمایند و ثبت نام خود را در کارگزاری مورد نظر انجام دهند. افرادی که از کد بورسی برخوردار هستند قبلا در بازار بورس اوراق بهادار معامله هایی را انجام داده اند.

در این مرحله می توانید با شعبه مرکزی کارگزاری مورد نظر تماس حاصل نمایید که از شرایط کد اختیار معامله و نحوه دریافت کد معاملاتی اطلاعاتی را به دست آورید. در بسیاری از کارگزاری ها با ایجاد شرایطی کد های معالاتی را صادر خواهند کرد.

اما کارگزاری های دیگری در حال فعالیت هستند که نمی توانند کدهای معاملاتی را صادر نمایند. بسیاری از کارگزاری ها ممکن است از شما چک هایی را با مبلغ 1 میلیارد تومان درخواست نمایند و بعضی دیگر کف ارزش پرتفو را تعیین می کنند.

مزایای بازار اختیار معامله به چند دسته تقسیم می‌شوند ؟

بازار اختیار معامله دارای کاربردهایی است که می توان آن ها را به چهار دسته تقسیم بندی کرد. این قراردادها ریسک بسیار پایینی نسبت به سهام دارند و معاملاتی که انجام می دهند بازدهی بیشتری دارند، همچنین کارایی هزینه ها را افزایش خواهند داد و استراتژی های مختلفی را برای انجام معامله ها ارائه می دهند.

با در اختیار داشتن کد اختیار معامله می توانید از قراردادهای اختیار معامله نهایت استفاده را ببرید. این قراردادها در بازارهای اهرم مالی با قدرت زیادی عمل خواهند کرد. به این معنی که سرمایه گذاران می توانند با استفاده از این معامله ها موفقیت های زیادی را به دست آورند.

در قراردادهای اختیار معامله طرفین با به دست آوردن سود بیشتر و کاهش ریسک وارد بازار می شوند. به این صورت که یکی از طرفین با استفاده از تاریخ سر رسید قرار داد می توانند در بهترین زمان ممکن برای فروش سهم خود اقدام نماید و طرف دیگر با تعیین یک قیمت ثابت می تواند ریسک نوسان قیمت ها را کاهش دهد. در واقع این قراردادها در بازارهای آتی کالا کاربرد زیادی دارند.

قرارداد آپشن و هرآنچه در این مورد باید بدانید

قرارداد آپشن یا اختیار معامله، از ابزارهای بازار مشتقه ( Derivative Market )، می باشد، این قراردادها ابزار جدیدی هستند که روی دارایی های پایه مانند سهام منعقد می گردند. اختیار معاملات حقی است که شما با پرداخت یک مبلغ برای خودتان رزرو می کنید. دلایل متعددی وجود دارد که این بازار را برای معامله گران ایرانی محبوب نموده است، یکی از دلایل محبوبیت بازار آپشن در بین ایرانیان، کسب سود از ریزش قیمت سهام می باشد. در حالت معمول، ارزش سهام شما با رشد قیمت افزایش می یابد و میزان سود شما بیشتر می شود، اما اگر قیمت سهام افت کند، به دنبال آن میزان زیان شما در معامله نیز قرار داد اختیار معامله چیست؟ لحاظ می شود. این در حالی است که شما با شناخت قرارداد معاملات آپشن می توانید حتی از ریزش دارایی خود نیز کسب سود نمایید. این بازار مناسب تمام معامله گرانی است که به دنبال سرمایه گذاری هایی فراتر از بازار سهام، اوراق بدهی و . هستند. این بازار گزینه های متنوعی در اختیار سرمایه گذاران قرار می دهد، از سوی دیگر ریسک معاملات در این بازار بالا می باشد. ممکن است تصور کنید که ورود به دنیای اختیار معامله کار معامله گران حرفه ای است، این فرضیه کاملاً غلط است، هر معامله گری با هر سطحی از دانش، می تواند با آموزش بازار آپشن، وارد این عرصه شده و موفق عمل نماید. اگر شما هم به دنبال آشنایی با این مبحث هستید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

قرارداد آپشن چیست؟

قرارداد آپشن ( Options Contract )، توافقی است که به معامله گر این امکان را می دهد که دارایی خود را با قیمت از پیش تعیین شده و در موعد مقرر، بخرد یا بفروشد. این قراردادها در ایران با نام اختیار معامله (اختیار خرید، اختیار فروش) شناخته شده اند. از بازار آپشن در بیت کوین، سکه، بورس، سهام و بازارهای جهانی استفاده می شود . این قراردادها از شاخص‌های اقتصادی به وجود آمده‌اند و مناسب کاهش ریسک در معاملات بر اساس حدس و گمان می باشند.

انواع معاملات آپشن

آموزش بازار آپشن را با توضیح دو اصطلاح مهم این حوزه، آغاز می کنیم. اختیار خرید و اختیار فروش.

اختیار خرید چیست؟

اختیار خرید یا (Call Option) ، به زبان ساده، ودیعه ای است که برای هدف خاصی در آینده در نظر گرفته می شود. برای مثال شما می خواهید حق خرید زمینی را در منطقه ای در آینده داشته باشید، فقط در صورتی خواهان استفاده از این حق هستید که مجوزهای لازم از جانب شهرداری صادر شده باشد. شما می توانید حق خرید زمینی را به قیمت 500میلیون تومان از صاحب زمین در هر مقطعی در سه سال آینده خریداری کنید. لازم به ذکر است که صاحب زمین این اختیار را رایگان واگذار نمی کند، بلکه در قبال این حق، اصطلاحاً اجرت این کار را دریافت می کند. در این مثال ممکن است شما به صاحب زمین حدوداً 12 میلیون تومان پرداخت نمایید. به مبلغی که شما پرداخت می‌کنید قیمت اعمال یا Strike Price می‌گویند. با خرید این حق، بعد از 2 سال که مجوزهای آن منطقه صادر شد و قیمت زمین های آن ناحیه افزایش یافت، فارغ از افزایش قیمت، چون شما دوسال پیش حق خرید یک قطعه زمین را خریده اید، می توانید تنها با پرداخت 500 میلیون تومان صاحب اصلی آن زمین شوید. ولی در صورتی که بعد از قرار داد اختیار معامله چیست؟ 4 سال، مجوزهای لازم از جانب شهرداری برای آن زمین ها صادر شد، یعنی یک سال بعد از انقضای قرارداد، اجرتی که پرداخت کرده ایدرا از دست داده اید و اکنون شما با پرداخت قیمت واقعی زمین در بازار آزاد می توانید صاحب زمین شوید.

اختیار فروش چیست؟

اختیار فروش یا ( Put Optio)، برعکس اختیار خرید است، و شما در این معامله صاحب حق فروش می شوید. برای مثال شما سهام دار سهم اپل هستید و نگرانید در دو سال آینده دچار رکود قیمت شود. شما می خواهید اطمینان داشته باشید که در صورت نزول بازار، ارزش دارایی شما بیش از ده درصد کم نشود. اگر سهام اپل در حال حاضر با ارزش ۲۵۰۰ دلار خرید و فروش می‌شود، شما می‌تواند قرارداد حق فروش را خریداری کنید که به شما این حق را می‌دهد که سهم را در هر زمانی در دو سال آینده به قیمت ۲۲۵۰ دلار بفروشید. اگر ظرف ۶ ماه بازار ۲۰ درصد سقوط کند، شما توانسته اید ۲۵۰ امتیاز به‌دست بیاورید، زیرا سهمی که دو هزار دلار قیمت داشته را با قیمت دو هزار و ۲۵۰ دلار فروخته اید. حتی اگر قیمت آن سهم به صفر برسد شما فقط همان ده درصد را ضرر کرده اید. به صورت کلی می توان گقت که اختیار فروش مانند بیمه کردن سرمایه می باشد

نحوه ی کار معاملات آپشن

معاملات آپشن را می توانید از طریق کارگزاری ها و به کمک حساب آنلاین انجام دهید. قبل از معامله توجه به: میزان سرمایه، بازه ی زمانی برای سرمایه گذاری و تحولات قیمتی که پیش بینی شده برای دارایی های پایه، الزامی است. در صورتی که احساس کردید قیمت دارایی اصلی، قبل از تاریخ انقضا کاهش می یابد، می توانید از فروش اختیار خرید استفاده کنید و بالعکس. گزینه هایی که بر اساس سهام و به عنوان اختیار سهام شناخته می شوند، معمولا یک راهنمای خوب برای معامله گران تازه وارد در حوزه ی اختیار معاملات است.

روش تعیین قیمت در معاملات آپشن

تعیین قیمت در معاملات آپشن به دو اصل بستگی دارد: ارزش ذاتی و ارزش زمانی. ارزش ذاتی نشان دهنده ی پتانسیل سود آپشن بر اساس تفاوت بین قیمت اعمال و قیمت فعلی دارایی است، و ارزش زمانی برای برآورد قیمت آپشن را می‌توان با استفاده از مدل‌های مختلف محاسبه کرد . قیمت سهام، قیمت اعمال و تاریخ انقضا معمولاً در قیمت‌گذاری آپشن‌ها موثر می باشند. قیمت سهام و قیمت اعمال بر ارزش ذاتی تاثیر می‌گذارد، تاریخ انقضا می‌تواند بر ارزش زمانی تاثیر بگذارد.

مزایا و معایب معاملات آپشن

معاملات آپشن مانند سایر استراتژی های سرمایه گذاری مزایا و معایبی دارد که دانستن این نکات برای جلوگیری از اشتباهات در دنیای معامله گری، ضروری است.

نقدشوندگی بالای معاملات آپشن نسبت به سایر حوزه های سرمایه گذاری، مزیت بسیار مهمی است، به گونه ای که می توان با مبالغ کمتر هم شروع به سرمایه گذاری نمود.

اختیار معامله ابزاری است برای تنوع در سبد سرمایه گذاری و هم چنین سپری است برای جلوگیری از ضررهای مالی، که در ادامه منجر به کسب سود بیشتر برای معامله گر خواهد داشت.

اختیار معامله می تواند بسیار پر ریسک تر از خرید سهام، اوراق قرضه و .. باشد. پیش بینی روند قیمت در سهام کار آسانی نیست و اگر تحلیل درست در دست نباشد، ممکن است اوراق بهادار اشتباهی را خریداری نمایید. به صورت کلی اگر ریسک پذیر باشید می توانید از خطرات این قراردادها در امان باشید.

اختیار معامله چیست؟

تنوع بخشیدن با ابزارهای مالی می تواند در مهار تورم و هدایت بهینه منابع مالی سرگردان به بخش های زیربنایی اقتصاد كشور تاثیر داشته باشد.علاوه بر این با توجه بع نبود ابزارهای مالی كافی در بازار سرمایه ایران و به ویژه ، كمبود ابزارهای لازم جهت كاهش ریسك موجود،شورای بورس اوراق بهادار اقدام به تصویب معاملات اوراق اختیار كرده است.از آنجا كه اوراق اختیار در بورس اوراق بهادار تهران سابقه ای ندارد،ایجاد و استفاده از آن نیاز به فرهنگ سازی بین سهامداران دارد.
اختیار معامله، اوراق بهاداری است كه به دارنده آن حق خرید یا فروش یك دارایی خاص را در قیمت معین و در تاریخ مشخص یا قبل از آن اعطا می كند.اختیار معامله به عنوان یكی از اوراق بهادار اشتقاقی شناخته می شود، كه از اوراق بهادار مشتق شده یا اشتقاقی اوراقی هستند كه ارزش آنها بستگی به ارزش یك دارایی دیگر دارد.اختیار معامله، قراردادی است بین دو گروه(یك خریدار و یك فروشنده)به نحوی كه خریدار از فروشنده اختیار معامله، حق خرید یا فروش یك سهم را در یك قیمت معین خریداری می كند.
در اینجا نیز همانند تمام قراردادها هر طرف امتیازی را به طرف مقابل اعطا می كند و خریدار به قرار داد اختیار معامله چیست؟ فروشنده مبلغی تحت عنوان حق شرط پرداخت می كند كه در واقع همان قیمت اختیار معامله است.فروشنده نیز حق خرید یا فروش دارایی مذكور را در یك قیمت معین به خریدار اعطا می كند.اختیاری كه به خرید یك سهم داده می شود اختیار خرید و اختیاری كه برای فروش سهم داده می شود،اختیار فروش گویند.قیمت تعیین شده ای كه خریدار اختیار معامله می تواند دارایی را خریداری كرده یا بفروشد قیمت اعمال یا قیمت توافق نامیده می شود.البته اوراق اختیار معامله مدت معینی نیز دارد.حق خرید یا فروش یك دارایی در یك قیمت معین می تواند تا تاریخ انقضای آن ادامه داشته باشد.
با توجه به طرفین قرارداد و همچنین نوع دارایی یا سهمی كه اختیار معامله دربرگیرنده آن است.اختیار معامله ها می توانند اشكال مختلفی داشته باشند اما ویژگی های معینی وجود دارند كه در تمام اختیار معامله ها مشترك هستند.
۱) اول ، این كه همراه هر قرارداد اختیار معامله یك حق،نه اجبار،برای خرید یا فروش وجود دارد.همان طور كه اشاره شد اختیار خرید حقی است برای خرید یك سهم و اختیار فروش حقی است برای فروش
۲) دومین ویژگی مشترك انواع اختیار معاملات این است كه هر قرارداد اختیار معامله ای، یك خریدار و یك فروشنده دارد.خریدار اختیار معامله به عنوان دارنده اختیار معامله قرار داد اختیار معامله چیست؟ شناخته شده و دارای یك موقعیت فروش است كه در صورتی كه دارنده اختیار معامله آن را اعمال كند،مسئول انجام دادن تعهدات قرارداد است
۳) سومین ویژگی مشترك همه اختیار معامله ها،قیمت اعمال یا تاریخ اعمال است و مبلغی كه از سوی خریدار به فروشنده اختیار معامله پرداخت می شود به حق شرط اختیار معامله معروف است.به این معنا كه اختیار معامله در خود اوراق نهفته است و برگ جداگانه ای مورد نیاز نیست.وقتی سهمی خریداری می شود همراه آن یك اختیار معامله دیگر به خریدار داده می شود و این اختیار در آن خرید اول نهفته است.می توان گفت اوراق مشاركت دولتی نیز تا حدودی این ویژگی را دارند به این معنا كه در هر زمان می توان اوراق مشاركت را فروخت و تضمین قیمت بازخرید را حفظ كرد.یعنی نهادی تضمین كننده است كه سالیانی است در اقتصاد ایران كه آن را به قیمت اسمی بازخرید كند و این نوعی رواج داشته كه بستر ساز بازار اوراق مشتقه خواهد بود.ما در زندگی روزمره خود با انواعی از اختیار معامله مواجه می شویم
ـ مثال :
فرض نمایید شما تصمیم دارید یكی از اقلام مورد نظرتان را فردا پس از مراجعه به فروشگاه خریداری كنید.ولی در روز مراجعه متوجه می شوید كه كالای مذكور به فروش رفته است.مدیر فروشگاه قرار داد اختیار معامله چیست؟ به شما یك برگه پیش فروش می دهد كه به شما اجازه می دهد هفته بعد به فروشگاه مراجعه كرده و كالای مذكور را به همان قیمت خریداری كنید.حال شما صاحب یك اختیار خرید(همان برگه پیش فروش)هستید كه به شما این حق را می دهد كه كالای مذكور را در قیمت تعیین شده خریداری كنحل، تصمیم با شما است كه هفته بعد به فروشگاه مذكور مراجعه و آن كالا را تهیه نمایید و یا همان كالا را در جایی دیگر به قیمت مناسب پیدا كردید و از رفتن به فروشگاه مذكور منصرف شوید.در صورت عدم مراجعههٔ شما از اختیار خرید استفاده نكردید و در صورت مراجعه برای خرید كالای مذكور، اختیار مطالعه را اعمال كردید
ـ مثال :
فرض كنید كه دولت اعلام می كند كه محصولات كشاورزی را با قیمت معینی(تضمین شده)خریداری می كند.كشاورزان پس از برداشت محصول بررسی می كنند كه آیا قیمت بازار بالاتر از قیمت پیشنهادی دولت است یا خیر؟اگر قیمت بازار بالاتر بوده آنها محصول خود را در بازار به فروش می رسانند و اگر قیمت دولت بالاتر باشد محصول را به دولت می فروشند با فروش به دولت ، كشاورزان از اختیار فروش خود استفاده كرده اند.

منظور از اوراق اختیار معامله چیست؟ انواع اوراق اختیار معامله کدامند؟

در بازار بورس و فرابورس عنوانی با نام اوراق اختیار معامله وجود دارد که میتواند برای بسیاری از سرمایه گذاران و صاحبان سهام فعال در بورس وسوسه انگیز باشد. شاید در حال حاظر برایتان سوالاتی مانند: منظور از اوراق اختیار معامله در بازار سرمایه ایران چیست؟ اختیار معامله چیست و چه کاربردی دارد؟ قرارداد آپشن (Option) یا اختیار معامله در بورس چیست؟ انواع اوراق اختیار معامله و … مطرح باشد. در این پست قصد داریم که به این سوال ها پاسخ دهیم.

مواردی که در این پست مورد بررسی قرار میگیرند:

• منظور از اوراق اختیار معامله چیست؟
• منظور از مشتقه چیست و ابزاهای آن کدام است؟
• مزایای اوراق اختیار معامله
• منظور از حق خرید و حق فروش در اوراق اختیار معامله چیست؟

اوراق اختیار معامله چیست؟

برای پاسخ دهی به این سوال که منظور از” اوراق اختیار معامله چیست؟ “ بهتر است به تعریفی که ویکی پدیا در رابطه با اوراق اختیار معامله ارائه داده است نگاهی کنیم.

اختیار معامله یک ابزار مشتقه در مالیه است. اختیار معامله یک قرارداد قانونی است که توسط یک فروشنده به یک خریدار در ازای مبلغ معینی فروخته می‌شود. خریدار این قرارداد آنگاه این اختیار را به دست می‌آورد که یک دارایی (اعم از سهام یا کالا) را تا مدت مشخصی به مبلغ تعیین شده‌ای بخرد یا بفروشد.

با توجه به تعریفی که ویکی پدیا از اختیار معامله بیان کرده بود باید گفت که، اختیار معامله در واقع یکی از انواع اوراق بهادار مشتقه است. اختیار معامله در اصل یک قرارداد است که بین فروشنده و خریدار بسته میشود و طبق این قرارداد طرف خریدار ” اختیار معامله” حق این موضوع را دارد که در ازای پرداخت مبلغ مشخص در زمان معین مقدار سهم مشخص شده ای را داشته باشد. البته به این موضع دقت کنید که این اختیار است و فرد حق این موضوع را دارد و حتما الزامی نیست.

در مقابل طرف فروشنده قرارداد “اختیار معامله” با قرار دادن این حق به خریدار مبلغ مشخصی را هنگام عقد قرارداد دریافت میکند و با توجه به مفاد قرار داد آماده فروش دارایی مذکور است. انواع اوراق اختیار معامله ازنظر نوع قرارداد عبارتند از: اوراق اختیار خرید (Call) و اوراق اختیار فروش (Put). انواع اوراق اختیا معامله از نظر نحوه اعمال عبارتند از اوراق اختیار معامله آمریکایی که تا زمان سررسید قابل اجراست و اوراق اختیار معامله اروپایی که فقط در تاریخ انقضا قابل اجراست.

افرادی که اوراق اختیار معامله را می‌خرند خریدار (Holder) و کسانی که آن را می‌فروشند فروشنده (Writer) نام دارند. تفاوت اصلی بین خریداران و فروشندگان این است؛ خریداران حق خرید و خریداران حق فروش (خریداران) اجباری ندارند که خرید یا فروش انجام بدهند. آن‌ها می‌توانند اگر بخواهند از حقوق خود استفاده کنند. این ریسکِ خریداران اختیار معامله را محدود می‌کند، به این‌صورت که بیشترین ضرری که ممکن است متوجه‌ آن‌ها باشد، از دست دادن حق اجرت اختیار معامله است.

اما فروشندگان حق خرید و فروشندگان حق فروش (فروشندگان) مجبور هستند بخرند یا بفروشند. به این معنا که فروشنده ممکن است به قول خود برای خرید یا فروش عمل کند. این یعنی فروشنده‌ اختیار معامله ریسک نامحدود دارد، یعنی ممکن است خیلی بیشتر از قیمت اجرتِ اختیار معامله را از دست بدهد.
به این دلیل که این اختیار معامله به خریدار فقط حق معامله سهام مشخص شده را داده است و الزامی نیست، اگر خریدار این حق به هر دلیلی به معامله آن سهام جامه عمل نپوشاند فقط مبلغی که برای خرید این حق از فروشنده پرداخت کرده را از دست میدهد.

ابزار مشتقه چیست؟

در قسمت فوق برای تعریف اوراق اختیار معامله به واژه مشتقه اشاره کردیم. در واقع اوراق اختیار معامله اعم از اوراق اختیار فورش و یا اوراق اختیار خرید یکی از انواع ابزار مشتقه هستند. حال به تعریف بازار مشتقه پرداخته و می گوییم ابزار مشتقه (Derivative) چیست؟

بازار مشتقه در برابر بازار نقدی قرار می گیرد. در بازار نقدی کالا یا اوراق بهادار در یک لحظه معامله شده و خرید و فروش انجام می گیرد و کالا تحویل می شود به همین دلیل به بازار نقدی بازار آنی نیز گفته می شود. در بازارهای آنی معاملات در زمان حال و بر اساس قیمت جاری بازار صورت می‌گیرد. اما بازار مشتقه بازاری است که تحویل کالا در زمان معامله انجام نمی شود به همین دلیل به بازار مشتقه بازار آتی نیز گفته می شود. در بازار آتی پرداخت پول و دریافت کالا در آینده اتفاق می‌افتد.

اوراق اختیار معامله قراردادهایی هستند که در بازار مشتقه انجام می گیرند. از آنجایی که ارزش اوراق اختیار معامله به ارزش دارایی های دیگر وابسته است به آن ها اوراق مشتقه گفته می شود.

مزایای اوراق اختیار معامله چیست؟

صاحبان سهام و سرمایه گذاران میتوانند با استفاده از اوراق اختیار خرید از ضرر های احتمالی جلوگیری کنند و یا ضررها را به حداقل ممکن برسانند و در اصل توانایی تطبیق خود را با شرایط روزهای آتی داشته باشند. به عنوان مثال سرمایه گذاران و سهامداران میتوانند از اوراق اختیار معامله در هنگام سقوط بورس استفاده بسیار کند تا به سود آن تمام شود. از جمله مزایای اوراق اختیار معامله عبارتند از:

• جلوگیری از ضرر بسیار و سود بیشتر
• کاهش ریسک
• سود بهتر
• استفاده از مزیت زمانی جهت تصمیمات آتی

اوراق اختیار معامله معمولا برای سرمایه گذاران و سهامدارانی مناسب است که ریسک پذیری بالایی دارند و میتوانند سرمایه گذاری بلند مدت کنند و همین موضوع میتواند برایشان سود بسیار زیادی را به همراه داشته باشد.

منظور از حق خرید و حق فروش در اوراق اختیار معامله چیست؟

عنوان هایی وجود دارد به نام ” حق خرید” و “حق فروش” که در قسمت های فوق به تعریف آن ها کمی پرداختیم اما به طور اختصاصی تر باید بگوییم که، منظور از حق خرید اوراق اختیار معامله این است که طبق قرارداد اختیار خرید، دارنده اوراق اختیار معامله، این حق را دارد تا دارایی خود را در تاریخ معین و با قیمت مشخصی خریداری کند. حق فروش و قرار داد فروش در اوراق اختیار معامله، قرارداد اختیار فروش، این قرارداد به دارنده آن، حق فروش یک دارایی در تاریخ معین و با قیمت مشخص را می دهد.

قرارداد اختیار معامله در زیان: در مورد قرارداد اختیار معامله فروش، به هر قرارداد اختیار معامله که قیمت اعمال آن از قیمت پایانی سهم پایه در بازار نقدی کمتر است و در مورد قرارداد اختیار معامله خرید، به هر قرارداد اختیار معامله که قیمت اعمال آن از قیمت پایانی سهم پایه در بازار نقدی بیشتر است ، گفته می شود.

قرارداد اختیار معامله در سود: در مورد قرارداد اختیار معامله فروش، به هر قرارداد اختیار معامله که قیمت اعمال آن از قیمت پایانی سهم پایه در بازار نقدی بیشتر است و در مورد قرارداد اختیار معامله خرید، به هر قرارداد اختیار معامله که قیمت اعمال آن از قیمت پایانی سهم پایه در بازار نقدی کمتر است گفته می شود.

جمعه ۳ میلیارد دلار قرارداد اختیار منقضی می‌شود؛ تاثیر آن بر قیمت بیت کوین چیست؟

صرافی‌های بزرگی نظیر Deribit که قراردادهای اختیار رمزارزها را ارائه می‌دهند در آستانه تسویه میلیاردها دلار قرارداد آپشن بیت کوین در روز جمعه هستند. تحلیلگران معتقدند انقضای این قراردادها در این ماه تاثیر قابل توجهی بر قیمت بیت کوین نخواهد داشت. گفتنی است بیت کوین در هفته جاری به دلیل اخبار اقتصادی کلان و نگرانی‌های قانونگذاری تحت فشار بوده است.

به گزارش میهن بلاکچین و به نقل از کوین‌دسک اطلاعات Skew نشان می‌دهد که ۷۳,۷۰۰ قرارداد اختیار (Options) بیت کوین به ارزش ۳.۱۴ میلیارد دلار در روز جمعه منقضی خواهند شد. از این تعداد، تقریبا ۵۰,۰۰۰ قرارداد مربوط به قراردادهای اختیار خرید (call) و بقیه قراردادها مربوط به قراردادهای اختیار فروش (Put) هستند. صرافی دریبیت به تنهایی بیش از ۸۵٪ از قراردادهای تسویه نشده را در اختیار دارد.

شیلیانگ تانگ (Shiliang Tang) مدیر ارشد سرمایه‌گذاری صندوق پوشش ریسک لجرپرایم (LedgerPrime) در این خصوص گفت:

من انتظار ندارم افزایش قیمت چشمگیری را شاهد باشیم، مگر آنکه از قیمت ۵۰,۰۰۰ دلار عبور کنیم. قراردادهای تسویه نشده زیادی در این سطح قیمت وجود دارد.

نمودار ۱: تاریخ سررسید قراردادهای اختیار بیت کوین

تانگ بیان کرده است اگر بیت کوین از سطح قیمت ۵۰,۰۰۰ دلار عبور کند، معامله‌گرانی که فکر می‌کردند روند نزولی یا نوسان قیمت قبلی ادامه‌دار خواهد بود و قراردادهای اختیار خرید خود را به این دلیل فروخته‌اند، ممکن است به سمت خرید بیت کوین در بازار آنی (Spot) یا آتی (Futures) روی بیاورند تا ضررهای ناشی فروش قبلی خود را کاهش دهند. این موضوع ممکن است قیمت بیت کوین را افزایش دهد.

هرچند با توجه به کاهش ۱۱٪ قیمت به سطح ۴۲,۰۰۰ دلار در هفته جاری، این سناریو بعید به نظر می‌رسد.

آپشن‌ها یا قراردادهای اختیار خرید و فروش، ابزارهای مشتقه‌ای در بازارهای مالی هستند که به خریدار، حق خرید یا فروش دارایی مورد نظر در قیمت و تاریخی از پیش تعیین‌شده می‌دهند. قرارداد اختیار خرید (Call) به دارنده آن، حق خرید می‌دهد، در حالی که اختیار فروش (Put)، حق فروش را به خریدار می‌دهد. قراردادهای تسویه نشده (Open Interest) به مجموع تمام قراردادهای خرید و فروشی اطلاق می‌شود که صورت پذیرفته‌اند اما توسط یک قرارداد دیگر سر به سر نشده‌اند. خریدار قرارداد اختیار خرید در خصوص شرایط بازار خوش‌بین است و انتظار افزایش قیمت را دارد، در حالی که خریدار قرارداد فروش معتقد است قیمت کاهش می‌یابد.

نمودار ۲: قراردادهای باز بر اساس قیمت اعمال آنها در تاریخ ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۱

نمودار فوق نشان می‌دهد بیشترین قراردادهای اختیار خرید تسویه نشده بالاتر از قیمت کنونی بیت کوین قرار دارند که به آنها، قراردادهای خرید Out-of-the-money یا OTM گفته می‌شود. اکثر آپشن‌های فروش در سطح قیمت کمتر از قیمت کنونی قرار دارند. بنابراین، به نظر می‌رسد اکثر قراردادها در این روز بدون نتیجه منقضی شوند، مگر آنکه بیت کوین قبل از ساعت ۰۸:۰۰ (۱۱:۳۰ به وقت ایران) روز جمعه که زمان منقضی شدن قراردادها در صرافی دریبیت است، افزایش چشمگیری داشته باشد. گفتنی است هر قرارداد اختیار بیانگر یک بیت کوین است.

در حال حاضر در قیمت ۵۰,۰۰۰ دلار، ۳۵۰۰ قرارداد باز خرید و ۵۳۷ قرارداد باز فروش وجود دارد. قرارداد اختیار خرید در قیمت ۶۴,۰۰۰ دلار با ۴۴۰۰ قرارداد باز (۴۴۰۰ بیت کوین)، بیشترین تعداد قراردادهایی هستند که در تاریخ ۲۴ سپتامبر (۲ مهر) منقضی خواهند شد.

هم‌چنین تعداد قراردادهای اختیار خرید بین قیمت ۴۶,۰۰۰ الی ۵۰,۰۰۰ دلار، بسیار بالا است. آدام فارثینگ (Adam Farthing) مدیر ارشد ریسک B2C2 در این خصوص گفته است:

تعداد زیادی از قراردادهای اختیار در هفته گذشته در قیمت‌های ۴۶,۰۰۰، ۴۸,۰۰۰ و ۵۰,۰۰۰ دلار منقضی شدند. این موضوع همراه با قیمت بیت کوین که در بازارهای آنی در محدوده ۴۷۰۰۰ تا ۴۹۰۰۰ دلار در نوسان بود، زوال زمانی (معیار time decay سنجشی از کاهش ارزش قراردادهای اختیار با گذشت زمان است) را ایجاد کرد. در حال حاضر با توجه به قیمت کنونی بیت کوین، فقط در قیمت‌های ۴۴,۰۰۰ و ۴۰,۰۰۰ قراردادهایی با حجم بالا داریم. (به ترتیب با ۲۵۰۰ و ۱۵۰۰ قرارداد تسویه نشده)

به نرخ کاهش ارزش قراردادهای اختیار به دلیل گذشت زمان، زوال زمانی (Time decay) گفته می‌شود. با نزدیک شدن به تاریخ انقضای قرارداد اختیار، این معیار شتاب بیشتری می‌گیرد. علاوه بر آن هنگامی که قیمت دارایی مورد نظر بدون نوسان باقی می‌ماند، قراردادهای اختیار نیز ارزش خود را رفته رفته از دست می‌دهند و این موضوع منجر به کاهش انتظارات سرمایه‌گذاران برای نوسان‌های بزرگ قیمت می‌شود.

اگر قیمت بیت کوین در محدوده ۴۷,۰۰۰ الی ۴۹,۰۰۰ باقی می‌ماند، هر دو دسته خریداران قراردادهای خرید و فروش در این محدوده قیمت، با ضررهای چشمگیری مواجه می‌شدند و ممکن بود به سمت راهکارهای پوشش ریسک روی بیاورند.

رویکرد بازار به انقضای آپشن‌ها در سال جاری منفی بوده است، به این دلیل که بیت کوین در روزهای منتهی به انقضای آپشن‌ها، شاهد نوسان قیمت بوده‌اند. هرچند، بعضی از صاحب‌نظران گفته‌اند که بازار قراردادهای اختیار هنوز به حد کافی بزرگ نیست که بر قیمت آنی تاثیرگذار باشد.

آلن وانگ (Allen Wang) رییس بخش معاملات Babel Finance گفته است:

حجم معاملات بازار آپشن‌های بیت کوین با ارزش بازار کنونی این رمز ارز قابل مقایسه نیست. در یک بازار بالغ، میانگین حجم معاملات روزانه قراردادهای اختیار تقریبا ۵ الی ۲۰ برابر حجم معاملات خود دارایی مورد نظر است.

هنوز بسیار زود است که درباره تأثیر قراردادهای اختیار خرید و فروش بیت کوین بر خود این رمزارز صحبت کنیم. تنها نکته قطعی این است که اکثر این قراردادها در تاریخ انقضا بی‌ارزش خواهند شد.

بر اساس اطلاعات Skew و CoinGecko، تا روز سه‌شنبه، حجم مجموع قراردادهای اختیار بیت کوین کمتر از یک میلیارد دلار بود که تنها ۲٪ از حجم بازار آنی به ارزش ۴۳ میلیارد دلار است.

فعالیت بازار Options در ماه‌های اخیر کاهش یافته است. صرافی‌ها در ماه مارس رکورد ۶ میلیارد دلار قرارداد را ثبت کرده‌اند که تقریبا دو برابر ماه سپتامبر است.

بررسی شرایط پس از تاریخ انقضا

ریسک معکوس، اختلاف بین نوسان ضمنی اختیار خرید ها و اختیار فروش‌های OTM را می‌سنجد. ریسک معکوس انقضای ۲۴ سپتامبر در هفته جاری کاهش شدیدی از منفی ۵ به منفی ۲۰ داشته است. هرچه تقاضا برای یک قرارداد آپشن بیشتر باشد، نوسان آن نیز بیشتر خواهد بود. بنابراین، کاهش ریسک معکوس (risk reversals) گویای آن است که سرمایه‌گذاران در صدد محافظت از خود در مقابل کاهش قیمت هستند.

شرکت سنگاپوری QCP Capital در کانال تلگرام خود نوشته است:

بازار آپشن‌ها با تلاطم بسیار زیادی همراه است، به طوری که ریسک معکوس به دلیل تقاضای زیاد برای آپشن‌های فروش نسبت به آپشن‌های خرید، به منفی ۲۰ رسیده است.

بیت کوین در روز سه‌شنبه برای سومین روز متوالی با کاهش قیمت مواجه بود و برای اولین بار از اوایل ماه آگوست از سطح قیمت ۴۰,۰۰۰ دلار پایین‌تر آمد. دلیل این کاهش قیمت، نگرانی پیرامون بحران بدهی شرکت املاک چینی Evergrande Group و ترس ناشی از عرضه برنامه محرک اقتصادی فدرال رزرو آمریکا است. پس از آنکه گری گنسلر رییس کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا استیبل کوین‌ها را با ژتون‌های قمار مقایسه کرد و مجددا بر قانونگذاری صنعت رمزارزها تاکید کرد، فروش بیت کوین تشدید شد.

اگرچه چشم‌انداز کوتاه‌مدت نویدبخش به نظر نمی‌رسد، اما بازار قراردادهای اختیار نشانه‌های صعودی بلندمدت از خود نشان می‌دهد، به طوری که ریسک معکوس انقضای ماه ژوئن ۲۰۲۲ بالاتر از صفر حفظ شده است.