مدیریت ریسک در بورس و بازارهای مالی

ریسک فری چیست؟ سود کردن در سرمایهگذاری بدون ریسک!
ریسک بالای سرمایهگذاری در بازارهای مالی گاهی اوقات به حدی زیاد است که بسیاری از افراد را از ورود به آنها باز میدارد. همچنین بخش قابل توجهی از توان فکری و تمرکزی تریدرهایی که در بازارهای مالی فعالیت میکنند، معطوف به تحمل فشار روانی ناشی از ریسک معاملات میگردد. اما آیا واقعا راهی برای خلاصی از این وضعیت وجود ندارد؟ تاکنون عبارت ریسک فری (Risk Free) به گوشتان خورده است؟ آیا میتوان وارد یک معامله شد در حالی که ریسکی متوجه ما نباشد؟ برای پاسخ به این سؤالات باید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا بررسی کنیم که معنی ریسک فری چیست.
آیا میتوان معامله بدون ریسک انجام داد؟
قبل از پرداختن به معرفی مفهوم معامله ریسک فری، مدیریت ریسک در بورس و بازارهای مالی لازم است که تکلیف یک موضوع بسیار مهم را معین کنیم. اساسا هیچ گونه بازار مالی وجود ندارد که سرمایهگذاری در آن بدون ریسک امکانپذیر باشد؛ اما در مقابل همواره این امکان فراهم است که با در نظر گرفتن تدابیر خاصی، ریسک معاملات را کاهش داد. آنچه در اینجا تحت عنوان Risk Free مطرح میکنیم، ناظر بر همین گزاره دوم است. به دنبال راههایی هستیم که ریسک معاملات را به حداقل مقدار ممکن کاهش دهیم.
ریسک فری چیست؟
تاکنون به عنوان یک تریدر تجربه آن را داشتهاید که وارد یک معامله شوید؛ در ابتدا به سود دست پیدا کنید و پس از مدتی نه تنها سود خود را از دست رفته ببینید؛ بلکه حد ضرر شما نیز فعال شود و به این ترتیب با ضرر از معامله خارج شوید؟ یکی از بدترین حس و حالهایی که یک تریدر در طول زمان فعالیت خود تجربه میکند، مربوط به چنین شرایطی است.
ریسک فری کردن معامله به معنی آن است که هر کاری از دست ما بر میآید انجام دهیم تا قبل از ضرر کردن، بتوانیم از یک مدیریت ریسک در بورس و بازارهای مالی معامله خارج شویم. به این ترتیب عملا مدیریت ریسک سرمایهگذاری نیز به خوبی اتفاق میافتد. اجرای روشهای Risk Free در شرایط مختلف حاکم بر بازار امکانپذیر است. اما باید توجه داشته باشید که در شرایط رکود یا روند نزولی کارآمدی بیشتری دارد.
معرفی چند تکنیک برای ریسک فری کردن معاملات
واقعیت این است که اجرای تکنیک Risk Free کاملا به استراتژیهای معاملاتی افراد بستگی دارد. حتی ممکن است افراد تعاریف مختلفی از تکنیک ریسک فری داشته باشند. ما در این جا سعی میکنیم که به چند مورد از دیدگاههای موجود اشاره کنیم. انتخاب گزینه مناسب از بین آنها کاملا بر عهده شما است.
1. تعیین حد ضرر در محدوده سود
یکی از اقداماتی که معمولا سرمایهگذاران برای Risk Free کردن معاملات خود انجام میدهند، تعیین حد ضرر در محدوده سود به دست آمده از معاملات است. به این ترتیب حتی اگر دارایی خریداری شده در جهت افت قیمت حرکت کند، حد ضرر شما در محدوده سود فعال میشود و به این ترتیب با ضرر و زیان از معامله خارج نمیشوید. البته تعیین حد ضرر در معاملهگری یک مفهوم استاتیک نیست. به این معنی که در گذر زمان باید به طور پیوسته شرایط معامله را رصد کنید و حد ضرر خود را مبتنی بر وضعیت بازنگری نمایید. طبیعتا کمک گرفتن از ابزارهای تحلیل تکنیکال در این بخش بسیار راهگشا است.
2. سیو سود پلکانی
یکی دیگر از اقداماتی که در قالب تکنیک ریسک فری کردن معاملات کاربرد دارد، سیو سود پلکانی است. تصور کنید که وارد یک معامله شدید. بعد از مدتی دارایی خریداری شده افزایش قیمت میدهد. به این ترتیب میتوانید با توجه به حد ضرری که تعیین کردید، بخشی از سود حاصل از معامله را به فروش برسانید. به این ترتیب حتی اگر دارایی دچار افت قیمت شود و حد ضرر شما را فعال کند، بدون اینکه متحمل ضرر و زیان شوید، از معامله خارج خواهید شد.
نکته مهمی که در اتخاذ چنین رویکردی باید در نظر داشته باشید، کارمزدهای معاملاتی است. تصمیمگیری برای سیو سود باید به گونهای باشد که از محل پرداختن کارمزد، متحمل ضرر و زیان زیادی نشوید.
3. ریسک فری کردن معاملات به کمک معاملات باینری آپشن
این تکنیک ریسک فری کردن معاملات، در فارکس کاربرد دارد. اصطلاح باینری در بین برنامهنویسان کاربرد بسیار زیادی دارد. در اینجا منظور از معاملات باینری آپشن، وارد شدن به معاملاتی است که پاسخ آن مثبت یا منفی است؛ یعنی رویکرد 0 یا 100 به معاملهگری وجود دارد. در قالب معاملات باینری آپشن، 2 آپشن در دو جهت مختلف باید باز کنید. فرض کنید یک آپشن Call انجام دادهاید که در واقع شما روی افزایش قیمت یک دارایی در بازه زمانی مشخص سرمایهگذاری کردهاید.
بلافاصله بعد از آن باید یک آپشن Put نیز تعریف کنید. در این آپشن شما روی کاهش قیمت یک دارایی تا مقدار و زمان معینی سرمایهگذاری میکنید. سپس بلافاصله جهت حاکم در قیمت را شناسایی کنید. آپشنی که در جهت شناسایی شده قرار ندارد را به فروش برسانید. دقت داشته باشید که هر چقدر این فرآیند سریعتر رخ بدهی، میزان ضرر شما کمتر میشود. در ادامه منتظر بمانید تا آپشن دوم به انتها برسد. به این ترتیب سودی که از محل این آپشن به دست میآورید، ضرر آپشن ابتدایی را جبران میکند.
چگونه در اجرای تکنیکهای Risk Free به موفقیت برسیم؟
سه مدل مختلف از تکنیکهای ریسک فری را در بالا بررسی کردیم. واقعیت این است که اجرای هر کدام از این تکنیکها نیازمند، تسلط بالا روی عوامب بنیادی و تکنیکال حاکم بر بازار است. تردید نداشته باشید که بدون داشتن آگاهی و مهارت لازم نمیتوان هیچکدام از روشهای فوق را به درستی پیادهسازی کرد.
در مجموعه چند راهکار مؤثر وجود دارد که برای موفقیت در پیادهسازی مدلهای مختلف ریسک فری میتوانید مورد استفاده قرار دهید که عبارتاند از:
1. تمرین کردن با حساب آزمایشی
صرافیها و کارگزاریهای بازارهای مالی با هدف ایجاد شرایط برای بررسی پلتفرمهای معاملاتی خود، امکان استفاده از حسابهای آزمایشی را به صورت رایگان برای سرمایهگذاران فراهم میکنند. شما میتوانید آموختههای خود برای اجرای تکنیکهای ریسک فری را از طریق حسابهای آزمایشی تمرین کنید. این کار به مرور زمان شما را در استفاده صحیح از تکنیکهای Risk Free متبحر میسازد. همچنین فرصت دستیابی به استراتژی شخصی سازی شده خودتان را نیز به این ترتیب خواهید داشت.
2. افزایش آگاهی از روانشناسی بازار
مهمترین عامل در موفقیت یا شکست ریسک فری کردن معاملات، زمانی است که تصمیم به خروج از معاملات میگیرید. دقیقا همین تصمیم است که باعث میشود عدهای هیچ سودی به دست نیاورند؛ گروهی سود کمی کسب کنند و در مقابل افرادی نیز سودهای کلانی به جیب بزنند. اگر یک معاملهگر درک درستی از شرایط روانی حاکم بر بازار داشته باشد، همیشه باز و بسته کردن پوزیشنهای معاملاتی خود را دقیقا در بزنگاهها انجام میدهد. برای این منظور ضمن مطالعه نیاز به تجربه زیادی نیز دارید.
3. انتخاب داراییهای با نقدشوندگی مناسب
گاهی اوقات استراتژیهای شما به درستی کار میکند. اما یک نکته مهم در اجرای تکنیکهای ریسک فری را در نظر نمیگیرید. دارایی که نقدشوندگی مناسبی ندارد، در زمانی که تصمیم به فروش آن میگیرید، مشخص نیست که به خریداری وجود داشته باشد یا خیر. در چنین شرایطی عملا شما حتی با اتخاذ تصمیمهای درست نیز نمیتوانید استراتژیتان را پیاده کنید. لذا توصیه ما این است که حتما نقدشوندگی را به عنوان یک فاکتور مهم در معاملات در نظر بگیرید.
کلام پایانی
در این مقاله بررسی کردیم که مفهوم ریسک فری کردن چیست. واقعیت این است که شما به عنوان یک تریدر باید ضمن پذیرش ریسک موجود در بازارهای مالی مختلف، بخش قابل توجهی از تمرکز خود را صرف مدیریت این ریسک نمایید. توصیه پایانی ما این است که برای اجرای تکنیکهای Risk Free به هیچ عنوان عجله نکنید و با حوصله در حسابهای آزمایشی روشهای مختلف را امتحان کنید. به این ترتیب بعد از مدتی میتوانید به اهداف مورد نظرتان دست یابید.
۷ راهبرد و ۳ محور اصلی بازار سرمایه در دوره مدیریت جدید
تهران– ایرنا- رییس سازمان بورس و اوراق بهادار ۷ راهبرد و ۳ محور اصلی برنامههای کلان بازارسرمایه را در دوره جدید اعلام کرد و گفت: با در نظر گرفتن شرایط موجود، پروژه سهام عدالت به دلیل گستردگی آن در دستور کار جدی هیات مدیره سازمان قرار دارد.
به گزارش روز شنبه ایرنا از سازمان بورس و اوراق بهادار، «مجید عشقی» درباره راهبردها و برنامههای کلان بازار سرمایه در دوره مدیریتی جدید، افزود: همانطور که رهبر معظم در بیانیه گام دوم انقلاب، محورهای اصلی راه حل مشکلات اقتصادی کشور را درونزایی اقتصاد، مولد و دانش بنیان شدن، مردمی کردن و کاهش تصدی دولت و نهایتا برونگرایی با استفاده از همه ظرفیتهای کشور اعلام فرموده اند، سازمان بورس و اوراقبهادار در دوره جدید تلاش میکند با این جهتگیری و در نظر قرار دادن اهداف کلان خود شامل حمایت از سرمایهگذاران، ایجاد بازار شفاف، کارا و منصفانه و کاهش ریسک فراگیر، سیاستها و برنامههای خود را تنظیم، اجرا و رصد کند.
وی تاکید کرد: راهبردها و راس برنامههای هیات مدیره جدید سازمان در جلسه شورای عالی بورس مطرح و مقرر شد برنامه تفصیلی مزبور در اولین فرصت تهیه و برای طرح در جلسات شورای عالی بورس ارائه شود.
هفت راهبرد اصلی سازمان بورس در دوره جدید مدیریت
عشقی با اشاره به هفت راهبرد اصلی سازمان بورس و اوراق بهادار در دوره جدید مدیریت اعلام کرد: نخستین راهبرد، توجه به مکانیزمهای مدرن به منظور افزایش نظارت عامه بر فعالیت ناشران است، همچنین دومین راهبرد، توسعه ابزارهای نظارتی به شکل پیشگیرانه و متناسب با توسعه بازار خواهد بود.
به گفته رییس سازمان بورس، راهبرد سوم، اصلاح قوانین و مقررات به سمت افزایش عدالت و پاسخگویی در کل بازار است و تقویت اکوسیستم تامین مالی در سطح متوسط و خرد از طریق ابزارهای نوین به عنوان چهارمین راهبرد دنبال خواهد شد.
وی تاکید کرد: تسهیلگری و توسعه زیرساختهای جذب و مدیریت سرمایه خارجی در بازار در کنار بازمهندسی ساز و کار رسانهای و نشر اطلاعات در بازار و تقویت نظارت بر آن، راهبردهای پنجم و ششم مورد نظر سازمان بورس و اوراق بهادار در دوره جدید است.
عشقی خاطرنشان کرد: آخرین راهبرد مدیریت جدید، بازمهندسی نسل نوین زیرساختهای فنی با هدف افزایش امنیت، پایداری و سهولت دسترسی خواهد بود.
برنامههای هیات مدیره جدید سازمان بورس و اوراق بهادار
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در تشریح برنامههای هیات مدیره جدید سازمان بورس، توضیح داد: بر مبنای راهبردهای اشاره شده در بالا که با در نظر گرفتن اهم چالشهای بازار سرمایه تدوین شدهاند، برنامههایی در سه محور در دستور کار قرار گرفته است.
وی ادامه داد: نخستین محور رئوس برنامه های هیات مدیره جدید، تمرکز بر ماموریت و رسالت اصلی سازمان مبنی بر توسعه بازار سرمایه است.
عشقی تاکید کرد: این برنامه محوری با تکیه بر مواردی چون افزایش سهم تامین مالی بخش تولید و توسعه بنگاهها از بستر بازار سرمایه، تنوعبخشی و تعمیق بازار سرمایه (در ابعاد بازار، ابزار و نهاد)، افزایش شفافیت و کیفیت اطلاعات منتشر شده در بازار مدیریت ریسک در بورس و بازارهای مالی سرمایه، مقرراتزدایی، اصلاح فرآیندهای کاری و افزایش کارایی بازارهای مالی؛ توسه نهادهای مالی و انحصار زدایی، توسعه و تقویت زیرساختهای فنی و تسهیلگری و شفاف سازی صدور مجوزها در بازار سرمایه و توسعه بازار بدهی و افزایش نقدشوندگی آن به عنوان مکمل بازار سهام دنبال خواهد شد.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار «حرکت به سمت نظارت هوشمند و فراگیر» را به عنوان دومین برنامه محوری هیات مدیره جدید معرفی و اعلام کرد: این برنامه از طریق ارتقای ابزارهای نظارتی متناسب با رشد بازار و تکنولوژی، ایجاد ساز و کار تعاملی و نظارت عموم سرمایه گذاران (خرد و عمده) بر بازار، استقرار نظام جامع مدیریت ریسک در بازار، اصلاح نظام حاکمیت شرکتی و حفظ حقوق سرمایهگذاران، شناسایی و پیگیری فعالیتهای متخلفانه و مجرمانه در بازار با استقرار سامانه های پایش هوشمند بازار، ابهام زدایی از مقررات و رفع خلأهای مقرراتی و تسریع، کارآ و اثربخش کردن فرآیندهای رسیدگی به تخلفات اجرایی خواهد شد.
به گفته وی، آخرین محور از رئوس برنامه های هیات مدیره جدید با محوریت «فرهنگسازی و نظم بخشی به فضای گردش اطلاعات در بازار سرمایه» به اجرا در خواهد آمد.
ساماندهی به گردش اطلاعات در فضای مجازی
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: در اجرای سومین برنامه محوری، پایش و توسعه حداکثری درگاههای رسمی و دارای مجوز ارایه اطلاعات؛ تدوین برنامههای گسترده آموزشی، ترویج و فرهنگسازی با استفاده از ظرفیت ارکان بازار سرمایه و نهادهای مالی فعال در آن و دانشگاهها، تقویت درگاههای اطلاع رسانی تخصصی در حوزه بازار سرمایه و تعامل با فعالان بازار سرمایه جهت ساماندهی به گردش اطلاعات در فضای مجازی مد نظر قرار خواهد گرفت.
وی گفت: با اجرای برنامه های بالا، به اهداف تعیین شده در حمایت از سرمایه گذاران و کسب اعتماد آنها و ایجاد بازار کارآ دست خواهیم یافت.
عشقی در عین حال تاکید کرد: در کنار برنامههای مطرح شده، با توجه به شرایط موجود، پروژه بزرگ سهام عدالت با توجه به گستردگی و پیچیدگیهای آن با بهرهگیری از نسل نوین زیرساختهای فنی و تکنولوژی، در دستور کار جدی هیات مدیره سازمان خواهد بود.
رییس سازمان بورس با اشاره به اهمیت منابع انسانی در تحقق اهداف و برنامه های بازارسرمایه گفت: اجرای این برنامه ها بیشک، بدون اتکا به سرمایه انسانی که در بدنه بازار سرمایه و به ویژه در ارکان اصلی بازار، مشغول به فعالیت هستند، امکان پذیر نخواهد بود، بنابراین؛ توجه ویژه به سرمایه انسانی و اصلاح ساختارهای اداری از اولویتهای دورن سازمانی هیات مدیره جدید است.
به گزارش ایرنا، عصر روز چهارشنبه هفته گذشته شورای عالی بورس و اوراق بهادار با حضور اعضاء و به ریاست وزیر امور اقتصادی و دارایی تشکیل جلسه داد و در این جلسه «مجید عشقی»، قائم مقام سابق بورس کالا با تایید اعضای شورای عالی جایگزین «محمدعلی دهقان دهنوی»، رییس سابق سازمان بورس و اوراق بهادار شد.
ریسک مالی چیست؟
اجتناب از ریسکها ردر بازارهای مالی غیرممکن است و بهترین کاری که یک معاملهگر یا سرمایهگذار میتواند انجام دهد، کاهش یا کنترل این ریسکها است.
ریسک مالی چیست ؟
به زبان ساده، ریسک مالی یعنی ریسک از دست دادن پول یا داراییهای ارزشمند. در بازارهای مالی ریسک به معنای مقدار پولی است که یک فرد با سرمایهگذاری یا معامله کردن ممکن است از دست بدهد؛ توجه داشته باشید ریسک فقط به معنای از دست دادن پول نیست، بلکه احتمال از دست دادن پول را نیز شامل میشود .
بسیاری از سرویسهای مالی یا تراکنش ها ذاتاً با خطر از دست دادن مواجهاند و این چیزی است که ما آن را ریسک مالی مینامیم .
انواع ریسکهای مالی:
برای دستهبندی ریسکهای مالی روش های مختلفی وجود دارد که تعریف هریک از آنها بر اساس روش دستهبندی و موضوع آن میتواند متفاوت باشد. در این مقاله ریسکهای سرمایهگذاری، عملیاتی، حقوقی (compliance) و سیستمی، را به طور خلاصه بررسی خواهیم کرد.
ریسک سرمایهگذاری( Investment Risk )
شکلهای مختلفی از ریسکهای سرمایهگذاری وجود دارد، اما بیشتر آنها در ارتباط با نوسان قیمت بازار است. ریسک بازار، نقدینگی( Liquid )، و اعتبار، بخشهایی از ریسک سرمایهگذاری هستند.
ریسک بازار( Market Risk )
ریسک بازار به نوسان قیمت داراییها در بازار مربوط میشود. معمولاً سرمایهگذارها با ریسکهای مستقیم و غیرمستقیم بازار روبهرو هستند. ریسک مستقیم احتمال از دست دادن دارایی به علت تغییرات نامطلوب قیمت در بازار است ریسک غیرمستقیم در ارتباط با داراییهایی است که ریسک فرعی و ثانویه دارند، یعنی چندان مشهود نیستند. به عنوان مثال در بورس اوراق بهادار نرخ سود به طور غیرمستقیم بر قیمت سهام تاثیر میگذارد.
ریسک نقدینگی( Liquid Risk )
در این نوع از ریسک، سرمایهگذاران و معاملهگران نمیتوانند دارایی خاص خود را بدون تغییر شدید در قیمت آن بخرند یا بفروشند و این نوع از ریسک هنگامی به وجود میآید که برای قیمت مشخصی از یک دارایی خریدار یا فروشندهای وجود نداشته باشد .
ریسک اعتباری( Credit Risk )
ریسکی است که در آن وام دهنده به علت کوتاهی وام گیرنده، پول خود را از دست میدهد .
از دید بزرگتر، اگر درکشوری ریسک اعتباری به صورت غیر منطقی رشد کند، آن کشور دچار بحران اقتصادی خواهد شد. بدترین بحرانهای مالی در 90 سال گذشته، به دلیل گسترش جهانی ریسک اعتباری رخ داده اند.
ریسک عملیاتی( Operational Risk )
ریسک عملیاتی، خطر ضررهای مالی است که به علت نقص در فرایندهای داخلی، سیستمها یا روشها، اتفاق میافتد. این نقصها غالباً ناشی از اشتباهات انسانی است مدیریت ریسک در بورس و بازارهای مالی که تصادفاً اتفاق میافتند یا فعالیتهای کلاهبرداری است که عمدی است.
برای کاهش ریسک عملیاتی، هر شرکت باید به صورت دوره ای بازرسیهای امنیتی را انجام دهد و در کنار آن رویههای قوی اتخاذ و مدیریت داخلی قوی داشته باشد.
نقصهای عملیاتی همچنین ممکن است به علت حوادث خارجی ایجاد شوند که به صورت غیرمستقیم بر عملکرد شرکت تاثیرگذار خواهند بود، مثل زلزله، رعد وبرق و سایر بلایای طبیعی.
ریسک حقوقی (Compliance)
زمانی که یک کمپانی قوانین و مقررات وضع شده در حوزه قضایی خود را مدیریت ریسک در بورس و بازارهای مالی زیر پا بگذارد ممکن است متحمل زیانهایی شود که به آن ریسک compliance میگویند. برای پیشگیری از چنین زیانهایی، بسیاری از شرکتها رویههای خاصی مثل مبارزه با پولشویی ( AML: Anti money laundering ) و سیستم احراز هویت مشتری( KYC: know your customer )، را به کار میبرند.
ریسک سیستمی( Systemic Risk )
ریسک سیستمی، احتمال وقوع یک رویداد خاص است که باعث ایجاد تاثیرات منفی در یک صنعت یا بازار خاص شود. به عنوان مثال فروپاشی بانک Lehman Brothers بحران مالی جدی در ایالات متحده آمریکا ایجاد کرد که بسیاری از کشورها را نیز تحت تاثیر قرار داد.
ریسکهای سیستمی اغلب در کمپانیهایی مشاهده میشود که بخشی از یک صنعت هستند و وابستگی شدیدی یه یکدیگر دارند. اگر بانک لیمن برادرز (Lehman Brothers) وابستگی عمیقی با سیستم مالی آمریکا نداشت، ورشکستگی آن هم تاثیر کمتری داشت.
یک روش ساده برای به خاطر سپردن مفهوم ریسک سیستمی، عملکرد دومینو است. در دومینو وقتی یک قطعه میافتد باعث میشود بقیه قطعهها هم بیفتد.
مقایسه ریسک سیستمی با ریسک سیستماتیک :
ریسک سیستمی را با ریسک سیستماتیک اشتباه نگیرید. اساسا ریسک سیستماتیک با رخدادهایی در ارتباط است که کشور یا جامعه را در زمینههای مختلفی تحت تاثیر قرار میدهد، مثل صنعت کشاورزی، ساخت و ساز، معدن، تولید، امور مالی و . . به همین دلیل ریسک سیستمی را با ترکیب داراییهایی که وابستگی کمی با هم دارند میتوان کاهش داد ولی این امر در مورد ریسک سیستماتیک کارساز نیست.
جمعبندی
در این مقاله در باره چند نوع از انواع بیشمار ریسک های مالی صحبت کردیم . وقتی بحث بازارهای مالی به میان میآید، اجتناب از ریسکها کاملاً غیرممکن است. بهترین کاری که یک معاملهگر یا سرمایهگذار میتواند انجام دهد، کاهش یا کنترل این ریسکها است، پس شناخت بعضی از انواع اصلی ریسک اولین گام در ایجاد یک استراتژی موثر در مدیریت ریسک است.
کاهش ریسک و وجود مؤلفههای رشد در بازار سرمایه/ بررسی دلایل خروج سهامداران از بورس
روند نوسانی بازار سرمایه در هفتهها و ماههای گذشته منجر به خروج بسیاری از سهامداران از بورس شده است، اما همه مولفههای تاثیرگذار بر تالار شیشهای حکایت از رشد بازار در میانمدت دارند.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، روند نوسانی بورس در ماهها و هفتههای گذشته نشان از وجود نوعی ترس در میان معاملهگران و سهامداران دارد.
جریان خروج پول از بازار سرمایه در این روزها شدت بیشتری گرفته مدیریت ریسک در بورس و بازارهای مالی است، همین مساله تالار شیشهای را با مشکل کمبود نقدینگی مواجه کرده است.
معاملهگران در بازار سرمایه به دلیل ترس از ریزش بیشتر در حال ترک کردن بازار سرمایه هستند. این مساله در ماه های گذشته به وضوح در میان معاملات دیده شده است. قدرت خریداران به شدت کم شده است و فروشندگان از هر فرصتی برای خروج استفاده می کنند. هر خبر مثبتی دراین بین، با ترس و هیجان موجود در بازار سرمایه به بدترین شکل ممکن سرکوب میشود.
کاهش چشمگیر نوسانگیری و نوسان سازی در بازار/چرا بازار خریدار ندارد؟
به نظر میرسد یکی از محورهای اصلی عدم جذابیت بازار، مقایسه اعداد و ارقام بازدهی در سال ۱۳۹۹ با سال جاری است. ارقام چشم گیری که برای حدود ۱۰ ماه قبل بودند و ممکن است باعث شود درحال حاضر عقلانیت، توجیه پذیری و فاصله اندک ارزش ذاتی و ارزش روز معاملاتی برای برخی سهام داران، مخصوصا سهامدارانی که برای کوتاه مدت درحال سرمایه گذاری هستند، خوشایند به نظر نرسد.
به دلیل جو حاکم بر بازار سرمایه، بسیاری از سهامدارانی که بدون کوچکترین اطلاعات و آموزشی وارد بورس شده بودند امروز از آن خارج شده و نوعی عقلانیت بر بازار حاکم شده است. این مساله را می توان در کاهش چشمگیر نوسانگیری و نوسان سازی در بازار مشاهده کرد.
تاثیر کم مولفههای رشد بر بازار
سال 1399 یکی از بینظیرترین سال ها در بازار سرمایه بوده است. رشد شارپ و ریزش 45 درصدی شاخص کل و شکلگیری یکی از عمیق ترین رکودها در بازار از جمله اتفاقات بورس در سال گذشته بوده است. در سال 99 روند صعودی بازار سهام در حالی شکل گرفته بود که این مساله تحت تاثیر مولفه های خاصی از جمله ورود میزان قابل توجهی نقدینگی به بازار از جمله عوامل رشد بازار بوده است.
نوسانات ایجاد شده در نرخ بهره بین بانکی و تغییرات در نرخ ارز از دیگر عوامل موثر در رشد بازار در 5 ماه ابتدایی آن بوده است. افزایش قیمت کامودیتیها در بازارهای جهانی و رسیدن به سقف تاریخی از موارد دیگر رشد قیمت سهام در تالار شیشه ای بود.
این عوامل در کنار دعوت رئیس جمهور وقت و دولتمردان دولت قبل در راستای ورود مردم به بازار سرمایه، بازار در سال 99 را به یک بازار خاص با بازدهی بالا تبدیل کرد. اما دوران ریزش شاخص در سال 99 نیز یک دوره خاص را برای بازار سرمایه ایجاد کرد.
کاهش 45 درصدی شاخص کل و ریزش تا 70 درصدی بیشتر نمادها در سال 99، بورس را به یکی از بیرحمترین بازارهای مالی تبدیل کرد.
اما در سال جاری بسیاری از مولفه های رشد که در بالا گفته شد، همچنان وجود دارد. تنها مولفه منفی که می توان از پاشنه آشیل این روزهای بورس از آن یاد کرد، به مساله خروج پول سهامداران حقیقی بر میگردد. ترس موجود در بازار به دلیل سقوط بورس در نیمه دوم سال 99، همچنان در بازار موج می زند.
عقلانیت در بورس شکل گرفته است؟
تمامی عوامل مطرح شده در نهایت موجب شد تا P/ E بازار در سال ۱۳۹۹ نسبت به میانگین تاریخی خود بسیار بالاتر برود و در سال ۱۴۰۰ میانگین P/ E نسبت به میانگین تاریخی پایینتر آمده است، به این معنی که تعداد نمادهایی که کمتر ازP/ E نسبی یا میانگین خود هستند، بسیار افزایش پیدا کرده است.
به عبارت دیگر، درحال حاضر به نظر بسیاری از کارشناسان، شرایط برای سرمایه گذاران بلند مدت به دلیل اینکه P/E فوروارد شرکتها کمتر از پنج و متوسط TTM P/E شرکت ها کمتر از هشت است، خوب است بازار در وضعیت مناسبی قرار دارد.
ریسک بازار در حال کاهش است/چرا سرمایهگذاران از بازار سرمایه خارج می شوند؟
بخشی از خروج سرمایه و نقدینگی اشخاص حقیقی و سهامداران خرد متوجه افرادی است که بازار سال جاری را با بازار سال گذشته مقایسه میکنند و دوران حضور این افراد در بازار سرمایه مدت کوتاهی بوده است. این درحالی است که در حال حاضر شرایط عمومی بازار خوب است و به نظر بسیاری از کارشناسان در میان مدت، بازدهی خوبی نسبت به سایر بازارها خواهد داشت.
به عبارت دیگر، در چنین شرایطی اگر متغیرها مانند آنچه در هفته های گذشته بوده است، باشد، بازار کم ریسک خواهد بود. میزان نوسان بازار به شدت کاهش پیدا کرده و قیمت سهام نسبت به قیمت شروع هر روز خود مدیریت ریسک در بورس و بازارهای مالی نوسان کمتری را نسبت به گذشته به طور میانگین ثبت می کند که در این حالت می توان گفت ریسک بازار در حال کاهش و هیجان در حال فروکش کردن است.
بازار سرمایه آماده جهش و رشد
بررسی شاخصها نشان می دهد بورس در وضعیتی قرار دارد که اگر تغییری در متغیرها ایجاد نشود و شوک و هیجان منفی نیز به بازار ورود پیدا نکند، اکنون کف قیمتی سهام شرکتها بوده و بسیاری از نمادها در وضعیت ارزندگی قرار دارند.
با این حال به نظر می رسد مدیریت ریسک در بورس و بازارهای مالی بازار در مجموع مسیر صعودی تا فصل مجامع (۶ ماه آینده) دارد و از طرفی میتواند بازده مطلوب به پرتفوهایی که به صورت منطقی چیده شدهاند را اختصاص دهد؛ تاثیر روانی اقدامات دولت اگر سرمایهگذاران آن را به نفع یا به ضرر بازار ارزیابی مدیریت ریسک در بورس و بازارهای مالی کنند به شدت بیشتر از اثر واقعی خواهد بود. دلیل این مساله نیز به ترس و هیجان موجود در بازار برمیگردد.
مالی و سرمایه گذاری
کتاب های مدیریت مالی و سرمایه گذاری
سرمایهگذاری به معنای تخصیص پول در بازارهای مالی، بورس اوراق بهادار و هر فعالیت اقتصادی دیگر است. فرد یا سازمان سرمایهگذار متعهد میشود خرید مالی تجهیزات و سایر موارد مورد نیاز بنگاه اقتصادی را بر عهده بگیرد و در مقابل از سود سهام منفعت کسب کند. علم سرمایهگذاری را میتوان علم خرید کالایی دانست که در حال حاضر بازار یا کاربرد ندارد اما آیندهی درخشانی پیش روی آن محصول است. در چنین شرایطی سرمایهگذاری بر روی این کالا بسیار سودمند خواهد بود. سرمایهگذاری میتواند از طریق اشخاص حقیقی یا اشخاص حقوقی نظیر بنگاههای سرمایهگذاری، دولت و سایر نهادها انجام گیرد.
هوش مالی چیست؟
مشاهده سیاستهای پولی و مالی، استراتژی و سرمایهگذاری افراد موفق و ثروتمند، یکی از بهترین راههای افزایش هوش مالی و درآمد بیشتر است. از نظر بسیاری از افراد ثروتمند نظیر رابرت کیوساکی، هوش مالی یک مهارت اکتسابی است که میتوان آن را آموخت. هوش مالی یکی از انواع هوش به شمار میآید. این هوش شامل توانایی انسان در درک و تحلیل مسائل مالی است که میتوان آن را از زوایای مختلف مورد تحلیل و بررسی قرار داد. هوش مالی را میتوان به به 5 بخش تقسیم کرد. کسب درآمد بیشتر، حفظ، بودجهبندی پول، اهرمسازی پول و بهروز نمودن اطلاعات مالی. برای افزایش هوش مالی باید گام های آن را به ترتیب آموخت.
بورس یکی از راههای سرمایهگذاری پرطرفدار در سراسر جهان به شمار میآید. نام دیگر بورس در ایران بهابازار است و به بازاری گفته میشود که برروی کالا، ارز، قراردادها و اوراق بهادار قیمت و ارزشگذاری میکند. بورس در ایران به نوعِ بورس اوراق بهادار و بورس کالا دستهبندی میشود. یکی از معتبرترین بورسهای جهان، بورس نیویورک است که حجم معاملات و و ارزش شرکتهای آن بسیار بالا است. اگر به بازار بورش علاقمند هستید بهترین کتاب بورس را میتوان از فیدیبو خریداری کرد.
نحوه آشنایی با زبان تخصصی مالی
آشنایی با اصطلاحات مالی و مفاهیم مالی کلید موفقیت در این بازار پرخطر و پرریسک است. فیدیبو مرجع کاملی برای عرضهی کتابهای مالی و سرمایهگذاری به شمار میآید. بهترین کتابهای سرمایهگذاری نظیر کتاب بازار سرمایه، کتاب اقتصاد مالی، کتاب حسابداری، کتاب ارزیابی مالیات و امور بیمه را میتوان در فیدیبو مشاهده کرد. بهترین کتاب های مالی نظیر کتاب مدیریت مالی، کتاب حقوق مالی، امور مالی، تامین مالی، حسابداری مالی را نیز بخش دیگر از اثار مربوط به حوزه مالی و سرمایهگذاری است. علاوه بر کتابهای تحلیلی در این حوزه میتوان کتابهای آمادگی آزمون و بهترین کتاب بورس را نیز از فیدیبو تهیه کرد.