قرارداد اختیار معامله

اگر قیمت کالا تا زمان سررسید مطابق با پیشبینی خریدار اوراق تغییر کند، وی میتواند از اختیار معامله خود استفاده کرده و از تفاوت قیمتها سود کسب کند. اگر خریدار اوراق از معامله صرف نظر کند، قیمتی که برای خرید اوراق پرداخت کرده است، ضرر وی و سود طرف مقابل خواهد بود.شاید تعریف کلی اوراق اختیار کمی مبهم به نظر برسد. اما جای نگرانی نیست. در ادامه انواع این اوراق را با مثالهایی ساده بیشتر توضیح میدهیم.
قرارداد اختیار معامله چیست؟
بازار بورس این روزها در حال گذراندن نوسانات زیادی است و کسی نمی تواند به طور دقیق آن را پیش بینی کند. خیلی از افراد سرمایه خود را وارد این بازار کرده اند تا پولشان را از تورم حفظ کنند و در عین حال سود ببرند. داشتن اطلاعات در این بازار می تواند بسیار راهگشا باشد. در این مقاله ما به توضیح قرارداد اختیار معامله می پردازیم.
قرارداد اختیار معامله چیست؟
اختیار معامله، قراردادی است که به خریدار آن، اختیار و نه اجبار خرید یا فروش یک دارایی معین را در قیمت تعیین شده تا یک زمان مشخص اعطا می شود. خریدار در اعمال حق خود مختار است و هیچ اجباری به اعمال حقی که خریده است ندارد.
در این قرارداد اما فروشنده مجبور است تا هر زمان که خریدار می خواهد مفاد قرارداد را اجرا کند و دارایی مورد نظر در قرارداد را معامله کند(این اجبار تا پایان انقضای قرارداد باقی است).
در واقع در قرارداد اختیار معامله، هر دو طرف توافق می کنند تا در آینده معامله ای را انجام دهند که به سود هر دوی آنها باشد. خریدار با پرداخت پول حق خرید یا فروش یک دارای مشخص را در آینده بدست می آورد و فروشنده نیز این حق را به او اعطا می کند.
فواید قرارداد اختیار معامله
قرارداد اختیار معامله می تواند جلوی ضرر افراد در آینده را بگیرد. قرارداد اختیار معامله به قرارداد اختیار معامله شما این اجازه را می دهد تا موقعیت خود را بر حسب شرایطی که ممکن است در بازار اتفاق بیفتد تطبیق دهید. شما می توانید از قرارداد اختیار معامله به عنوان یک سپر احتیاطی برای کاهش ضرر احتمالی در آینده استفاده کنید.
اگر به اندازه کافی تجربه داشته باشید و بتوانید از قرارداد اختیار معامله عملکرد قرارداد انتخاب معامله استفاده درستی بکنید از بازار بورس، سود خوبی بدست خواهید آورد. حتی اگر چندان اهل این گونه قراردادها نیستید بهتر است که از آن به اندازه کافی اطلاعات داشته باشید.
ما دو نوع قرارداد اختیار معامله داریم: اختیار خرید(call) و اختیار فروش(put). در زیر هر کدام از آنها را با ذکر مثال توضیح خواهیم داد.
قرارداد اختیار خرید
مشخص است که خرید یعنی این که شما سهامی را بخرید. قرارد خرید را آپشن Call نیز می گویند. تاریخ انقضای این آپشن ها می تواند از یک ماه تا یک سال تغییر کند.
با توجه به بازار، ممکن است فردی یک آپشن Call را خریداری کرده یا بفروشد. اگر آپشن Call خریداری شود یعنی خریدار این حق را دارد که سهام مربوطه را به قیمت اعمال تا تاریخ انقضا خریداری نماید. مبلغ آپشن(مبلغ قرارداد خرید) حداکثر ریسکی است که یک خریدار Call متحمل میشود. زمانی که قیمت سهام مربوطه به یک آپشن Call، بالاتر از قیمت اعمال میرسد، این آپشن سود ایجاد مینماید.
فرض کنید شما تصمیم بگیرید که 100 سهم یک شرکت در بورس را با قیمت توافقی 2000 تومان بابت هر سهم خریداری کنید. در حال حاضر اما قیمت این سهم 1900 تومان است، تاریخ انقضای تاریخ قرارداد 6 ماه و قیمت قرارداد اختیار معامله برای هر سهم 100 تومان است. پس با این وجود شما برای یک سرمایه گذاری اولیه جهت خرید قرارداد به 10 هزار تومان احتیاج دارید.
مثال قرارداد اختیار خرید
شما 10 هزار تومان می دهید و 100 سهم را طبق قرارداد خرید می خرید و تا شش ماه آینده می توانید هر موقع که خواستید این سهام را بخرید و متعلق به خود کنید. در واقع شما در اینجا ریسک می کنید تا سودی را برای خود کسب کنید. شما فکر می کنید که تا شش ماه دیگر قیمت این سهم از 2000 تومان بیشتر خواهد شد.
اگر با تمام شدن انقضای قرارداد، قیمت سهم کمتر از 2000 تومان باشد شما دیگر قرارداد را به اجرا نخواهید گذاشت چون اگر آن را به اجرا بگذارید یعنی باید 100 سهمی که قیمتی کمتر از 2000 تومان دارند را با قیمت توافقی 2000 تومانی قرارداد بخرید و در این میان ضرر کنید.
اما اگر قیمت سهم به بالاتر از 2000 تومان برسد شما با به اجرا گذاشتن آن، سود خوبی بدست خواهید آورد. فرض کنید که قیمت سهم به 2400 تومان برسد آن گاه شما می توانید طبق قرارداد خرید، این سهم را با قیمت توافقی 2000 تومان بخرید و به ازای هر سهم 400 تومان سود کنید. از آنجا که برای هر سهم 100 تومان حق قرارداد پرداخته اید پس به طور کلی 300 تومان سود خالص به ازای هر سهم به شما تعلق گرفته است. اگر این عدد را در 100 ضرب کنید آن گاه 30 هزار تومان سود خالص نصیب شما شده است.(اگر بلافاصله سهم خود را در بازار بفروشید این مقدار سود خواهید کرد).
اختیار فروش
اختیار فروش یا آپشنهای Put این حق را به خریدار میدهد که سهم مربوطه را با قیمت اعمال و تا سومین جمعه از ماه انقضا به فروش برساند. تاریخ انقضا میتواند از یک ماه تا بیش از یک سال تغییر کند. این قرارداد مربوط به فروش است و بنابراین سود در پایین آمدن قیمت است.
یک سرمایه گذار را در نظر بگیرید که قرارداد اختیار فروش 100 سهم یک شرکت را با قیمت توافقی 1000 تومان خریداری میکند. اگر قیمت جاری سهم مزبور 900 تومان، تاریخ انقضای قرارداد شش ماه بعد و قیمت قرارداد برای هر سهم 50 تومان باشد پس سرمایه گذاری اولیه (برای خرید قرارداد) برابر است با 5 هزار تومان. اگر در زمانی که انقضای قرارداد رو به پایان است قیمت سهم کمتر از قیمت توافقی 1000 تومان باشد آن گاه فرد می تواند با پرداخت مبلغ سهم بر حسب قیمت واقعی ، آن را با قیمت تواقفی 1000 تومان بفروشد.
فرض کنید قیمت سهم شرکت در تاریخ انقضا 800 تومان باشد، سرمایه گذار میتواند بر اساس قرارداد 100 سهم را با این قیمت بخرد و با قیمت 1000 تومان توافقی در قرارداد بفروشد و 20 هزار تومان سود به دست آورد. اگر سرمایه گذاری اولیه برای خرید قرارداد فروش را از این مبلغ کم کنیم آن گاه سود خالص سرمایهگذار 15 هزار تومان خواهد بود.
در این نوع قرارداد نیز مانند قرارداد خرید هیچ تضمینی برای سود وجود ندارد. اگر قیمت سهم در زمان انقضا، بیشتر از 1000 تومان باشد، قرارداد اختیار فروش ارزش ندارد چون شما باید سهمی که قیمت بالاتر از 1000 تومان دارد را با قیمت 1000 تومان بفروشید و این یعنی ضرر.
نتیجه گیری
همان گونه که دیدید قرارداد اختیار معامله می تواند فواید زیادی داشته باشد و کسانی که تجربه کافی در بازارهای سرمایه مانند بازار بورس دارند می توانند سود خوبی از این نوع قراردادها کسب کنند.
سرمایه گذاری در بورس
بورس بازاری است که سرمایه گذاری در آن می تواند در آن مزایای زیادی داشته باشد. اشخاص با سرمایه گذاری در بورس می توانند سود زیادی را نصیب خود اما این به شرطی است که بدانند چگونه عمل کنند. نحوه سرمایه گذاری بسیار مهم است و باید درست انجام شود.
در بازار بورس، اوراق بهادار خرید و فروش می شوند که مهم ترین آنها سهام شرکت ها می باشد. سهام شرکت ها را باید بر اساس تحلیل درست و مناسب خرید تا به سود مناسبی رسید.
اگر شخصی که می خواهد در بورس سرمایه گذاری کند فردی آگاه، باحوصله و اهل تحلیل مسائل باشد بورس فرصتی عالی است اما اگر شخص سرمایه گذار عجول، ناآگاه و فاقد تحلیل باشد بورس تهدیدی جدی برای او خواهد بود.
کارگزاری حافظ
انتخاب یک کارگزاری می تواند در معامله گری اشخاص در بازار بورس تاثیر قرارداد اختیار معامله زیادی داشته باشد و فرد باید همواره سعی کند تا بهترین کارگزاری را برای خود انتخاب کند.
شخص معامله گر باید به چیزهایی توجه کند که باعث سرعت عمل او در معاملات، انتقال سریع پول و برداشت سریع آن و دسترسی به پلتفرم امن و مناسب باشد. کارگزاری حافظ یکی از بهترین کارگزاری های کشور است که سالهاست در زمینه بورس فعالیت می کند و بهترین ها را در اختیار مشتریان خود قرار می دهد. در زیر چند تا از ویژگی ها ممتاز کارگزاری حافظ آورده شده است:
1.انجام سریع معاملات در بورس: کافی است تا شما بخواهید سهمی را بخرید یا قرارداد اختیار معامله این که آن را بفرشید، کارگزاری حافظ در سریع ترین زمان ممکن این کار را برای شما انجام می دهد. بارها دیده ایم که به دلیل خرابی سیستم، افراد از معاملات خود در بورس جا مانده اند و این چیزی است که ما روی آن حساس هستیم. سرعت کارگزاری حافظ ضمانت کیفیت خدمات آن است.
2.ارائه همراه تریدر: کارگزاری حافظ ،یکی از بهترین اپلیکیشن های ترید را ارائه کرده است تا افراد بتوانند آن را بر روی گوشی خود نصب کرده و سهام خود را دنبال کنند. نرم افزار همراه تریدر کارگزاری حافظ هم به شکل نسخه اندروید و هم به شکل نسخه IOS در دسترس افراد قرار دارد و سهامداران می توانند از آن استفاده کنند.
سهمیران
سهمیران یکی از شعبه های کارگزاری حافظ است که سالهاست در زمینه سرمایه گذاری در فارکس و آموزش مسائل بورس فعالیت می کند. مجموعه سهمیران با کلاس های آموزشی خود، تجربه و تخصص اساتید و تحلیل های خوبی که دارد می تواند فرصت بی نظیری باشد برای افرادی که دنبال یادگیری مسائل بورس هستند و می خواهند تا تحلیل خود را قوی تر کنند.
با آموزش دیدن شما دیگر در بورس ضرر چندانی نخواهید کرد و به خوبی خواهید فهمید که چگونه معامله کنید.
قرارداد اختیار معامله زعفران راهاندازی میشود
بهار امسال قرارداد آتی زعفران راهاندازی شد و قرار است تا کمتر یک ماه و نیم دیگر، قراردادهای اختیار معامله زعفران در بازار سرمایه راهاندازی و داد و ستد شود.
به گزارش ایسنا، اوایل خردادماه سال جاری قرارداد آتی زعفران برای نخستین بار در بورس کالای ایران راهاندازی شد. در آن روز قرارداد تحویل شهریورماه ۱۳۹۷ برای زعفران رشتهای بریده ممتاز (نگین) باز شد که این سررسید تا تاریخ ۲۰ شهریورماه ۱۳۹۷ قابل معامله بود. آنگونه که در آن زمان اعلام شد، اندازه هر قرارداد ۱۰۰ گرم زعفران رشتهای بریده ممتاز (نگین) به عنوان دارایی پایه و حد نوسان قیمت روزانه زعفران در این معاملات مثبت و منفی سه درصد نسبت به قیمت تسویه روز قبل بود.
در آبان ماه امسال نیز سررسید معاملاتی قراردادهای آتی زعفران رشتهای درجه یک در بازار مشتقه بورس کالای ایران فعال شد. تا پایان معاملات نخستین روز در این سررسید، بیش از ۱۱ هزار و ۹۰۰ قرارداد زعفران رشتهای برای تحویل در پایان آذرماه منعقد شد. اما به تازگی بورس کالای ایران اعلام کرده که معاملات قراردادهای اختیار معامله زعفران را نیز تا پایان سال جاری راه اندازی کند.
درباره این موضوع، مدیرعامل بورس کالای ایران با بیان اینکه ورود ابزارهای معاملاتی جدید باعث کاهش هزینه مبادلات، رشد شفافیت و افزایش سطح مبادلات میشود، گفته که "راه اندازی قراردادهای آتی زعفران در سال جاری منجر به ارتقای ساختارهای سنتی بازار به ساختارهای مدرن و توسعه بازارهای داخلی زعفران شد. از این رو با توجه به استقبال گسترده فعالان بازار از معاملات آتی و گواهی سپرده زعفران، معاملات قراردادهای اختیار معامله زعفران نیز تا پایان سال جاری راهاندازی میشود".
سلطانی نژاد در بیان مزایای استفاده از این ابزار معاملاتی اظهار کرد: معاملات قراردادهای اختیار، امکان تضمین فروش در قیمتهای مشخص را برای کشاورزان فراهم میکند. علاوه بر آن با توجه به هزینه اندک معاملاتی و شفافیت قیمت در بورس کالای ایران، ورود کشاورزان به این بازار به حذف بیشتر واسطهها و مدیریت قیمت زعفران منجر خواهد شد.
اختیار معامله، قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده است که بر اساس آن خریدار قرارداد، حق (نه الزام و تعهد) دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد. درواقع در این قرارداد، دو طرف توافق میکنند که در آینده معاملهای انجام دهند، به طوری که خریدار اختیار معامله، در ازای پرداخت مبلغ معینی، حق خرید یا فروش دارایی مندرج در قرارداد را در زمانی مشخص با قیمتی که هنگام بستن قرارداد تعیین شده است، به دست میآورد.
از طرف دیگر، فروشنده قرارداد اختیار معامله، در مقابل اعطای این حق به خریدار با دریافت مبلغ معینی هنگام عقد قرارداد، بر اساس مفاد قرارداد، آماده فروش دارایی مذکور است. چنانکه از تعریف قرارداد اختیار معامله پیداست، دارنده قرارداد (خریدار) در اعمال حق خود مختار است و به عبارت دیگر هیچ تعهد و الزامی ندارد و در صورت صرفنظر وی از اجرای قرارداد، مبلغی را که در ازای این حق، پرداخته است از دست میدهد؛ از طرف دیگر فروشنده در صورت تمایل خریدار، مجبور به اجرای قرارداد است.
قرارداد اختیار معامله سکه طلا
بازار طلا به عنوان یکی از مکانهای امن سرمایهگذاری همواره مورد توجه سرمایهگذاران بوده است. در بورس ایران امکان سرمایهگذاری روی داراییهای طلامحور مانند گواهی سپرده سکه طلا و قراردادهای اختیار معامله (آپشن) سکه طلا فراهم شده است و فعالان بازار میتوانند این ابزارهای مالی نوین را به عنوان مقصد سرمایهگذاری خود انتخاب کنند. در این مطلب قصد داریم به معرفی قراردادهای اختیار معامله سکه طلا و مفاهیم اساسی آن بپردازیم.
منظور از قرارداد اختیار معامله سکه طلا (آپشن سکه) چیست؟
قراردادهای اختیار معامله (آپشن) سکه طلا، قراردادهایی هستند که به خریدار این حق را میدهند تا در روز سررسید قرارداد، سکه طلا را بسته به نوع قرارداد بخرد یا به فروش برساند. فروشنده موظف است در صورت درخواست خریدار، سکه طلا را به خریدار بفروشد یا از خریدار بخرد.
در واقع با استفاده از قراردادهای آپشنِ خرید، میتوان سقفی برای قیمت خرید سکه در آینده تعیین کرد؛ به نحوی که سکه را هرگز بالاتر از قیمت توافقی (اعمال) در لحظه انجام معامله، در آینده خریداری نخواهید کرد. از سوی دیگر، با استفاده از قراردادهای آپشن فروش، سکه را پایینتر از قیمت توافقی به فروش نخواهید رساند. برای درک بهتر مطلب به دو مثال زیر توجه کنید:
مثال ۱:
فرض کنید دو ماه بعد، سالگرد ازدواج اقای احمدی است. او تصمیم دارد به این مناسبت، به همسرش یک سکه طلا هدیه بدهد. آقای احمدی پیشبینی میکند قیمت سکه طی ماههای آینده افزایشی خواهد بود. در نتیجه میخواهد هر چه زودتر سکه طلا را بخرد تا مجبور نشود در آینده قیمت بالاتری بپردازد. فرض کنید آقای احمدی در حال حاضر موجودی لازم برای خرید یک سکه طلا را ندارد؛ بنابراین نگران افزایش قیمت سکه تا روز سالگرد ازدواجشان است.
آقای احمدی فعلا تنها ۴ میلیون تومان وجه نقد در اختیار دارد و قیمت سکه در بازار ۱۰ میلیون تومان است. تحت این شرایط، اکنون نمیتواند در بازار نقدی سکه ۱۰ میلیون تومانی بخرد اما میتواند تا دو ماه بعد، ۲۰ میلیون تومان پسانداز کند. راه حل این مشکل، ورود به بازار اختیار معامله سکه طلا است. او میتواند در بازار آپشن سکه طلا، تنها با پرداخت مبلغی به اندازه پرمیوم، حق خرید سکه طلا با قیمت مثلا ۱۰۲۰۰۰۰۰ تومان را برای دو ماه بعد رزرو کند.
همان طور که در تصویر مشاهده میکنید، آقای احمدی میتواند با پرداخت ۱۱۸۰۰۰۰ تومان (پرمیوم) برای خرید یک کال آپشن با قیمت اعمال ۱۰۲۰۰۰۰۰ اقدام کند. با خرید کال آپشن سکه با قیمت اعمال ۱۰۲۰۰۰۰۰ خیال آقای احمدی راحت میشود که سکه را دو ماه بعد، بیشتر از قیمت ۱۰ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان نخواهد خرید.
چنان چه دو ماه بعد (هنگام سالگرد ازدواج)، قیمت سکه طبق پیشبینی آقای احمدی به بیش از ۱۱۵۰۰۰۰۰ تومان برسد، آقای احمدی اقدام به اعمال کال آپشن (حق خرید سکه) با قیمت ۱۰۲۰۰۰۰۰ تومان میکند. در واقع علی رغم افزایش سکه در این دو ماه، او تنها ۱۰۲۰۰۰۰۰ تومان (قیمت اعمال) برای خرید یک سکه قرارداد اختیار معامله طلا پرداخت میکند اما اگر قیمت سکه دوماه بعد کمتر از ۱۰۲۰۰۰۰۰ در بازار نقدی باشد، آقای احمدی کال آپشن خود را اعمال نمیکند، سکه طلا را از بازار نقدی میخرد و به همسر خود هدیه میدهد. در واقع با استفاده از قرارداد آپشن اقای احمدی مطمئن است سکه را از قیمت اعمال (۱۰۲۰۰۰۰۰ تومان) بالاتر خریداری نخواهد کرد.
نکته: در صورتی که معاملهگران آپشنهای خود را اعمال نکنند، مبلغ پرمیومی که در هنگام معامله پرداخت کرده بودند سوخت میشود.
مثال ۲:
فرض کنید آقای بابائی باخبر شده است شرکتی که در آن کار میکند، قرار است به عنوان پاداش پایان سال، به هر یک از کارمندان خود یک سکه طلا هدیه بدهد. او پیشبینی میکند سکه طلا تا شب عید با ریزش مواجه میشود و افسوس میخورد که چرا شرکت سکه طلا را زودتر به آنها نمیدهد تا بتوانند با قیمت بالاتری در بازار به فروش برساند. در این زمان، به یاد قراردادهای اختیار معامله سکه طلا میافتد و تصمیم میگیرد برای خرید پوت آپشن (اختیار فروش سکه طلا) در بازار آپشن اقدام کند.
همان طور که در شکل فوق نشان داده شده است، آقای بابائی میتواند یک قرارداد اختیار فروش سکه را با قیمت ۹۵۰ هزار تومان خریداری کند و مطمئن باشد که شب عید، سکه را کمتر از قیمت ۱۲۲۰۰۰۰۰ تومان به فروش نخواهد رساند.
اگر زمانی که سکه را از شرکت تحویل میگیرد قیمت در بازار نقدی کمتر از ۱۲۲۰۰۰۰۰ تومان باشد، آقای بابائی اقدام به اعمال قرارداد اختیار فروش سکه خود میکند و سکه را با قیمت ۱۲۲۰۰۰۰۰ تومان به طرف مقابل میفروشد. اگر سکه قیمت سکه بر خلاف پیش بینی آقای بابائی با رشد همراه شود، او سکه دریافتی خود را در بازار با قیمتی بالاتر از ۱۲۲۰۰۰۰۰ تومان به فروش میرساند و دیگر آپشن خود را اعمال نمیکند. در این شرایط ۹۵۰ هزار تومان پرمیوم که آقای بابائی هنگام خرید پوت آپشن پرداخت کرده بود، سوخت میشود.
نکته: برای درک بهتر مطلب، از تصویر تابلو برای سررسید دی ماه استفاده شده است و ارقام به روز نیست.
چگونه آپشن سکه معامله کنیم؟
اولین گام برای معاملات آپشن سکه طلا، دریافت کد مشتقه کالا است. علاقمندان به فعالیت در بازار آپشن سکه طلا، پس از کدگیری، میتوانند از طریق سامانههای آنلاین مشتقه کالا یا از طریق سفارشات تلفنی، اقدام به معامله کنند.
برای دریافت کد مشتقه کالا، با در دست داشتن مدارک زیر به هر یک از شعب کارگزاری آگاه مراجعه بفرمایید:
- شناسنامه
- کارت ملی
- کپی مدرک تحصیلی (حداقل دیپلم)
پس از معرفی دو شماره حساب از بانک سامان یا ملت و تکمیل فرمهای مربوطه، فرآیند کدگیری تکمیل و ظرف چند روز کاری، کد مشتقه برای متقاضی صادر میشود. با داشتن کد مشتقه کالا میتوان معاملات آتی کالا(زعفران، پسته، زیره سبز) و آپشن کالا (سکه طلا، زعفران) را انجام داد. برای کسب اطلاعات بیشتر، مقاله «نحوه قرارداد اختیار معامله دریافت کد مشتقه کالا» را مطالعه بفرمایید.
نکته: افرادی که برای معاملات آتی کالا، قبلا کد مشتقه کالا دریافت کردهاند، نیاز به کدگیری مجدد برای معاملات آپشن سکه طلا ندارند و میتوانند از طریق همان کد، برای معاملات آپشن کالا استفاده کنند.
از طریق چه سامانه ای میتوان معاملات آپشن سکه طلا انجام داد؟
در کارگزاری آگاه معاملات آپشن سکه در سامانه onlineime.agah.com تب «اختیار» قابل معامله است.
معاملهگران میتوانند با شارژ حساب در اختیار بورس و سپس انتقال وجه از حساب آتی به حساب آپشن، اقدام به معامله کنند. در واقع خریداران باید برای انجام معامله به اندازه پرمیوم و فروشندگان به اندازه وجه تضمین در حساب آپشن خود موجودی داشته باشند.
تابلو معاملات آپشن سکه را از کجا مشاهده کنیم؟
برای مشاهده تابلو معاملات آپشن سکه میتوانید در سایت بورس کالا به آدرس ime.co.ir مسیر زیر را دنبال کنید.
- سایت بورس کالا سپس نمای بازارها سپس تب اختیار معامله
سخن آخر
در این مطلب با ذکر مثالهای ساده و کاربردی به معرفی قراردادهای اختیار معامله سکه طلا پرداختیم؛ قراردادهایی که به خریدار این حق را میدهند تا در روز سررسید قرارداد، سکه طلا را بسته به نوع قرارداد بخرد یا به فروش برساند. در مطالب بعدی درباره نوسانگیری و سفتهبازی در این بازار و همچنین مباحث تکمیلی چون مشخصات قراردادهای اختیار معامله، زمان انجام معامله، نحوه اعمال قرارداد اختیار معامله، محاسبه سود و زیان معاملات اختیار معامله و نحوه ارزشگذاری این قراردادها میپردازیم.
قرارداد اختیار معامله
نتایج جستجو برای: اختیار معامله آسیایی
تعداد نتایج: 15567 فیلتر نتایج به سال:
قیمتگذاری اختیار معامله آسیایی با استفاده از شبیهسازی مونتکارلو: مطالعه موردی کنجاله سویا
بهکارگیری ابزارهای نوین مالی و بهطور خاص قراردادهای اختیار معامله بهعنوان ابزاری برای مدیریت ریسک و ایجاد سودآوری، میتواند به رونق بورس و کاهش مشکلات بخش کشاورزی کمک کند. باوجود نوسانات قیمت محصولات کشاورزی، میتوان گفت از بین انواع قراردادهای اختیار معامله، اختیار معامله آسیایی میتواند نقش مؤثرتری در کاهش ریسک این قراردادها ایفا نماید. با توجه به این امر، هدف مطالعه حاضر تعیین قیمت قراردا.
بررسی فقهی قرارداد اختیار معامله
هدف از طراحی ابزارهای مالی جدید در بازارهای مالی، بهبود مدیریت ریسک و همچنین افزایش کارایی بازار سرمایه است. قراردادهای اختیار معامله یکی از این ابزارهاست. آنچه که سبب لزوم بررسی و تطبیق قراردادهای اختیار معامله با موازین شرعی شده است، کارکرد این قراردادها در بازار بورس و گسترش آن است. نگارنده پس از تعریف و تبیین این قراردادها و تشخیص ماهیت آن، ضمن ارائه دیدگاههای مختلف اندیشمندان اسلامی، تلا.
اوصاف قرارداد اختیار معامله
تبیین قرارداد اختیار معامله قرارداد اختیار معامله
تئوری قیمت گذاری اختیار معامله
گستردگی طیف ابزارهای در دسترس سرمایه گذاران با توجه به نیازهای آنها یکی از مشخصات بازارهای سرمایه پیشرفته است برخی از این ابزارها ضمن برآوردن سلیقه های گوناگون سرمایه گذاران را یاری می کنند تا خود را در برابر ناملایمات بازارهای مالی که آئینه تمام نمایی از نواسانات اقتصادی اند ایمن سازند که از جمله آنها اوراق حق اختیار خرید و فروش می باشند . بدیهی است ارائه قیمت منصفانه این اوراق از وظایف صاحبنظ.
اوراق اختیار معامله و کاربردهای آن
اوراق اختیار معامله به این دلیل که به معامله گر حق انتخاب میدهد، میتواند یکی از گزینههای جذاب بازار سرمایه باشد. شاید ملموسترین مثال برای اوراق اختیار معامله همان پیش پرداختها باشد. فرض کنید قصد دارید برای تعطیلات نوروز یک هفته را در هتل دلخواهتان بگذرانید. اگر از قبل برای یکی از اتاقها پیش پرداخت بدهید، حق استفاده از هتل را دریافت کردهاید و در تعطیلات، حتی اگر هتل در شلوغترین حالت ممکن باشد و هیچ اتاق خالی نداشته باشد، شما میتوانید با خیال آسوده از اتاق خود استفاده کنید. اما اگر بنا به هر دلیلی نتوانید خود را به هتل برسانید، مبلغی که بعنوان پیش پرداخت هزینه کردهاید را از دست میدهید.
اوراق اختیار معامله نیز عملکرد مشابهی دارند. شما میتوانید مبلغی را با انگیزه پوشش ریسک یا کسب سود برای خرید اوراق بهادار در بورس ایران پرداخت کنید و از شرایط اوراق بهره ببرید یا از اوراق چشمپوشی کنید که در اینجا مبلغی که برای خرید اوراق پرداخت کردهاید، قابل بازگشت نیست. در ادامه معاملات این اوراق را مفصلتر توضیح خواهیم داد. با ما همراه باشید.
اوراق اختیار معامله چیست؟
اوراق اختیار معامله یا option یکی از ابزارهای معاملاتی بورس کالا است. پس از یک کالای پایه برای قیمتگذاری استفاده میکند. یعنی میتوان روی داراییهای متفاوتی مثل سهام، انواع کالاها، ارز و حتی نرخ بهره و وام بانکی اوراق اختیار صادر کرد.این اوراق، همانطور که از نام آن مشخص است، این اختیار را به دارنده اوراق میدهد که معامله را انجام دهد یا از آن صرف نظر کند. یعنی اگر اوراق اختیار معامله را بخرید، تا زمان سررسید میتوانید معامله را با قیمتی که از پیش تعیین کردهاید،
انجام دهید و در صورت نوسان قیمت یا هر دلیل دیگری، از اختیار خود برای عدم انجام معامله استفاده کنید. همچنین در صورتی که از یک قرارداد اختیار خرید/فروش استفاده کنید، میتوانید با ثبت یک قراداد اختیار فروش/خرید مشابه، موقعیت خود را ببندید و از بازار خارج شوید.ریسک این معاملات تنها مبلغی است که بابت معامله اوراق پرداخت میشود. زمانی قرارداد اختیار معامله که اوراق اختیار معامله خرید و فروش میشود، قیمت هر واحد کالای معاملهای برای تاریخ سررسید تعیین میشود.
اگر قیمت کالا تا زمان سررسید مطابق با پیشبینی خریدار اوراق تغییر کند، وی میتواند از اختیار معامله خود استفاده کرده و از تفاوت قیمتها سود کسب کند. اگر خریدار اوراق از قرارداد اختیار معامله قرارداد اختیار معامله معامله صرف نظر کند، قیمتی که برای خرید اوراق پرداخت کرده است، ضرر وی و سود طرف مقابل خواهد بود.شاید تعریف کلی اوراق اختیار کمی مبهم به نظر برسد. اما جای نگرانی نیست. در ادامه انواع این اوراق را با مثالهایی ساده بیشتر توضیح میدهیم.
انواع اوراق اختیار از نظر نوع قرارداد
اوراق اختیار معامله به طور کلی به دو نوع اوراق اختیار خرید و اوراق اختیار فروش تقسیمبندی میشود. هر یک از این اوراق میتوانند خریداری یا فروخته شوند. جهت اطلاع از نحوه صحیح خرید و فروش بورس کالا را از طریق این مقاله آموزش ببنید.
اوراق اختیار خرید(call option)
برای تعریف این اوراق از مفاهیم کلی و پیچیده صرف نظر میکنیم و آن را با یک مثال ساده در بازار سهام توضیح می دهیم.فرض کنید سهام یک شرکت در حال حاضر با قیمت ۱۲۰۰ تومان معامله میشود. از طرفی شما پیشبینی کردهاید که قیمت سهم در ماههای آینده افزایش خواهد یافت. بنابراین در یک قرارداد اختیار خرید اروپایی، توافق میکنید که ۳ ماه دیگر، ۲۰۰۰ سهم از این شرکت را با قمیت هر سهم ۱۳۰۰ تومان بخرید و بابت اختیار خرید هر سهم ۵۰ تومان پرداخت کردهاید.
درنتیجه شما یک قرارداد اختیار خرید با سررسید ۳ ماهه و قیمت ۱۰۰ هزار تومان خریداری کردهاید.در زمان سررسید، اگر پیشبینی شما درست از آب دربیاید و قیمت هر سهم افزایش یابد، مثلا به ۱۴۰۰ تومان برسد، شما میتوانید از اختیار خرید استفاده کنید و هر سهم را به قیمت توافق شده ۱۳۰۰ تومان خریده و به قمیت ۱۴۰۰ تومان در بازار بفروشید. در اینجا شما به عنوان خریدار ۱۰۰ تومان به ازای هر سهم سود کردهاید که اگر قیمت خرید اوراق اختیار خرید را از آن کم کنیم، سود خالص شما برای هر سهم ۵۰ تومان و برای ۲۰۰۰ سهم ۱۰۰ هزار تومان خواهد بود.
اما اگر قیمت هر سهم کاهش یابد، مثلا به ۱۰۰۰ تومان برسد، شما به عنوان خریدار میتوانید از اختیار معامله خود صرف نظر کنید. چون منطقی نیست که سهم را با قمیت ۱۳۰۰ تومان بخرید و با قیمت ۱۰۰۰ تومان بفروشید. در اینجا ۱۰۰ هزار تومان پولی که بابت خرید اوراق اختیار خرید پرداخت کردهاید، ضرر شما و سود فروشنده خواهد بود.
اوراق اختیار فروش(put option)
اوراق اختیار فروش نیز عملکردی مشابه با اوراق اختیار خرید دارند. فرض کنید سهمی در حال حاضر با قیمت ۹۰۰ تومان در حال معامله بوده و پیشبینی شما برای این سهم، کاهش قیمت آن طی ۶ ماه آینده باشد. بنابراین در یک قرارداد اختیار فروش اروپایی با سررسید ۶ ماهه، توافق میکنید که ۲۰۰۰ سهم این شرکت را با قمیت هر سهم ۱۰۰۰ تومان بخرید و بابت اختیار فروش هر سهم ۴۰ تومان پرداخت کردهاید.
در زمان سررسید، اگر پیشبینی شما درست باشد و قیمت سهم کاهش یابد، مثلا به ۸۵۰ تومان برسد، شما میتوانید ۲۰۰۰ سهم این شرکت را به قیمت ۸۵۰ تومان بخرید و بر اساس اختیار فروش خود، به قمیت ۱۰۰۰ تومان بفروشید. در نتیجه هر سهم ۱۵۰ تومان سود برای شما دارد که با کسر مبلغ اختیار فروش، سود خالص شما برای هر سهم ۱۱۰ تومان و برای ۲۰۰۰ سهم، ۲۲۰ هزار تومان خواهد بود.
اما اگر قیمت سهم افزایش یابد، مثلا به ۱۰۵۰ تومان برسد، شما میتوانید از اختیار فروش خود صرف نظر کنید. زیرا خرید سهم با قمیت ۱۰۵۰ تومان و فروش در قمیت ۱۰۰۰ تومان عاقلانه نیست. در اینجا ۸۰ هزار تومانی که برای خرید اوراق اختیار فروش پرداخت کردهاید ضرر شما و سود فروشنده خواهد بود.
انواع اوراق اختیار از نظر نحوه اعمال شرایط
- اروپایی: در اوراق اختیار معامله اروپایی، شما میتوانید تنها در تاریخ سررسید اوراق را معامله کنید. یعنی اگر قرارداد اختیار شما سررسید ۳ ماهه دشته باشد و قیمت در اواسط ماه دوم به قمیت مورد نظر شما رسیده باشد، شما نمیتوانید از قرارداد استفاده کنید و باید تا پایان ماه سوم صبر کنید.
- آمریکایی: در اوراق اختیار معامله آمریکایی شما میتوانید در هر زمان، از زمان معامله اوراق تا زمان سررسید، از شرایط اوراق استفاده کنید.
مثلا اگر اوراق اختیار فروش با سررسید یکساله را خریده باشید و قیمت در ماه دهم به قیمت هدف شما رسیده باشد، میتوانید در همان ماه دهم از شرایط اوراق استفاده کنید و نیازی نیست تا پایان سال صبر کنید.
انواع قراردادهای اختیار معامله
قراردادهای اختیار معامله بر اساس دارایی پایه به انواع مختلفی تقسیم میشوند. در ادامه این قراردادها را با هم بررسی میکنیم.
اختیار معامله سهام
نوعی قرارداد اختیار معامله قرارداد است که در آن اختیار معامله روی سهمها اعمال میشود. این نوع اختیار معامله میتواند روی سهمهای مختلف بورسی و فرابورسی اجرا شود.
اختیار معامله شاخص
در این حالت، اختیار معامله روی شاخص اعمال میشود. یعنی پیشبینیها در مورد تغییرات شاخص خواهد بود. این نوع قرارداد بیشتر در بازار سرمایه آمریکا استفاده میشود.
اختیار معامله اوراق قرضه
قراردادهای اختیاری است که روی اوراق قرضه منتشر میشوند. این قراردادها بیشتر در بازار فرابورس و برای اوراق قرضه دولتی استفاده میشوند.
اختیار معامله نرخ بهره
در این قراردادها، از نرخ بهره به عنوان دارایی پایه استفاده میشود و سود و زیان بر اساس تفاوت نرخ بهره موجود و نرخ بهره پیشبینی شده محاسبه میشود.
اختیار معامله ارزی
در اینجا از ارزهای متفاوت به عنوان دارایی پایه قرارداد اختیار معامله استفاده میشود. این قرارداد بیشتر توسط شرکتها برای پوشش ریسک تغییرات ارز استفاده میشود.
اختیار معامله کالا
در این معاملات از کالاهای خاصی مانند نفت، طلا، گندم و غیره استفاده میشود. در ایران از سکه و زعفران به عنوان کالا پایه اوراق اختیار کالا استفاده شده و تغییرات قیمت این کالاها مبنای سود و زیان قرار میگیرد.
اختیار معامله قرارداد آتی
این نوع قرارداد یکی از ابتکارات بازار سرمایه است که در آن قرارداد اختیار معامله روی قراردادهای آتی اعمال میشود. یعنی قرارداد آتی به عنوان دارایی پایه در نظر گرفته میشود. در اینجا اگر از اختیار خرید/فروش استفاده کنید، در واقع اختیار ورود به یک موقعیت خرید/فروش در قرارداد آتی را با یک قیمت توافقی بدست خواهید آورد.
انواع دیگری از قراردادهای اختیار معامله نیز وجود دارند که در آنها از آب، برق، آلودگی هوا و غیره به عنوان دارایی پایه استفاده میشود. مثلا ممکن است یک قرارداد اختیار معامله روی وضعیت جوی منتشر شود. شاید کمی عجیب بنظر برسد اما از آنجا که شرایط جوی روی فعالیتهای اقتصادی تاثیر گذار است، میتوان با انتشار اوراق اختیار بر روی آب وهوا به نوعی پوشش ریسک انجام داد و خود را در برابر بلایای طبیعی مانند سیل و طوفان و غیره بیمه کرد.
آیا قراردادهای اختیار همیشه سود ده هستند؟
همانطور که در مثالهای بالا توضیح دادیم، اگر قیمت مطابق با انتظارات خریدار اوراق حرکت نکند، معاملات اختیار میتواند ضررده باشد. بنابراین تضمینی برای سودآوری وجود ندارد. بر همین اساس قرارداد اختیار معامله از ۳ اصطلاح برای نتیجه معاملات اوراق اختیار استفاده میشود:
- در سود: اصطلاح «در سود» یا «با قیمت» زمانی به کار میرود که خریدار اوراق با استفاده از شرایط اختیار معامله به سود رسیده باشد.
- بیتفاوت: اصطلاح «بیتفاوت» یا «بیقیمت» زمانی است که فرد خریدار با اعمال شرایط اختیار معامله نه به سود رسیده باشد و نه ضرر کرده باشد. در اینجا تفاوتی بین قیمت جاری کالا و قیمت پیشبینی شده خریدار وجود ندارد. بنابراین سود یا ضرری نیز وجود نخواهد داشت.
- در زیان: اصطلاح «در زیان» یا «بیقیمت» نیز زمانی استفاده میشود که دارنده اوراق با استفاده از شرایط اختیار معامله به زیان برسد. اگر چه معمولا دارنده اوراق در زمان زیان، از اختیار معامله خود استفاده نمیکند.
نمادها در اوراق اختیار معامله
نام گذاری اوراق اختیار معامله بر اساس نام کالا و تاریخ سررسید آن است. به عنوان مثال نماد زعفران با سررسید دی ماه ۱۳۹۹ به صورت SAFDY99 نوشته میشود.