قراردادهای آتی و آینده چیست؟

قرارداد آتی به چه معناست؟ چطور معامله می شود؟

مفاهیم و موضوعات مرتبط به بازارهای مالی و اقتصادی همیشه جذابیت زیادی برای علاقه مندان حسابداری و دیگر علوم مالی داشته اند. مفاهیم زیادی وجود دارد که برای فعالیت موثر در بازارهای مالی بهتر است که با آن ها آشنایی کافی داشته باشید و البته در برخی موارد لازم است در مورد آن ها تخصص کافی را به دست بیاورید. اما یکی از مفاهیمی که اطلاع و دانش ابتدایی در مورد آن به درد هر شخص فعال در بازارهای مالی می خورد، عبارت قرارداد آتی است.

در این مقاله به توضیح مفهوم قرارداد های آتی می پردازیم و توضیحات مفیدی در مورد آن ارائه می دهیم، اما قبل از اینکه به سراغ این مفهوم برویم ابتدا باید به موضوع ابزار مشتقه بپردازیم.

در میان این مقاله پیشنهاد می کنیم از مقاله جذاب حسابداری حقوق و دستمزد نیز دیدن کنید.

ابزار مشتقه چیست؟

ابزار مشتقه، ابزار مشتق یا (Derivative Contract) قرارداد یا اوراقی هستند که ارزش آن ها به ارزش اوراق بهادار، کالا، شمش یا ارز وابسته بوده و ارزش مستقلی برای خود ندارند. این ابزارها معمولا از بازارهای پایه مثل بازار کالا، انرژی، ارز، سرمایه و … ترکیب می شوند و در بورس های مورد نظر مورد معامله قرار می گیرند.

ابزار مشتقه به دو دسته تقسیم می شود:

1. پیمان آتی
2. اختیار معامله

در این مقاله قصد داریم در مورد پیمان آتی توضیحاتی ارائه دهیم.

قرارداد آتی (پیمان آتی) چیست؟

قرارداد آتی یا پیمان آتی (Future Contracts) اوراق مالی قابل معامله ای است که می توان آن را در بازارهای مالی مبادله کرد. در قرارداد آتی که بر پایه عقد صلح می باشد، فروشنده پیمان می بندد که در تاریخ مشخصی، مقدار مشخصی کالا را در قبال مبلغی که در هنگام ایجاد قراردادآتی توافق می شود به خریدار قرارداد آتی تحویل بدهد.

قرارداد آتی برای اولین بار در سال 1972 وارد بازارهای مالی شد و قبل از آن تنها در زمینه معاملات محصولات کشاورزی و سوخت های فسیلی مورد استفاده قرار می گرفت.

در واقع قرارداد آتی نوعی قرارداد است که جنبه حقوقی مالی دارد و بین دو طرف فروشنده و خریدار بسته می شود.

برای درک بهتر موضوع اجازه دهید از یک مثال استفاده کنیم.

فرض قراردادهای آتی و آینده چیست؟ کنید شما یک کشاورز هستید که می دانید 6 ماه دیگر 50 تن گندم برداشت می کنید. شما می توانید از حالا توافق کنید که بعد از گذشت 6 ماه 50 تن گندم به طرف معامله تحویل می دهید و آن را از همین الان به مبلغ مشخصی می فروشید. بعد از گذشت 6 ماه مهم نیست قیمت گندم چقدر باشد، شما موظفید طبق قرارداد آتی که با خریدار بسته اید بعد از 6 ماه، 50 تن گندم با قیمت توافق شده به خریدار تحویل دهید. در واقع قرارداد آتی را می توان نوعی پیش فروش به حساب آورد.

در این میان پیشنهاد می کنیم سری به صفحه نرم افزار حضور و غیاب سپیدار بزنید تا از امکانات بی نظیر این نرم افزار اطلاع کسب کنید.

انواع قرارداد آتی

قراردادهای آتی اکنون به 2 دسته اصلی تقسیم می شوند:

1. قرارداد آتی در مورد کالاهای فیزیکی همچون نفت خام، شمش طلا، گندم و …
2. قرارداد آتی سهام و شاخص

در مورد کالاهای فیزیکی بازار قرارداد های آتی تا چند سال پیش در ایران وجود نداشت و بعد از فراهم شدن زمینه های آن در ایران با بازار آتی سکه شروع به فعالیت کرد. اکنون بازار قراردادهای آتی در زمینه زعفران نیز فعال است و قرار است برای سایر کالاهای اساسی نیز فعال شود.

قرارداد آتی سهام نیز در اواسط سال 97 فعالیت خود را شروع کرد و از قضا مورد استقبال نیز قرار گرفت. گفته می شود که توسعه هر چه بیشتر این بازار منافع بسیاری برای مصرف کنندگان نهایی و تولیدکنندگان دارد و بیشترین ضرر در مورد آن نصیب دلالان می شود.

کاربرد قراردادهای آتی چیست؟

البته در پایان پاراگراف قبل به مزیت مهم و بزرگی در مورد قراردادهای آتی پرداختیم، اما در این بخش می خواهیم به کاربردهای این پیمان ها بپردازیم.

وقتی هر کسی می تواند معاملات خود را طبق قیمت روز انجام دهد و در لحظه کالاهای مورد نیاز خود را معامله کند چرا باید به قرارداد آتی علاقه مند باشد؟

2 دلیل وجود دارد:

1. با استفاده از قراردادهای آتی خریدار خود را در برابر تغییرات قیمت در ماه ها یا سال های پیش رو بیمه می کند و می تواند در قیمت گذاری با دست بازتری با رقبای خود رقابت کند.
2. هر کسی می تواند از طریق تحلیل بازار و خرید و فروش کالا با استفاده از قراردادهای آتی سود کسب کند.

چطور انگیزه کافی برای استفاده از قرارداد آتی وجود دارد؟

مهمترین انگیزه ای که می تواند باعث استفاده از قرارداد آتی شود، عدم اطمینان از آینده است. از طرفی تولیدکنندگان کالا که مصرف کننده های کالاهای اساسی هستند ممکن است از قیمت های آتی به ترس بیفتند و کشاورز تولید کننده کالای اساسی نیز در زمان حال نیاز به نقدینگی دارد.

طبق دلیل دوم که مربوط به کسب سود بود، اگر شما تحلیل گر خوبی باشید می توانید از طریق قرارداد آتی کسب سود کنید. برای مثال اگر شما حدس می زنید که قیمت نفت قرار است در ماه های آینده افزایش پیدا کند، می توانید نفت را با قیمت کنونی معامله کنید. در صورتی که بعد از گذشت ماه ها و رسیدن سررسید تحویل کالا، قیمت آن افزایش یافته باشد شما به شدت سود خواهید برد.

قرارداد اختیار معامله (Options Contract) چیست؟

یکی از مفاهیم مشابه با قرارداد آتی مفهوم قرارداد اختیار معامله است. در این قرارداد یک طرف قرارداد متعهد می شود در بازه زمانی مشخص و قیمتی تعیین شده دارایی پایه ای را به طرف دیگر معامله بفروشد. طرف دیگر معامله می تواند دارایی مورد نظر را خریداری کند یا این کار را نکند. البته اگر خریداری نکند مبلغی را در ازای این حق از دست می دهد، اما در صورتی که خریدار تمایل داشته باشد معامله را کامل کند فروشنده بالاجبار باید دارایی را معامله کند.

این مفهوم به دلیل ماهیتش تشابهاتی با قرارداد آتی دارد، اما تفاوت های بسیاری هم با آن دارد.

در پایان پیشنهاد می کنیم مقاله آموزش حسابداری پیمانکاری را بخوانید. در این مقاله در رابطه با موضوع حسابداری شرکت های پیمانکاری توضیحات جذابی ارائه کرده ایم.

قرارداد آتی چیست؟ + نحوه معامله

تصور کنید شما به کالای الف نیاز دارید، ولی حدس می‌‌‌‌‌‌‌‌‌زنید که این کالا در سه ماه آینده گران خواهد شد. از طرفی فروشنده کالا تصور می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند قیمت آن در سه ماه آینده کم خواهد شد. بنابراین شما به عنوان خریدار با فروشنده قراردادی تنظیم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنید که به موجب آن در ازای یک قیمت توافقی، فروشنده موظف است تا آن کالا را در سه ماه بعد به شما تحویل دهد. در چنین معامله‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای از هر دو رویداد، گران شدن و ارزان شدن می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان سود کسب کرد. به چنین قراردادهایی، قرارداد آتی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌گویند. سؤال این‌‌‌‌‌‌‌‌‌جاست که این معاملات چگونه انجام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند و چه مزایایی دارند؟

ابزار مشتقه چیست؟

مفهومی به نام ابزار مشتقه در بورس وجود دارد که قرارداد آتی یکی از این ابزارها است. ابزار مشتقه، یکی از ابزارهای مدیریت ریسک در بازار سرمایه است. هنگامی که صنایع از راه فروش سهام، نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند سرمایه مورد نیاز خود را تأمین کنند، باید افراد بیشتری را برای جذب سرمایه به طرف خود جذب کنند. این یکی از دلایل به وجود آمدن ابزارهای مشتقه است. قرارداد آتی یکی از انواع ابزار مشتقه بوده و با فراهم آوردن امکان خرید و فروش اعتباری، ریسک نوسانات را در بازار کنترل می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند.

قرارداد آتی چیست و چگونه انجام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود؟

همان‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور که از عبارت قرارداد آتی پیدا است، قراردادی است که امروز بسته می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، اما دو طرف معامله را متعهد به اجرای تعهدات خود در آینده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند. با توجه به آنچه گفتیم و مثالی که در ابتدا آورده‌‌‌‌‌‌‌‌‌شد، تعریف قرارداد آتی به شکل زیر خواهد بود. قرارداد آتی، یک توافق‌‌‌‌‌‌‌‌‌نامه است که در آن نوع کالا، قیمت توافقی و زمانی برای انجام معامله مشخص شده‌‌‌‌‌‌‌‌‌است. این قرارداد در زمان جاری برای زمانی در آینده منعقد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. در زمان انعقاد قرارداد نیاز نیست فروشنده دارایی را داشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌باشد، و تنها برای زمان سررسید چنین شرطی وجود دارد.

قرارداد آتی بر سر چه کالایی انجام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود؟

قرارداد آتی را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان بر سر کالاهای اساسی(کامودیتی)، مانند نفت و محصولات کشاورزی منعقد کرد. همچنین قراردادهای آتی مالی نیز وجود دارند که بر سر ارز، شاخص‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سهام و نرخ بهره منعقد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند.

نحوه انجام قرارداد آتی

با مثالی که در بالا آوردیم، مشخص شد که قرارداد آتی چگونه انجام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. حال نوبت به معرفی فاکتورهایی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسد که در انعقاد قرارداد آتی وجود دارند.

• تعیین نوع دارایی
  دیدیم که چه نوع کالاها و دارایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند در قراردادهای آتی معامله شوند. در قرارداد باید مشخص باشد که نوع دارایی پایه چیست. دارایی که به موجب قرارداد معامله می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، دارایی پایه نام‌‌‌‌‌‌‌‌‌دارد.
• حجم قرارداد
  حجم یا اندازه قرارداد، مقدار استاندارد دارایی پایه است که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند مقدار قراردادهای آتی معامله شود. مقدار مجاز حجم معامله در قراردادهای آتی این یکی از قوانینی است که توسط بازار بورس، برای هر دارایی مشخص می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.
• تاریخ انقضا
  تاریخ انقضا یا سررسید قرارداد که مشخص می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند دو طرف در چه تاریخی باید تعهدات خود را اجرا کنند نیز از موارد مهمی است که باید در قرارداد ذکر شود.

مقدار وجه تضمین، میزان نوسان قیمت روزانه، سقف حجم هر سفارش، سقف مجاز موقعیت‌‌‌‌‌‌‌‌‌های باز و کارمزد، از دیگر مواردی هستند که باید در سند قرارداد آتی ذکر شوند.

ویژگی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها

1. وجود قوانین و مقررات
   ممکن است به نظر برسد در قراردادهای آتی دو طرف معامله با هر قیمت و هر بازه زمانی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند توافق‌‌‌‌‌‌‌‌‌نامه تنظیم کنند. اما چنین نیست. قوانینی وجود دارد که بسته به نوع کالا و قرارداد، محدودیت‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی در معامله اعمال می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. همچنین به دلیل انجام این معاملات در سامانه بورس، شفافیت قیمتی وجود دارد و شرایط برای همه سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران یکسان است.
2. اتاق پایاپای
   معاملات در جایی به نام اتاق پایاپای انجام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. اتاق پایاپای در واقع نماینده بازار بورس در معاملات آتی است. هنگامی که قرارداد آتی منعقد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، پولی به نام وجه تضمین در این اتاق پرداخت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود تا ریسک معامله کم‌‌‌‌‌‌‌‌‌شده و اعتبار تضمین‌‌‌‌‌‌‌‌‌شده باشد.
3. کم‌‌‌‌‌‌‌‌‌کردن ریسک بازار
   یکی از ویژگی‌‌‌‌‌‌‌‌‌های قرارداد آتی، پوشش ریسک بازار است. این‌‌‌‌‌‌‌‌‌که قیمت آینده امروز تعیین می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود باعث کم‌‌‌‌‌‌‌‌‌شدن ریسک و نوسانات بازار است.
4. وجود اهرم در معاملات
   با وجود اهرم، این امکان به قراردادهای آتی و آینده چیست؟ وجود می‌‌‌‌‌‌‌‌‌آید که افراد با پرداخت هزینه، کمتر از ارزش واقعی معامله را انجام دهند. چنین امکانی باعث به‌‌‌‌‌‌‌‌‌دست آ.ردن سود زیاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. البته ریسک این معاملات بسیار بالا است و در صورت وقوع ضرر و زیان نیز تأثیر آن بسیار زیاد خواهد بود.
5. امکان سود بردن در دو حالت کاهش و افزایش
   در معاملات معمول بورس چنانچه سهام شما دچار افت قیمت شود، ضرر و چنانچه با افزایش قیمت روبرو شود، سود به همراه خواهد داشت. پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی شما از آینده در بورس تأثیری ندارد، مگر اینکه با پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی کاهش قیمت از بازار خارج شوید. اما قراردادهای آتی با توجه به پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی افراد ایجاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. یعنی اگر پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنید قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها کاهش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌یابند و این اتفاق رخ‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد، سود خواهید کرد چرا که گفته شما رخ‌‌‌‌‌‌‌‌‌داده است. همین موضوع در مورد افزایش قیمت نیز وجود دارد.

قرارداد آتی سبد سهام

قرارداد آتی سبد سهام، امکانی است که از طرف بازار بورس برای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری برروی شاخص بورس فراهم شده‌‌‌‌‌‌‌‌‌است. به این معنی که نوسانات شاخص باعث ضرر یا سودآوری می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. در این معاملات برخلاف قرارداد آتی معمول که پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر معرفی کردیم، امکان تحویل کالا وجود ندارد. یکی از ویژگی‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خوب این قرارداد، امکان کسب سود از تحلیل شرایط کلا اقتصاد بدون در نظر گرفتن تک تک شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها است.

سخن پایانی

قراردادهای آتی، به دلیل ایجاد امکان معامله برای افراد با سرمایه کم و قراردادهای آتی و آینده چیست؟ همچنین سودآوری بالا در صورت عملکرد مناسب، از محبوبیت برخوردارند. این معاملات با هدف پوشش ریسک بازار به وجود آمده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. مسئله اصلی در انجام این معاملات توانایی تحلیل و پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی است. چنانچه تحلیل درستی از بازار صورت بگیرد، احتمال سودآوری بالا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌رود. برای بالا بردن توان تحلیل، باید در ابتدا بازار را به خوبی بشناسید. بنابراین استفاده از آموزش بورس بسیار راه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گشا است.

برای یادگیری “ابزار مشتقه” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:

قراردادهای آتی چیست؟

قراردادهای آتی (Futures Contract)، قراردادهای مالی می‌باشند که طرفین را به مبادلهٔ یک دارایی با قیمتی از پیش تعیین‌شده و در تاریخ از پیش تعیین‌شده ملزم می‌کند. در اینجا، خریدار باید پرداخت را انجام دهد و فروشنده نیز باید دارایی پایه (underlying asset) را با قیمت از پیش تعیین‌شده به فروش برساند، بدون توجه به این که قیمت کنونی کالا در بازار کنونی چه مقدار می‌باشد.

دارایی‌های پایه شامل کالاهای فیزیکی و یا دیگر ابزارهای مالی می‌باشند. قراردادهای آتی، اطلاعات جزیی‌ای در مورد دارایی پایه را ذکر کردند و به‌منظور تسهیل مبلادلات در بازارهای مبادلات قراردادهای آتی، استاندارد شده‌اند. از قراردادهای آتی می‌توان به‌منظور معامله‌گری و یا محافظت از ارزش دارایی پایه (hedging) استفاده نمود.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بازار مبادلات قراردادهای آتی می‌توانید از مطلب آموزشی «بازار مبادلات قراردادهای آتی چیست؟» دیدن نمایید.

نکات کلیدی:

• قراردادهای آتی، قراردادهای مالی هستند که خریدار را به پرداخت مبلغی برای خریداری دارایی پایه، و فروشنده را به فروش آن دارایی و به قیمت از پیش تعیین‌شده ملزم می‌کند.
• یک قرارداد آتی به ‌سرمایه‌گذار این امکان را می‌دهد تا بتواند در جهت حرکت قیمت یک اوراق ‌بهادار، یک کالا، و یا یک ابزار مالی به ‌معامله‌گری بپردازد.
• قراردادهای آتی به‌منظور محافظت از حرکات قیمتی دارایی پایه و به‌منظور جلوگیری از ضررهای غیرمطلوب احتمالی در صورت رخ دادن تغییرات قیمتی، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

درک قراردادهای آتی

قراردادهای آتی، به ‌معامله‌گران این امکان را می‌دهند تا قیمت یک دارایی و یا یک کالا را در سطح مشخصی ثابت نگهدارند (قفل کنند – Lock). این قراردادها شامل یک تاریخ به‌عنوان تاریخ انقضا (expiration date) و هزینه‌ای نقدی (up frot) می‌شوند. قراردادهای آتی توسط ماهی که در آن به انقضایشان می‌رسند، شناخته می‌شوند. برای مثال، یک قرارداد آتی طلا در دسامبر، در ماه دسامبر منقضی می‌شود.

واژهٔ آتی (futures) تمایل به نمایش وضعیت کلی بازار دارد. هرچند، انواع بسیار زیادی از قراردادهای آتی وجود دارند که می‌توان‌ از آن‌ها برای معامله استفاده کرد. این قراردادهای آتی شامل:

1. قراردادهای آتی کالاها (Commodity Futures) مانند قراردادهای آتی نفت خام، گاز طبیعی، ذرت و گندم.
2. قراردادهای آتی شاخص‌های سهام (Stock Index Futures) مانند قراردادهای آتی شاخص S&P 500
3. قراردادهای آتی ارزها (Currency Futures) که شامل قراردادهای یورو اتحادیه اروپا (EUR) و پوند بریتانیا (British Pound – GBP) می‌باشند.
4. قراردادهای آتی فلزات گرانبها (Precious Metal Futures) مانند قرارداد‌های طلا و نقره.
5. قراردادهای آتی وزارت ‌خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا (U.S. Treasury Futures) برای اوراق قرضه و دیگر محصولات.

مهم است که تفاوت بین قراردادهای اختیار معامله (Option Contracts) و قراردادهای آتی (Futures Market) را بدانید. قراردادهای اختیار معامله به دارندهٔ این قراردادها این اختیار (و نه اجبار) را می‌دهد تا دارایی پایه را در تاریخ انقضا خریداری کند و یا به فروش برساند، در حالی که خریدار قرارداد آتی مجبور است که تمامی بندها و موارد ذکر شده در قرارداد را عملی سازد.

مزایا و معایب قراردادهای آتی

• ‌سرمایه‌گذار می‌تواند از قراردادهای آتی به‌منظور ‌معامله‌گری در جهت حرکت قیمت‌ دارایی پایه استفاده کند.
• شرکت‌ها می‌توانند از قیمت مواد اولیه‌شان با استفاده از این قراردادها، در برابر نوسانات قیمتی محافظت کنند.
• قراردادهای آتی ممکن است نیازمند پرداخت شدن بخشی از مبلغ کل قرارداد در ابتدای کار باشند.

• ‌سرمایه‌گذاران، در قراردادهای آتی با ریسک ضرری بیش از حد مارجین اولیه مواجه هستند زیرا قراردادهای آتی از ضریب اهرمی‌ (leverage) استفاده می‌کنند.
• ‌سرمایه‌گذاری در قراردادهای آتی ممکن است باعث شود که شرکتی که با استفاده از این قراردادها به دنبال محافظت از تغییرات شدید قیمت‌ها می‌باشد، حرکات قیمتی مطلوبش را از دست بدهد. یعنی در صورت افزایش قیمت‌ها، نتواند محصولاتش را به قیمت‌های روز در بازار به فروش برساند.
• مارجین‌ها می‌توانند یک شمشیر دو لبه باشند بدین معنی که‌ آن‌ها می‌توانند هم میزان سود را چند برابر کنند و هم بر مقادیر زیان به‌شدت بیفزایند.

استفاده کردن از قرارداد‌های آتی

بازار قراردادهای آتی معمولاً از ضرایب اهرمی بالا، استفاده می‌کنند. ضریب اهرمی‌ بدین معنی است که یک ‌معامله‌گر نیازی ندارد که در ابتدای معامله خود به میزان 100 درصد مبلغ ذکر شده در قرارداد را به معامله وارد کند. بلکه، کارگزار مبلغی را به‌عنوان مارجین اولیه از ‌معامله‌گر دریافت می‌کند، که کسری از ارزش کل قرارداد می‌باشد. این مقدار که توسط کارگزاری ‌نگهداری می‌شود بسته به‌اندازهٔ قرارداد، میزان اعتبار ‌سرمایه‌گذار، و همچنین قوانین و شرایط ذکر شده در کارگزاری متفاوت می‌باشند.

معامله‌گران قراردادهای آتی در محل انجام معاملات، تعیین می‌کنند که تحویل این قرارداد را به‌صورت تحویل فیزیکی انجام دهند و یا آن قرارداد را‌ بر مبنای پول نقد (cash settled) ببندند. یک شرکت ممکن است به یک قرارداد با تحویل فیزیکی ورود کند تا بتواند هزینهٔ مواد اولیهٔ مورد نیازش برای تولید کالاها را در سطحی ثابت نگهدارد. با این وجود، بیشتر قراردادهای آتی توسط ‌معامله‌گرانی بسته می‌شوند که قصد ‌معامله‌گری با استفاده از این قراردادها را دارند. این قرارداد‌ها به زیر قیمت خود به فروش می‌رسند و یا پس از فروش، تفاوت بین قیمت خرید و قیمت بسته شدت‌شان برای شناخت سود/ضرر، مورد استفاده قرار می‌گیرد، و این قراردادها بر پایهٔ پول نقد (cash settled) می‌باشند.

‌معامله‌گری قراردادهای آتی

یک قرارداد آتی به ‌معامله‌گر این اجازه را می‌دهد تا بتواند در جهت حرکت قیمتی کالا در بازار، به معامله بپردازد.

اگر ‌معامله‌گر یک قرارداد آتی را خریداری کرد و قیمت کالا نیز افزایش پیدا کرد، و این افزایش قیمت (نسبت به قیمت اصلی) تا تاریخ انقضای آن قرارداد پابرجا ماند، ‌معامله‌گر می‌تواند کسب سود کند. قبل از فرا رسیدن تاریخ انقضای قرارداد، می‌توان معاملهٔ خرید (long position) را با یک معاملهٔ فروش (sell position) برای یک مقدار یکسان در قیمت کنونی، بست. تفاوت بین قیمت‌های این دو قرارداد، برابر با مبلغ پولی است که در حساب ‌معامله‌گر نزد کارگزاری وجود دارد، و هیچ کالای فیزیکی‌ای در این حالت جابه‌جا نخواهد شد. هرچند، معامله‌گر می‌تواند در صورتی که قیمت کالا پایین‌تر از قیمت مشخص شده در قرارداد آتی باشد، دچار ضرر گردد.

معامله‌گران می‌توانند از موقعیت‌های معاملاتی فروش (short or sell position)، در صورت پیش‌بینی افت قیمتی دارایی پایه استفاده نمایند. اگر قیمت‌ها کاهش پیدا کند، معامله‌گر از یک معامله با همان مقدار و در جهت عکس (offset) به‌منظور بستن موقعیت استفاده می‌کند. تفاوت بین دو مبلغ نیز در تاریخ انقضای این قراردادها مشخص خواهد شد. معامله‌گر در صورت حرکت قیمت دارایی پایه به سطحی پایین‌تر از سطح ذکرشده در قرارداد، سود خواهد کرد‌ و در صورت حرکت قیمت به سطحی بالاتر از سطح قیمتی ذکرشده در قرارداد، زیان شناسایی خواهد نمود.

مهم است به یاد داشته باشید که معامله کردن با مارجین این اجازه را به ‌معامله‌گر می‌دهد تا بتواند وارد معاملات بسیار بزرگ‌تری نسبت به موجودی حسابش در ‌کارگزاری شود. در نتیجه، ‌سرمایه‌گذاری با استفاده از مارجین‌ها می‌تواند سود را به مانند زیان چند برابر کند. یک ‌معامله‌گر را در نظر بگیرید که در ‌کارگزاری یک حساب با موجودی 5,000 دلار دارد و می‌خواهد یک معامله به مبلغ 50,000 دلار در نفت خام انجام دهد. اگر قیمت نفت در جهتی برخلاف جهت معامله او حرکت کند، او دچار ضرر خواهد شد و به‌سرعت مبلغ 5,000 دلار مارجین اولیه‌اش از دست خواهد داد. در این حالت، کارگزاری حساب شما را مارجین کال (margin call) می‌نماید. این بدین معنی است که ‌معامله‌گر نیاز دارد تا مبالغ اضافه‌ای به‌حسابش در ‌کارگزاری واریز کند تا بتواند ضررهای ایجادشده را جبران نماید.

حفاظت از دارایی پایه با استفاده از قراردادهای آتی

از قراردادهای آتی می‌توان به‌منظور حفاظت از قیمت یک دارایی پایه در برابر حرکات قیمتی استفاده کرد. در اینجا، هدف جلوگیری از ضرر در صورت تغییرات قیمت غیرمطلوب و نه کسب سود از طریق ‌معامله‌گری مدنظر می‌باشد. بسیاری از شرکت‌هایی که وارد معاملات آتی می‌شوند، قصد دارند از ارزش دارایی پایه‌شان حفاظت کنند.

برای مثال، یک کشاورز ذرت ممکن است محصولاتش را با قیمتی تعیین شده از اکنون، در آینده با استفاده از قراردادهای آتی به فروش برساند. با انجام این کار،‌ آن‌ها ریسک کاهش قیمت را از بین برده‌اند و حداقل کسب درآمد به مبلغ ثابتی را برای خود ضمانت کرده‌اند. اگر قیمت ذرت کاهش یابد، این شرکت براساس مبلغ توافق‌شدهٔ قبلی خود، دریافتی خواهد داشت و این قرارداد، باعث پوشش داده شدن تأثیر کاهش قیمت ذرت در بازار شد. با توجه به اینکه این سود و زیان‌ها جبران‌کنندهٔ یکدیگر می‌باشند، استفاده کردن مناسب از آن‌ها می‌تواند قیمت کالا را در سطح قیمتی مناسبی در بازار ثابت نگهدارد.

مقررات نظارتی بر قراردادهای آتی

بازارهای مبادلات قراردادهای آتی توسط کمیسیون مبادلات قراردادهای آتی (Commodity futures trading commission – CFTC) نظارت می‌شوند. کمیسیون معاملات قراردادهای آتی یک نهاد فدرال می‌باشد که توسط کنگرهٔ ایالات متحده آمریکا در سال 1974 به‌منظور ایجاد یکپارچگی در قیمت‌گذاری‌های بازارهای آتی تأسیس شد. از وظایف این کمیسیون می‌توان به جلوگیری از معاملات سوءِاستفاده‌کننده (Abuse trading practices)، کلاهبرداری (fraud)، و همچنین قانون‌گذاری برای شرکت‌های ‌کارگزاری که در معاملات قراردادهای آتی درگیر می‌باشند، اشاره کرد.

انتخاب یک ‌کارگزاری قراردادهای آتی

‌سرمایه‌گذاری در قراردادهای آتی و یا هرگونه ابزار مالی دیگر نیازمند استفاده از یک ‌کارگزاری می‌باشد. کارگزارهای بورس دسترسی به بورس‌ها و بازارهای مبادلاتی را فراهم می‌کنند و با استفاده از‌ آن‌ها، امکان انجام ‌سرمایه‌گذاری وجود دارد. پیدا کردن یک کارگزاری مناسب و همچنین، یافتن سرمایه‌گذاری‌‌ای که هم‌خوان با نیاز‌های شما باشد می‌تواند پروسه‌ای پیچیده باشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بورس می‌توانید از مطلب آموزشی «بورس چیست؟» دیدن نمایید.

مثال‌هایی واقعی از قراردادهای معاملات آتی

معامله‌گری را در نظر بگیرید که قصد دارد تا با ورود به قراردادهای آتی نفت در ماه می، با این انتظار که قیمت نفت در پایان سال در سطحی بالاتر از سطح این قرارداد معامله خواهد شد، به معامله‌گری بپردازد. قراردادهای آتی نفت خام در ماه دسامبر در سطح قیمتی 50 دلاری معامله می‌شوند و معامله‌گر قرارداد را در این سطح قیمتی قفل می‌کند.

از آن جایی که نفت در واحدهای 1,000 بشکه‌ای معامله می‌شود، ‌سرمایه‌گذار در حال حاضر یک موقعیتِ معاملاتی باارزش 50,000 دلار نفت خام (1000×50 = 50,000) دارد. با این حال، ‌معامله‌گر برای ورود به این معامله تنها نیاز به پرداخت کسری از این مبلغ را به‌عنوان سپرده نزد کارگزاری‌اش دارد.

از ماه می ‌تا دسامبر، قیمت نفت و به تبع آن قیمت قرارداد آتی نفت خام دچار نوساناتی می‌شود. اگر حرکات قیمتی نفت بسیار نوسانی باشد، ممکن است ‌کارگزاری طلب مقدار پول بیشتری را از ‌سرمایه‌گذار کند، هزینه‌ای که تحت عنوان هزینهٔ مارجین نگهداری (maintenance margin) شناخته می‌شود.

در ماه دسامبر، با نزدیک شدن قرارداد به تاریخ انقضایش (که به‌طور معمول سومین جمعهٔ ماه معین شده می‌باشد.) قیمت نفت خام به سطح قیمتی 65 دلار رسیده است، و ‌معامله‌گر قراردادهای اصلی‌اش را می‌فروشد تا از موقعیت معاملاتی خارج شود. او تفاوت قیمتی به‌وجود آمده را به‌صورت پول نقد دریافت می‌کند، و می‌تواند مبلغ 15,000 دلار، بدون در نظر گرفتن هزینه‌ها و کمیسیون ‌کارگزاری به‌صورت خالص دریافت کند. (15,000$ = 1000 * 15$ , 15$ = 50$ – 65$)

‌هرچند، اگر قیمت نفت به‌سطح قیمتی 40 دلاری افت کند، ‌سرمایه‌گذار در این حالت 10,000 دلار زیان کرده است. (10,000$ – = 1000 * 10$ – , 10$ – = 50$ – 40$)

تیم تحریریه دیجی کوینر

این مقاله به کوشش هیئت تحریریه دیجی کوینر تولید شده است. تک تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در آگاه سازی فعالان حوزه رمز ارزها و بازارهای مالی داشته باشیم.

حسابداری

مفاهیم و مقدمات بازارهای آتی و اوراق خرید معامله

قراردادهاي آتي futures contract : قرارداد آتي توافقنامه اي مبتني بر خريد يا فروش دارايي در زمان معين در آينده و با قيمت مشخص است.

يك سرمايه گذار ممكن است، در ماه مارس به كارگزار خود خريد5000 بوشل ذرت را به تحويل در ماه ژوئيه سفارش دهد. اين دستور باید فوراً به يك معامله گر منتقل شود. امکان دارد، همزمان سرمايه گذار ديگري در كنزاس به كارگزار خود، فروش 5000 بوشل ذرت را به تحويل ماه ژوئيه سفارش دهد. اين سفارشات نيز بايد به معامله گر بورس شيكاگو منتقل شود. با ملاقات حضوري دو معامله گر و توافق بر سر قيمت معين، اين معامله انجام ميشود.

در اين حالت گفته میشود، سرمايه گذار نيويوركي كه توافق كرده است، تا غلات تحويل ماه ژوئيه را بخرد، به اصطلاح موقعيت يا موضع معاملاتي خريد را و سرمايه گذار ديگر كه توافق كرده است، تا غلات تحويل ماه ژوئيه را بفروشد، اصطلاحاً موضع معاملاتي فروش اتخاذ كرده است. قيمت مورد توافق طرفين را قيمت قرارداد آتي میگويند.

موضع معاملاتي خريد long Position : در بازار آتي، افرادي كه مبادرت به خريد قرارداد آتي كنند، به گونه ا ي كه متعهد شوند، در تاريخ انقضا دارايي پايه را تحويل بگيرند، اصطلاحاً میگوییم در موضع معاملاتي خريد قرار گرفته اند.

موضع معاملاتي فروش Short Position : به موقعيت فردي كه قرارداد فروش اوراق بهادر، كالا، ارز و مانند اين ها را منعقد كرده، در حالي كه فاقد آن است، اصطلاحاً short مي گويند.

بازار فرابورس over–the–counter market (OTC ): در كنار بازارهاي سازمان يافته بورس، مجموعه ای از بازارهاي فرابورس وجود دارند؛ كه برخلاف بورسها كه از نظر فيزيكي مكان معيني دارند، اين بازارها، به صورت شبكهاي مبتني بر ارتباطات تلفني و رايانه اي هستند كه معامله گراني را به همديگر مرتبط ميسازند كه نميتوانند به طور حضوري با هم ارتباط برقرار كنند. معمولاً، مكالمات تلفني در بازارهاي فرابورس ضبط مي شوند و در دعاوي حقوقي يا در موارد اختلاف برانگيز بين معامله كنندگان، مورد استناد قرار ميگيرند.

پيمانهاي آتي Forward Contracts : پيمان آتي از آن جهت كه توافقي است مبتني بر خريد يا فروش يك دارايي در زماني معين در آينده و با قيمت مشخص، شبيه قرارداد آتي است. اما وجه تمايز اين دو درآن است، كه قراردادهاي آتي در بورس معامله ميشوند و پيمان هاي آتي در بازارهاي فرابورس. مورد معامله، در پيمانهاي آتي اغلب، ارزهاي خارجي هستند.

قراردادهاي اختيار معامله Option : به طور كلي، ميتوان حق اختيار معامله را به دو دسته تقسيم كرد اختيار خريد و اختيار فروش. يك اختيار خريد Call Option در واقع اين حق (و نه الزام) را به دارنده آن ميدهد، كه دارايي موضوع قرارداد را با قيمت معين و در تاريخ مشخص يا قبل از آن، بخرد.به همين ترتيب، يك اختيار فروش Put Option به دارنده آن این حق را ميدهد، كه دارايي موضوع قرارداد را با قيمت معين و در تاريخ مشخصي و يا قبل از آن بفروشد. قيمتي را كه درقرارداد ذكر ميشود، قيمت توافقی يا قيمت اعمال exercise price (strike price ) گويند. و تاريخ ذكر شده در قرارداد را، اصطلاحاً تاريخ انقضا يا سررسيد اختيار معامله Exercise date or expiration date or maturity مي گويند.

اختيار خريد يا فروش، هر كدام به دو حالت اروپايي و آمريكايي تقسيم ميشود. قرارداد اختيار اروپايي European option فقط در تاريخ سررسيد قابليت اعمال دارد. در حالي قراردادهای آتی و آینده چیست؟ كه قرارداد اختيار آمريكايي American option در هر زماني قبل از تاريخ سررسيد يا در تاريخ سررسيد قابل اعمال است.

يك ورقه اختيار معامله به دارنده آن حق يا اختيار انجام كاري را ميدهد؛ نه اينكه او را ملزم به انجام كاري كند. اين ويژگي، وجه تمايز ورقه اختیار معامله از قراردادهای آتي است.

انواع معامله گران: سه گروه مهم معامله گران در بازارهاي قراردادهاي آتي، پيمانهاي آتي و قراردادهاي اختيار معامله عبارتند از: پوشش دهندگان ريسك، سفته بازان و آربيتراژگران.

پوشش دهندگان ريسك Hedgers : پوشش دهندگان ريسك در موقعيتي هستند كه در معرض ريسك مرتبط با تغيير قيمت دارايي اند. آنها از قراردادهاي فوق براي كاهش يا حذف اين ريسك استفاده مي كنند. در پوشش ريسك هزينه يا قيمت دريافتي بابت دارايي پايه، تضمين مي شود ولي اينكه نتيجه ناشي از پوشش ريسك بهتر از حالت، عدم پوشش ريسك باشد، هيچ اطميناني وجود ندارد.

مثالی در مورد پوشش ريسك با استفاده از پيمان هاي آتي: شركت اول باید در ۱۹ سپتامبر ۲۰۰۰ بابت خرید کالا از شرکت انگلیسی مبلغ ۱۰ میلیون پوند پرداخت نماید. شركت دوم در ۱۹ سپتامبر ۲۰۰۰ مبلغ ۳۰ میلیون پوند از مشتری انگلیسی خود دریافت خواهد نمود. نرخ هاي بازار نشان می دهد که استرلینگ سه ماهه آینده را میتوان به ازای هر پوند انگلیس، 5144/1 دلار فروخت و به ازای هر پوند انگلیس، 5149/1 دلار خریداری نمود.

راهبرد پوشش ريسك شركت اول: خرید مبلغ ۱۰ میلیون پوند در بازار پیمان آتی سه ماهه، به منظور تثبیت نرخ مبادله ارزها در نرخ 5149/1 دلار برای مبلغ استرلینگی که خواهد پرداخت.

راهبرد پوشش ريسك شركت دوم: فروش مبلغ 30 میلیون پوند در بازار پیمان آتی سه ماهه، به منظور تثبیت نرخ مبادله ارزها در نرخ 5144/1 دلار برای مبلغ استرلینگی که دريافت خواهد نمود.

مثالی در خصوص پوشش ريسك با استفاده از اختيار معاملات: یک سرمایه گذار1000 سهم مایکروسافت را در اختیار دارد و میخواهد خود را در برابر کاهش احتمالی قیمت سهام در طی دو ماه آینده پوشش دهد. قیمت فعلی سهام مایکروسافت 73 دلار و قیمت اختیار فروش با سررسید در جولای و قیمت توافقی، 65 دلار، معادل 5/2 دلار مي باشد. این شخص ۱۰ قرارداد اختیار فروش (هر قرارداد براي 100 سهم) با هزینه 2500 دلار خریداری مینماید. سرمایه گذار این حق را دارد که در طول دو ماه آینده1000 سهم را حداقل به قیمت 65000 دلار بفروشد.با اينكه انتخاب اين استراتژی2500 دلار هزينه در بردارد، ولي در عوض تضمين ميكند، كه حداقل قيمت فروش سهام براي هر سهم تا زمان سررسيد اختيار، ۶۵ دلار باشد. اگر قيمت بازار سهام کاهش يابد، شخص ميتواند اختيار فروش را اعمال كند و 65000 دلار بابت فروش سهام دريافت كند، كه با كسر هزينه 2500 دلار برای خريداختيار معامله، درآمد خالص وي، مبلغ62500 دلار مي شود. اگر قيمت بازار بیش از۶۵ دلار شود، اختيار فروش اعمال نميشود و منقضي ميگردد.

با اين دو مثال تفاوت بين پيمانهاي آتي و اختيار معاملات براي پوشش ريسك، آشكار ميشود. پيمان هاي آتي براي ايجاد حالت بي تفاوتي نسبت به ريسك طراحي شده ا ند؛ يعني قيمتي را كه پوشش دهنده ريسك برای دارايي پايه دريافت مي كند يا مي پردازد، تثبيت مي كنند. در مقابل، قراردادهاي اختيار معامله تضمين ايجاد ميكنند. این قراردادها براي سرمايه گذاران اين امكان را فراهم ميکنند، که تا خود را در مقابل حركت نامطلوب قيمت، محافظت كنند و در عين حال، از حركت مطلوب قيمتها منتفع شوند. برخلاف پيمانهاي آتي، برای ورود در قراردادهاي اختيار معاملات هزينه هايی جهت قيمت اختيار معامله پرداخت میشود.

سفته بازان Speculate : سفته بازان تمايل دارند كه حركت آتي قيمت دارايي را پيش بيني كنند. قراردادها و پيمانهاي آتی و اختيار معاملات نوعي اهرم ايجاد ميكند. بنابراین سود يا زيان بالقوه آنها افزايش مي يابد.

مثالی در مورد سفته بازي با استفاده از قراردادهاي آتي: سرمایه گذار بر این باور است که پوند انگلیس در برابر دلار آمریکا در طول دو ماه بعد تقویت خواهد شد و براساس همین پیش بینی میخواهد دست به سفته بازی بزند.

1- 250000 پوند با قيمت 411750 دلار بخرد و در حسابی که به آن بهره تعلق میگیرد، سپرده گذاری نماید، به این امید که بعد از دو ماه میتواند آن را به مبلغ گرانتری بفروشد و سود خود را بردارد.

2- در ۴ قرارداد آتی آوریل (هر قرارداد 62500 پوند)، موضع معاملاتی خرید اتخاذ نماید. این کار باعث ایجاد تعهد سرمایه گذار نسبت به خريد 250000 پوند با قيمت 410250 دلار در ماه آوريل می شود. چنانچه نرخ مبادله ارزها در ماه آوریل بیشتر از 641/1 باشد سرمایه گذار سود خواهد برد.

1- اگر نرخ مبادله ارزها در طول دو ماه به 7/1 برسد، سرمایه گذار با اتخاذ راهبرد اول 13250 دلار و با اتخاذ راهبرد دوم 14750 ذلار سود مي برد.

2- اگر نرخ مبادله ارزها در طول دو ماه به 6/1 برسد، سرمایه گذار با اتخاذ راهبرد اول 11750 دلار و با اتخاذ راهبرد دوم 10250 دلار زيان مي كند.

اين دو گزينه اختلاف كمي را در مقدار سود يا زيان در دو حالت مبادله، در بازار نقدي يا بازار آتي، نشان مي دهد. ولي با احتساب بهره در محاسبات باعث مي شود كه سود يا زيان در دو حالت فوق، يكسان باشند. با اين حساب، تفاوت دو گزينه فوق در چيست؟ گزينه اول به يك سرمايه گذاري و پيش پرداخت مبلغ 411750 دلار نیاز دارد. در حالی كه در گزينه دوم، فقط كمي نقدينگي يعني 25000 دلار لازم است.

مثالی از سفته بازي با استفاده از اختیار معاملات: فرض كنيد الان ماه اكتبر است و يك سفته باز پیش بینی ميكند، كه ارزش شرکت آمازون در دو ماه آینده افزايش خواهد يافت. قيمت سهام فوق در حال حاضر، ۴۰ دلار است و يك اختيار خريد دو ماهه با قيمت اعمال ۴۵ دلار، به قيمت ۲ دلار فروخته ميشود. دو راهكار را براي يك سفته باز با سرمايه ۴۰۰۰ دلار وجود دارد: گزينه اول اين است كه ۱۰۰ سهم بخرد. گزينه دوم شامل خريد ۲۰۰۰ اختيار خريد است. فرض كنيد پيش بيني سفته باز درست باشد و قيمت سهم آمازون در ماه دسامبر به 70 دلار برسد. گزينه اول كه خريد سهام بود، 3000 دلار سود ايجاد مي كند اما گزينه دوم بسيار سودآورتر است. يك اختيار خريد بر روي سهام آمازون با قيمت توافقي ۴۵ دلار، درآمدی معادل ۲۵ دلار نصيب سفته باز ميكند، چرا كه ورقه اختيار خريد، او را قادر مي سازد، كه سهام ۷۰ دلاري را با قيمت ۴۵ دلار بخرد. كل سودی كه در روش دوم نصيب سفته باز ميشود 46000 دلار است.

بنابراين سود حاصل از انتخاب استراتژی اختيار خرید، بيشاز ۱۵ برابر سود حاصل در انتخاب استراتژی خريد قراردادهای آتی و آینده چیست؟ سهام است. در ضمن، توجه كنيد كه اوراق اختيار خرید، ميزان زيان بالقوه را نيز افزايش مي دهد.

آربيتراژگران: آربيتراژگران از مزاياي تفاوت قيمت بين دو يا چند بازار مختلف استفاده ميكنند. آربيتراژ عبارت است از فرصت دستيابي به سود بدون ريسك،از طریق ورود همزمان در دو يا چند بازار. فرض كنيد، سهامي همزمان در بورس سهام نيويورك و بورس سهام لندن معامله مي شود. همچنين فرض كنيد، قيمت اين سهام در بورس نيويورك ۱۷۲ دلار و در بورس لندن ۱۰۰ پوند است. اگر نرخ مبادله پوند و دلار، برابر 75/1 دلار براي هر پوند باشد، آنگاه آربيتراژگر ميتواند با خريد مثلاً ۱۰۰ سهام از بورس نيويورك و فروش آن سهام در بازار لندن به سود بدون ريسك 300 دلار دست پيدا كند.

اين متن خلاصه اي است از فصل اول كتاب مباني مهندسي مالي و مديريت ريسك نوشته جان هال و ترجمه سجاد سياح و علي صالح آبادي است كه بر خواندن مثالهاي بيشتر و درك بهتر مفاهيم لازم است حتما به كتاب مراجعه گردد.

بازار آتی و Futures چیست؟ نگاهی به بازار جذاب دنیای ارزها

ارزهای دیجیتال دارایی بسیار ارزشمندی هستند که قیمت آن‌ها به طور مداوم در حال تغییر است. وجود این ویژگی در ارزهای دیجیتال به تریدر ها اجازه می‌دهد تا از انواع معاملات پیشرفته و معاملاتی که معمولاً در خرید و فروش دارایی‌های بار ارزش فیزیکی انجام می‌گیرند، برای کسب سود از بازار رمزارزها استفاده کنند. قراردادهای آتی یکی از روش‌های پیشرفته ‌ترید ارز دیجیتال است که در بازار آتی و Futures انجام می‌گیرد. در ادامه با نوبیتکس همراه باشید تا بیشتر با این بازار و نحوه کسب سود از آن آشنا شویم.

سرفصل‌های این آموزش

قرارداد آتی یا future contract چیست؟ معامله‌ای پرسود برای تریدرها

قبل از اینکه به معرفی بازار آتی و futures بپردازیم بهتر است ابتدا با قراردادهای آتی آشنا شویم. قراردادهای آتی یا قراردادهای سلف، در بورس یا معماملات روزمره مورد استفاده قرار می‌گیرند. این قرار دادها سه ویژگی دارند:

• سر رسید آن‌ها در زمان مشخصی در آینده است
• فروشنده و خریدار ملزم به خرید و فروش یک دارایی با قیمت مشخص در آینده هستند
• هزینه خرید در زمان عقد قرار داد پرداخت می‌شود اما دارایی تا زمان سر رسید تحویل نمی‌شود

بنابراین می‌توان گفت در قرار دادهای آتی، خریدار و فروشنده بر روی فروش یا خرید یک دارایی با قیمت مشخص در آینده توافق می‌کنند. در زمان عقد قرار داد، خریدار موظف به پرداخت هزینه بر اساس قیمت تعیین شده است و فروشنده در زمان سر رسید باید دارایی مورد نظر را به خریدار تحویل دهد.

این نوع از قرار دادها در بورس خصوصاً بورس کالا کاربردهای زیادی دارند.

مزایای قرارداد آتی چیست؟ کاهش ریسک و کسب سود

به طور کلی قراردادهای آتی هم برای خریدار و هم فروشنده سودمند هستند و مزایای زیادی برای هر دو طرف دارند. مهم‌ترین مزیت قراردادهای آتی مصونیت از ریسک (Hedging) است. با استفاده از قراردادهای futures می‌توان ریسک افزایش قیمت در آینده (برای خریدار) و کاهش قیمت در آینده (برای فروشنده) را تا حد زیادی پوشش داد.

کاهش ریسک و تأمین هزینه‌های جاری تولید

برای مثال فرض کنید که قیمت یک تن فولاد در حال حاضر ۲۰۰ دلار است و یک کارخانه در ۶ ماه آینده به صد تن فولاد نیاز دارد. اگر این کارخانه تشخیص دهد در آینده ممکن است قیمت فولاد افزایش پیدا کند، همین امروز سفارش صد تن فولاد را با قیمت ۲۰ هزار دلار ثبت می‌کند و هزینه آن را می‌پردازد. کارخانه تولید فولاد نیز تشخیص می‌دهد که ممکن است در آینده قیمت فولاد کاهش پیدا کند و بهتر است با قیمت امروز قراداد فروش را امضا کند. علاوه برآن می‌تواند با فروش فولاد پیش از تولید، هزینه تولید آن را دریافت کند و ۶ ماه بعد سفارش را تحویل دهد.

در این مثال، قرارداد آتی بهترین گزینه برای کاهش ریسک برای فروشنده و خریدار محسوب می شود.

کسب سود با پیش بینی افزایش قیمت

از طرف دیگر، از طریق قرار دادهای آتی می‌توان بدون در اختیار داشتن کالا یا نیاز به هزینه برای ذخیره آن، تنها از طریق خرید و فروش قرارداد یا سفته بازی، سود بالایی کسب کرد. برای مثال فرض کنید که قیمت یک بشکه نفت در حال حاضر ۳۵ دلار است. معامله گران با پیش بینی قیمت نفت در آینده، بدون تحویل گرفتن نفت اقدام به خرید آن می‌کنند. در صورتی که پیش بینی درست از آب دربیاید و قبل از موعد سررسید قراردادآتی، قیمت نفت برای مثال به ۵۰ دلار رسیده باشد، خریدار با فروش قرارداد به فرد دیگری ۱۵ دلار برای هر بشکه نفت سود خواهد کرد.

بازار آتی و Futures؛ خرید و فروش ارز دیجیتال بر اساس قیمت آینده

تا اینجا با قراردادهای آتی در دنیای واقعی آشنا شدیم. حالا نوبت آن است که وارد بازار بازار آتی و Futures در ارزهای دیجیتال شویم. قراردادی‌های آتی بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال از لحاظ ماهیت تفاوتی با قراردادهای آتی دیگر ندارند. در اینجا نیز خریدار و فروشنده بر روی خرید و فروش دارایی از نوع ارز دیجیتال در آینده و با قیمت مشخص توافق می‌کنند.

با توجه به تغییر قیمت لحظه ای ارز دیجیتال، این فرصت در اختیار فروشنده و خریدار قرار می‌گیرد تا با استفاده از قرارداد آتی، در بازار Futures رمزارزها معاملات پرسودی را تجربه کند. در بازار ارزهای دیجیتال کالایی تولید نمی‌شود، به همین دلیل هدف از انقعاد قراردادهای آتی بیشتر کسب سود با پیش بینی افزایش قیمت و از نوع سفته بازی است.

تفاوت معاملات بازار آتی و Futures با بازار معاملات اسپات

معاملات اسپات، معاملات معمولی هستند که روزانه انجام می‌دهیم. در این نوع از معامله، خریدار و فروشنده بلافاصله بعد از تعیین قیمت در همان لحظه مقدار مشخصی از دارایی را مبادله می‌کنند. با انجام این معامله خریدار و فروشنده ملزم هستند تا در همان لحظه مبلغ قرار داد را پرداخت یا دارایی مدنظر را تحویل دهند.

در مقابل در معاملات فیوچرز یا آینده، در لحظه بستن قرارداد دارایی معامله نمی‌شود. در یک قرارداد آتی ارز دیجیتال، توافق می‌شود مقدار مشخصی از دارایی دیجیتال، در زمان تعیین شده به عنوان سررسید با قیمت توافق شده مبادله شود. معمولاً در معاملات بازار آتی، ارزهای دیجیتالی را انتخاب می‌کنند که قیمت آن‌ها متغیر باشد. برای مثال قیمت تتر امروز با فردا تفاوت زیادی ندارد و همیشه در حدود ۱ دلار است. اما بیت کوین یا اتریوم فرصت‌های مناسبی برای سرمایه گذاری در بازار آتی را فراهم می‌کنند.

در ظاهر تنها تفاوت این معامله با معامله اسپات، عدم دریافت دارایی دیجیتال در لحظه عقد قرارداد است. اما در واقع حضور در بازار آتی و futures فرصت‌های بسیار بیشتری برای تریدر ها دارد.

مزایایی معاملات بازار آتی نسبت به بازار معاملات اسپات

ابزارهای متعدد مانند اهرم و مارجین به همراه انواع بسیار پیشرفته و متفاوتی از معاملات در بازار آتی و futuers انجام می‌گیرد که در بازار اسپات امکان پذیر نیست. برای مثال شما می‌توانید با پیش بینی قیمت ارزدیجیتال بیت کوین در آیندهT تنها بخشی از قیمت آن را امروز بپردازید و تا ده‌ها برابر از معامله خود سود کنید(اهرم). همچنین امکان خرید و فروش پیش از سر رسید، تعیین حداقل میزان سود یا حداکثر میزان زیان نیز از مزیت‌های معاملات آتی و Futures به حساب می آیند (Stop-Limite).

بازار فیوچرز بایننس، بزرگ‌ترین بازار آتی و futures رمزارز

بایننس در حال حاضر بزرگترین و مهم‌ترین صرافی ارز دیجیتال بین المللی است. این صرافی بزرگ، بزرگ‌ترین بازار آتی و futures ارزهای دیجیتال نیز به حساب می‌آید. بازار فیوچرز بایننس این فرصت را برای تریدر ها فراهم می‌کند تا با سفارش لانگ (سفارش خرید) یا سفارش شورت (سفارش فروش) سود زیادی کسب کنند.

در بازار فیوچرز بایننس، در واقع تریدر ها در حال پیش بینی قیمت آینده بیت کوین هستند. در بایننس شما می‌توانید از سه طریق خرید و فروش بیت کوین با تتر، خرید و فروش بیت کوین با دلار و خرید و فروش انواع توکن ها یا آلت کوین‌ها با دلار کسب درآمد کنید.

روش اول و دوم تنها در ارز مبادله شده (دلار یا تتر) تفاوت دارند. اهرم تا ۱۲۵ برابر یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد بازار آتی Binance است. البته ورود به این بازار نیاز به آموزش و تجربه زیادی در تریدینگ دارد. زیرا احتمال لیکوئید شدن و از دست دادن سرمایه نیز در آن وجود دارد.

در روش سوم شما می‌توانید سفارش لانگ یا شورت انواع کوین‌ها مانند خرید ریپل با اهرم (leverage) قابل افزایش و بدون ریسک لیکوئید شدن سرمایه را تجربه کنید.

مزایای بازار آتی و futures برای رمزارز؛ گسترش بازار و افزایش ارزش دارایی‌های دیجیتال

به طور کلی بازار آتی و معاملات آتی یکی قراردادهای آتی و آینده چیست؟ از مهم‌ترین بازارهای جانبی در بازارهای مالی هستند. اینگونه بازارها با جذب سرمایه بیشتر، پیشنهادهای ویژه و سودآوری بالا باعث رشد بازارهای مالی خصوصاً بازار ارزهای دیجیتال می‌شوند. در ادامه به مهمترین مزایای بازار آتی و futures می‌پردازیم.

• قانونی بودن قراردادهای آتی: در آمریکا هنوز قانونی برای ارزهای دیجیتال و معامله آن‌ها وجود ندارد اما قراردادهای آتی کاملاً قانونی هستند و حتی مؤسسات مالی نیز می‌توانند وارد آن شوند. این موضوع می‌تواند پیش زمینه‌ای برای قانونی شدن ارزهای دیجیتال در آینده باشد.
• عدم نیاز به نگه داری ارز دیجیتال: به طور کلی یکی از مزایای قراردادهای آتی و بازار فیوچرز این است که نیازی به نگهداری دارایی‌های خود ندارید. بنابراین نگرانی از این بابت برای تریدرها وجود ندارد.
• افزایش نقد شوندگی: هرچه سرمایه بیشتری وارد بازار ارز دیجیتال شود، نقدشوندگی ارزهای دیجیتال نیز بیشتر خواهد شد.
• جذابیت برای انواع سرمایه گذاران: بسیاری از سرمایه گذاران به معاملات اسپات و تریدهای معمولی علاقه‌ای ندارند. تریدرهای حرفه‌ای و سرمایه گذاران باتجربه بازار فیوچرز را ترجیح می‌دهند.
• کاهش نوسانات: بزرگ شدن بازار و استفاده از قراردادهای آتی که سررسید مشخصی دارند می‌تواند باعث کنترل نوسانات قیمتی شود. به این ترتیب امنیت سرمایه گذاری نیز بیشتر خواهد شد.

چگونه وارد بازار آتی و futures شویم؟

در حال حاضر صرافی‌های بین المللی زیادی مانند BitMEX و Bakkt در این حوزه فعالیت می‌کنند. با این حال بدون شک Binance بهترین گزینه برای شروع به بازار آتی و فیوچرز است. برای وارد شدن به بازار فیوچرز بایننس و فیوچرز است. برای وارد شدن به بازار فیوچرز باینت قیمتی شود. به این ترتیب امنیت سرمایه گذاری نیز بیشتر خواهد شد.

بازار فیوچرابتدا باید یک اکانت عادی در این صرافی بین المللی داشته باشید. بعد از انجام ثبت نام عادی، با انتخاب گزینه Derivatives (بازار مشتقات) از منو صرافی می‌توانید وارد یکی از سه بازار فیوچرز مبادله بیتکوین-دلار، بیتکوین-تتر و مبادله انواع رمز ارزها با دلار شوید.

برای ایرانی‌ها گزینه بیتکوین-تتر بهترین انتخاب به نظر می‌رسد. شما می‌توانید با خرید تتر از یک صرافی آنلاین معتبر مانند نوبیتکس وارد بازار فیوچرز Binance شوید و از راه ثبت معاملات آتی سود بالایی کسب کنید.

بازار آتی و futures؛ بازار جذابی برای گسترش ارزهای دیجیتال

در این مقاله با بازار آتی و futures و مزایای آن برای تریدرهای ارزهای دیجیتال آشنا شدیم. این بازارها به گسترش ارزهای دیجیتال و ارزشمند شدن این دارایی‌ها کمک زیادی می‌کنند. علاوه براین قراردادهای آتی و معاملات لانگ و شورت می‌توانند گزینه مناسبی برای تریدرهای حرفه‌ای و کسب سود مناسب باشند. شما می‌توانید با مراجعه به صفحه اصلی سایت نوبیتکس و تهیه تتر یا بیت کوین وارد بازارهای آتی بین المللی شوید و یک مسیر جدید درترید را تجربه کنید.