مفهوم حجم معاملات سهام در بورس چیست؟

کاربرد اصلی حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی و درنتیجه محاسبه دامنه مجاز قیمتی سهم در روز معاملاتی بعد است.

ماجرای پروژه‌سازی در بورس چیست؟

به گزارش سرویس بورس مشرق، در سال ۱۳۹۹ تعداد مشارکت افراد حقیقی در بازار سهام به صورت چشم‌گیری افزایش یافت و به عقیده کارشناسان مختصات توده‌واری بازار سهام به دلیل مشارکت زیاد و سرمایه‌گذاری بدون آموزش در بورس باعث شد تا حدی تحلیل در بازار سهام جای خود را به رفتار هیجانی بدهد. همین مساله باعث شد تا بسیاری از افرادی که سرمایه در اختیار دارند بتوانند با سرمایه زیاد خود در ارزش سهم‌های کوچک بازار سهام تاثیر بگذارند و این سهم‌ها بیشتر از ارزش واقعی خود رشد کنند.

برنامه‌های سازمان بورس برای سهام عدالت/ تغییر دامنه نوسان، موقت است

حتی در حال حاضر که جو بازار سهام منفی است نمادهایی در بازار سهام مشاهده می‌شود که از مرداد ماه و شروع ریزش بازار سهام رشدهای عجیبی داشتند.

سوال اینجاست که چه کسانی از پروژه کردن سهم‌ها سود می‌برند و چه کسانی در این میان زیان می‌کنند؟

محمدمهدی عشریه، کارشناس بازار سرمایه در رابطه با پروژه کردن برخی نمادها گفت: ماجرای پروژه کردن سهم‌ها از ابتدا بوده و سازمان بورس نیز در مقابل این تخلفات مقاومت کرده اما حجم اینگونه تخلفات کم به نظر نمی‌رسد و پیگیری اینگونه موارد قضایی زمانبر است. اصولا کسانی که سرمایه قابل توجهی در اختیار دارند با پول خود یک سهم را مد نظر قرار می‌دهند و منابع خود را به این سهم تزریق می‌کنند و به دلیل اینکه سهم‌هایی که انتخاب می‌کنند ارزش مارکت پایینی دارند با منابع این افراد رشد می‌کنند. از طرفی چون مختصات بازار سهام توده‌واری است افراد حقیقی بعد از دیدن رشد مقطعی این سهم‌ها برای این نمادها صف خرید تشکیل می‌دهند و همین موضوع نیز باعث رشد این سهم‌ها می‌شود. اما کسانی که منابع خود را به این سهم‌ها تزریق کردند بعد از مدتی به صورت قطره‌چکانی سهم‌های خود را به افراد حقیقی می‌فروشند و این خروج سرمایه باعث می‌شود آن نماد شروع به ریزش کند و افراد حقیقی که بدون در نظر گرفتن شرایط سهم اقدام به خرید کردند در صف فروش گرفتار شوند.

محمد خبری‌زاد، کارشناس بازار سرمایه نیز در رابطه با پروژه کردن گفت: اصطلاح پروژه کردن در بازار سرمایه از قدیم معروف است و به این معناست که برخی نمادها که ارزش مارکت پایینی دارند را با ترفندهایی بالاتر از ارزش واقعی خود نشان می‌دهند و افراد عادی را تحریک به خرید این نمادها می‌کنند.

وی اضافه کرد: سهامداران بدانند «پنیر رایگان فقط در تله موش پیدا می‌شود». برخی از نمادها وجود دارند که رشد زیادی کردند اما بعد از مفهوم حجم معاملات سهام در بورس چیست؟ اینکه پروژه‌کنندگان پشت این سهم‌ها را خالی کردند به شدت افت داشتند و تا سال‌ها به سقف قبلی خود برنمی‌گردند و در پروژه کردن سهامدار خرد ضرر و سرمایه‌دار سود می‌کند.

همچنین حمید اسدی، حقوقدان بازار سرمایه در این رابطه گفت: طبق ماده ۴۶ قانون بازار اوراق بهادار پروژه کردن مشمول بند دستکاری در بازار سهام می‌شود و جرم است اما گاهی فردی می‌خواهد درصد مالکیت خود را در یک سهم با ارزش مارکت کم افزایش دهد که تزریق منابع مالی باعث می‌شود قیمت این سهم افزایش پیدا کند اما هدف از افزایش مالکیت دستکاری بازار نیست و فقط این خرید سنگین باعث رشد سهم شده است که این موضوع مشمول دستکاری در بازار سهام نمی‌شود. اما تغییر دادن روند سهم به صورت تصاعدی با منابع مالی یا ساختن گزارشات دروغین و اغوای دیگران به خرید این سهم و فروش این سهم به افراد حقیقی مشمول درستکاری در بازار سهام است.

راهکار مقابله با پروژه‌های بورسی چیست؟

اگرچه نظارت سازمان بورس در مقابله پروژگران و کسانی که در بازار سهام دستکاری می‌کنند اقدامات قابل توجهی انجام داده اما موضوع این است که چرا امکان دارد کسانی در بازار سهام چنین رفتاری انجام دهند؟

محمدمهدی عشریه، کارشناس بازار سرمایه در رابطه با راهکار مقابله با این قبیل اقدامات گفت: عموما وجود دامنه نوسان باعث می‌شود دستکاری در بازار سهام زیاد شود. اگر دامنه نوسان در بازار سهام وجود نداشته باشد عملا پروژه کردن معنایی ندارد. اگر دامنه نوسان برداشته شود پروژه کردن سخت می‌شود و سرمایه زیادی نیاز دارد اما در حال حاضر با حدود ۱۰۰ میلیارد تومان می‌شود سهم‌ها را به صورت تصاعدی رشد داد. از طرفی باید خریدار یک سهم بر مبنای واقعیت تصمیم بگیرد و به بنیاد سهم توجه داشته باشد. یعنی تحلیل در بازار سهام جا بیفتد و سهامداران قبل از خرید یک سهم تحقیق و از ارزندگی سهم اطمینان حاصل کنند. در شرایطی که دامنه نوسان محدود است سفته بازی در بازار سهام زیاد می‌شود.

محمد خبری‌زاد در رابطه با راهکار مقابله با پروژه‌گران گفت: اگرچه فعلا راهکار مقابله با دستکاری در بازار سهام مقابله قضایی است اما تجربه ثابت کرده است که این راهکار در درازمدت جوابگو نیست و این مشکل باید از ریشه حل شود. بازار سهام باید از نظر تحلیلی قوی و فرهنگ سهامداری تقویت شود. راهکارهای قضایی کمکی به سهامدار خرد نمی‌کنند و تا عاملان پروژه کردن یک سهم گرفتار می‌شوند زمان زیادی گذشته است و پیگیری زیان سهامداران بی‌شمار کاری زمان‌بر است که اصولا اتفاق نمی‌افتد.

وی تصریح کرد: برای افزایش تحلیل در بازار سهام باید به سهامداران خرد مشاوره داده شود که هیچ‌کدام از مشاوران سرمایه‌گذاری در کشور ما به سرمایه‌گذاران خرد خدمات نمی‌دهند و به نظرم باید به افراد حقیقی که در این زمینه متخصص هستند مجوز مشاوره بدهند تا تحلیل در بازار سهام گسترش پیدا کند. سبدگردان‌ها و مشاوران سرمایه‌گذاری باید افزایش پیدا کنند و به سهامداران خرد خدمات دهند اما در حال حاضر سبدگردانی برای سهامدار خرد وجود ندارد. از طرفی باید سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار سهام افزایش پیدا کند و سهامدارانی که علم کافی ندارند در صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنند.

حمید اسدی، کارشناس بازار سرمایه در رابطه با راه‌های مقابله با پروژه‌کردن گفت: در وهله اول سهامداران باید متوجه ریسک بازار سهام باشند و به سمت سهم‌های با بنیاد حرکت کنند، سازمان بورس نیز برای حمایت از سهامداران در سهم‌های پرریسک دامنه نوسان کمتری در نظر گرفته است و نظارت سازمان نیز با سامانه‌های نظارتی بر بازار سهام نظارت می‌کنند و دلیل توقف بعضی نمادها نیز رشد یا معاملات غیرکارشناسانه است.

وی متذکر شد: مدل‌های سرمایه‌گذاری در ایران با تمام دنیا فرق می‌کند و مردم بیشتر به دنبال این هستند تا کدام سهم‌ها از حمایت بیشتری برخوردارند. به نظرم برای جلوگیری از پروژه کردن باید در سهام شناور آزاد سهام‌ کوچک درصد مالکیت ایجاد کنیم که کسی نتواند درصد زیادی از یک نماد را داشته باشد تا تاثیر زیادی بر قیمت سهم بگذارد. از طرفی میزان حجم معاملات روزانه نیز باید مشخص شود تا کسی نتواند در یک روز سهم را جابه‌جا کند.

انواع وضعیت نمادها در بورس

نمادها در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران، همیشه در حالت مجاز نیستن و ممکنه به دلایل مختلفی، وضعیت اون ها تغییر کنه
و قابل معامله نباشن. همواره در بورس، وضعیت های مختلفی وجود داره که سهم ها با توجه رخ دادن اتفاقات مختلف، به اون وضعیت ها، تغییر وضعیت میدن. اگه جزء افرادی هستید که به تازگی وارد بورس شدید، احتمالا با این وضعیت ها آشنائی زیادی ندارید. در این مقاله تمام سعی خودمونو میکنیم تا به سادگی و به طور تمام و کمال به بررسی این وضعیت ها بپردازیم. با بورس‌فا همراه ما باشید.

مقدمه ای بر وضعیت نمادها در بورس

ریسک توقف معاملات، ممکنه در هر بازاری وجود داشته باشه، اما تاثیر اون بستگی به میزان اطمینانی داره که در فضای بازار به چشم می‌خوره. در واقع یک رابطه معنادار بین شفافیت و نقدشوندگی وجود داره که میگه چنانچه در بازار، شفافیت و اطلاع ‌رسانی کارا موجود باشه، دلیلی برای توقف نمادها و ممنوعیت معاملات وجود نداره؛ اما با افزایش عدم اطمینان، توقف نمادها و کاهش قدرت نقدشوندگی
در بازارها افزایش پیدا میکنه.

در اقتصادی که پر از تصمیمات لحظه ایه و هر کدوم از این تصمیم ها، ممکنه روند بازار رو شدیدا تحت تاثیر قرار بده، وجود دلایل زیاد برای توقف معاملات سهام یک شرکت، طبیعی به نظر میرسه. ریسک توقف نمادها، به مدت زمان توقف نماد هم بستگی دارد. هرچه دوره توقف معاملات بیشتر باشه، فشارهای احتمالی بر سرمایه‌ گذاران هم طبیعتا بیشتره. این جنبه ریسک توقف نمادها، به‌ طور معناداری به نوع عملکرد نهاد ناظر و متولیان بازار سرمایه هم بستگی داره؛ در حالت کلی در بازار سرمایه برای نمادهای معاملاتی 5 وضعیت وجود داره:

۱- مجاز
۲- مجاز-محفوظ
۳- مجاز-متوقف
۴- ممنوع
۵- ممنوع-متوقف

به صورت خلاصه 5 وضعیتی که ممکنه برای هر نماد معاملاتی به وجود داره رو نام بردیم. وضعیت هایی که خیلی مهم هستن و افرادی که در بازار سرمایه فعالیت میکنن، حتما باید اونا رو به خوبی بشناسن. زمانی که رویداد ویژه‌ ای باعث تاثیر معنادار بر ارزش سهام یک شرکت بشه، با هدف رعایت انصاف، برای مدتی معاملات در نماد شرکت مذکور متوقف میشه تا اطلاعات لازم به تمام ذی ‌نفعان و سهامداران برسه و پس از اون، معاملات نماد مورد نظر از سر گرفته میشه. در ادامه به تعریف هر یک از این وضعیت ها می پردازیم؛

وضعیت مجاز

در این وضعیت، معاملات در نماد مورد نظر، به صورت عادی و طبق روال معمول انجام میشه و خرید و فروش سهام در جریانه.

وضعیت مجاز-محفوظ

هنگامی که نماد مدتی ایه که بسته شده ولی در حال بازگشائی ایه، قبل از بازگشائی، نماد در وضعیت مجاز-محفوظ قرار می‌گیره.
این وضعیت مفهوم حجم معاملات سهام در بورس چیست؟ که بهش مرحله پیش گشایش هم میگن، ارسال سفارش در نماد مذکور انجام میشه ولی هیچ معامله‌ ای صورت نمی‌گیره؛ دقت کنید که در این حالت سفارش هایی که ثبت می کنید در صف خرید یا فروش قرار میگیره اما معمولا بعد از 30 دقیقه مرحله پیش گشایش، به محض مجاز شدن نماد، سفارشاتی که در نماد مورد نظر ثبت شده قابل معامله میشه.

وضعیت مجاز-متوقف

در این وضعیت، نماد معاملاتی مذکور غیر قابل معامله هستش و هیچ خرید و فروشی در اون انجام نمیشه و حتی سفارشی هم ثبت نمیشه. نماد معاملاتی شرکتها زمانی در این وضعیت قرار می‌گیرن که یکی از دلایل توقف نمادها رو داشته باشن. در این وضعیت نماد
برای معامله مجازه اما بنا به دلایلی فعلا و مقطعی، فرآیند سفارش گیری و معامله در اون متوقف شده.

وضعیت ممنوع

در این وضعیت، نماد معاملاتی مذکور قابل معامله نیست اما نماد در همون روز معاملاتی جاری، بازگشائی میشه.

وضعیت ممنوع-متوقف

در این وضعیت، نماد معاملاتی مذکور قابل معامله نیست و هیچ معامله و خرید و فروشی در روز جاری بر روی سهم صورت نمی‌پذیره؛ همچنین بازگشائی نماد معاملاتی مذکور در روز معاملاتی جاری انجام نمیشه و بازگشائی سهم به روزهای بعد و یا تاریخ های مشخص شده جهت بازگشائی موکول میشه.

به دلایل مختلف توقف نمادهای بورسی در این مقاله پرداختیم؛ لازمه که حتما بخونیش » دلایل توقف نمادها در بورس

نحوه اطلاع ‌رسانی تغییر وضعیت نمادها

زمانی که توقف نماد با اطلاع قبلی باشه، ناظر بازار در همون روز در سایت Tsetmc.com پیغامی مبنی بر توقف نماد در پایان روز معاملاتی منتشر می‌کنه که میتونید با لمس آدرس ذکر شده و سپس با ورود به بخش بورس اوراق بهادار تهران و یا فرابورس ایران و مراجعه به بخش پیام های ناظر، به پیغام های منتشر شده توسط ناظر دسترسی داشته باشید. همچنین با جست و جوی نماد مورد نظر در همین سایت، تابلوی سهم مورد نظر براتون باز میشه و میتونید از قسمت پیام ناظر، به پیام هایی که ناظر در رابطه با نماد مورد نظرتون منتشر کرده، دسترسی داشته باشید.

همچنین میتونید با استفاده از آگهی ها و افشای اطلاعات در سامانه کدال به نشانی Codal.ir هم متوجه بشید که نماد مد نظرتون به چه دلیلی متوقف شده. لازم به ذکره که در قسمت پنل آنلاین کارگزاری تون در قسمت پیام ها، از پیغام های منتشر شده توسط ناظر بازار، میتونید از توقف و یا بازگشائی نمادها مطلع بشید.

نکته ای مهم در رابطه با بازگشائی نمادها

نکته مهم در خصوص بازگشائی نمادها پس از توقف اینه که در صورتی که در دوره حراج ناپیوسته معامله‌ ای صورت نپذیره و یا معاملات انجام شده در دوره حراج ناپیوسته توسط بورس تایید نشه، به تشخیص بورس و پس از اطلاع ‌رسانی، حراج ناپیوسته دیگری برای این نماد، یک بار دیگر در همان جلسه معاملاتی یا در 90 دقیقه ابتدایی جلسه معاملاتی بعد قابل تکراره. به هر ترتیب در صورت عدم ‌کشف قیمت، آخرین قیمت پایانی نماد معاملاتی، قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته خواهد بود.

چرا در وضعیت مجاز-محفوظ معاملات با تائید ناظر انجام میشه؟

هنگام بازگشایی اغلب نمادها، عمدتا محدودیت دامنه نوسان قیمت برداشته میشه و اصطلاحا بازگشایی نماد معاملاتی، بدون محدودیت دامنه نوسان قیمت اتفاق می افته؛ در این وضعیت، بسیار محتمل هستش که عده ای تمایل داشته باشن به قصد ایجاد منفعت، دستکاری قیمتی ایجاد کنند و با اقدامات هماهنگ شده و یا به صورت تیمی، باعث بشن تغییرات قیمت بیشتر و یا کمتر از عرضه و تقاضای موجود اتفاق بیفته؛ برای جلوگیری از رخ دادن چنین اقدامات و مفسده هایی، مچینگ قیمتی و یا کشف قیمت اولیه با نظارت ناظر سازمان بورس اتفاق می افته؛ البته صحت عملکرد و پایبندی اخلاقی ناظر سازمان به رعایت اصل عدالت نیز موضوعیه که باید دائما توسط سازمان بورس مورد تائید و بررسی قرار بگیره.

درمورد بازیگر سهام در بورس چیزی نمیدونی؟ » بازیگر سهام در بورس چیست؟

نتیجه گیری

خب دوستان، در این مقاله هم به مبحث خیلی مهم وضعیت نمادها پرداختیم که شاید برای خیلی از تازه واردای این بازار هنوز ناشناخته هست. امیدواریم این مقاله نظرتونو جلب کرده باشه و در ادامه راه بهتون کمک کنه. خوشحال میشیم که دیدگاه تونو برامون بنویسید.
تیم آموزشی بورس فا همواره موفقیت و رزقی پر رونق رو براتون آرزومنده؛

سوالات متداول در رابطه با انواع وضعیت نمادها در بورس

5 مورد؛ مجاز / مجاز-محفوظ / مجاز-متوقف / ممنوع / ممنوع-متوقف.

خیر، این امر، امری طبیعی هست که در همه بازارهای مالی جهان اتفاق میفته.

در این وضعیت، بسیار محتمل هستش که عده ای تمایل داشته باشن به قصد ایجاد منفعت، دستکاری قیمتی ایجاد کنند.

فیلتر حجم‌ مشکوک (دیده‌بان بازار بورس)

کسانی که در بازار بورس فعالیت دارند با فیلتر حجم‌ مشکوک آشنایی دارند. این فیلتر یکی از ابزارهای مهم معامله‌گران برای شناسایی سهم های مهم می باشد. استفاده از فیلترهای بورسی کمک می کند سهم های مناسب برای خرید و یا حتی فروش سریعتر توسط سرمایه گذاران شناسایی شوند.

استفاده از فیلتر‌های بورسی به منظور شناسایی وضعیت یک سهم و بهترین زمان برای ورود و کسب سود در موفقیت در بازار حائز اهمیت است. از مهم‌ترین و پرکاربردترین این فیلترها فیلتر حجم‌های مشکوک است. اگر می‌خواهید همه چیز را درباره فیلتر حجم‌ مشکوک بیاموزید در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.

حجم مشکوک در بازار بورس چیست؟

حجم‌های مشکوک خرید و فروش‌هایی با حجم های غیرعادی‌ای هستند که در یک سهم رخ می‌دهند و رفتار معامله گران را نشان می دهد. با این فیلتر روانشناسی و رفتار معامله گران در یک سهم نیز مورد ارزیابی قرار می گیرد.

زمانی که با کمک فیلتر حجم‌ مشکوک می‌گوییم حجم مشکوک در یک سهم رخ داده است یعنی وضعیت معاملات یک سهم از حالت نرمال خود خارج شده است. تشخیص حجم‌های مشکوک از این جهت اهمیت دارد که بتوانیم تغییرات آتی سهم را پیش‌بینی نماییم.

با پیش‌بینی صحیح تغییرات آینده سهم در زمان مناسب جلوی از دست رفت سرمایه گرفته خواهد شد. به این ترتیب اگر قرار است یک سهم در روزهای آینده بازار ریزش داشته باشد می‌توانیم سهم را بفروشیم و از ضرر جلوگیری کنیم. همچنین اگر قرار است رشد قیمت داشته باشد می‌توانیم سهم مورد نظر را در سبد سهام خود قرار دهیم. با استفاده از فیلتر حجم‌ مشکوک می توان به نحوی پیش بینی مناسبی از وضعیت بازار داشته باشیم.

فیلتر در بازار بورس

یکی از دشواری‌های تحلیل تکنیکال برای معامله‌گران حجم زیاد نمادهای موجود در بورس و تغییرات دائمی از جمله تغییرات حجم و نسبت تعداد خریداران به فروشندگان و … است. معامله‌گران برای تحلیل صحیح باید حجم زیادی از اطلاعات موجود در بورس را بصورت همزمان مورد بررسی قرار دهند تا بتوانند بهترین سهم برای خرید را شناسایی کنند.

از این جهت فیلترهای موجود در سایت دیده ان بازار کمک می کنند سهم های مناسب را شناسایی نماییم. فیلتر مجموعه‌ای از کدهای برنامه‌نویسی است و با استفاده از فیلترها در بازار بورس می‌توان از بین نمادهای بازار بورس سهم هایی که مناسب نوسانگیری هستند را شناسایی نماییم.

فیلتر حجم‌های مشکوک

حجم مشکوک به معنی انجام معاملات بزرگ در یک سهم نسبت به یک تا سه ماه گذشته است. برخی تحلیل‌گران برای بررسی و یافتن حجم مشکوک، میانگین معاملات یک تا سه‌ماهه را با معامله انجام‌گرفته مقایسه می‌کنند و برای برخی دیگر معیار تشخیص حجم معاملات حقیقی یا حقوقی است. همه روش‌هایی که ذکر شد برای تشخیص حجم مشکوک صحیح و کاربردی هستند و فیلتر حجم‌های مشکوک می تواند بر محور هر یک از این استراتژی‌ها نوشته شود.

کد زیر نشان دهنده حجم معاملات حقیقیمی باشد.

فیلتر حجم‌ مشکوک یکی از فیلترهای بسیار کاربردی است که می‌تواند تغییرات غیرطبیعی موجود در سهم که در زمان خرید و فروش معامله گران رخ می دهد تشخیص داده شود.

کد زیر سهم هایی را نشان می دهد حجم معاملات حقیقی در آن ها بیش از مفهوم حجم معاملات سهام در بورس چیست؟ 3 برابر میانگین حجم معاملات 3 ماهه آن ها باشد. (از این کد نیز می توان به عنوان حجم مشکوک استفاده نمود)

آیا خروجی فیلتر حجم مشکوک یک سیگنال است؟

باید در نظر داشته باشیم که ضرورتاً خروجی فیلتر حجم مشکوک سیگنال خرید نیست. درصورتیکه از طریق این فیلتر متوجه شدید که خریداران زیادی وارد یک سهم شده‌اند، سهم را از لحاظ تکنیکال و بنیادی تحلیل کنید. ممکن است بعد از بررسی دقیق متوجه شوید که این سهم آینده خوبی دارد و بخواهید روی آن سرمایه‌گذاری کنید یا اینکه به این نتیجه برسید که باید مدتی آن را رصد کنید تا از مناسب بودن زملن خرید و رشد آن سهماطمینان حاصل کنید.

استفاده از فیلتر حجم‌ مشکوک چه سودی دارد؟

مهم‌ترین مزیت استفاده از فیلتر حجم‌ مشکوک صرفه‌جویی در زمان و شناسایی سهم های مستعد رشد است. با این روش به جای بررسی صدها نماد در بازار بورس که حجم های غیر عادی دارند از این فیلتر استفاده می شود.

دومین مزیت بزرگ استفاده از این فیلتر برای کسانی که به تحلیل تکنیکال تسلط دارند آن است که احتمال خطا و ضرر در خرید سهم را کاهش می دهد. به این ترتیب اگر در سهمی که در پرتفوی شماست تغییرات خرید و فروش عمده‌‌ای رخ دهد و امکان ریزش قیمت سهم وجود داشته باشد پیش از تشکیل صف فروش می‌توانید از سهم خارج شده و جلوی ضرر را بگیرید. از فیلتر زیر بعنوان فیلتر حجم مشکوک می توانید در بازار بورس استفاده فرمایید.

فیلتر زیر نیز می تواند یکی از فیلترهای مهم برای شناسایی حجم های مشکوک باشد.

حجم مبنا در بورس چیست؟

روزانه تعداد و حجم فراوانی برگه سهم در بورس معامله می‌شود. برخی نمادها بسیار مورد توجه قرار می‌گیرند و تقاضا برای آن‌ها زیاد می‌شود، در حالی که دارندگان این نمادها سهم خود را عرضه نمی‌کنند و با صف خرید روبرو می‌شوند. برخی نمادها نیز دارای صف فروش می‌شوند در حالی خریداری برای آن‌ها وجود ندارد، از این رو تعداد اندکی از آن‌ها معامله می‌شود.

حجم مبنا اهرمی است که از سال 82 به کار گرفته شد. هدف از به کارگیری این اهرم کنترل معاملات و جلوگیری از نوسان‌های کاذب و افت و خیز بی‌مورد قیمت سهام با معامله چند سهم شرکت‌ها اعلام شد.

حجم مبنا

حداقل تعداد سهام یک شرکت که باید در یک روز معامله شود تا قیمت آن سهم مشمول تغییر مثبت یا منفی قرار گیرد و بتواند براساس سقف دامنه نوسان، افزایش یا کاهش یابد.

برای درک مفهوم حجم مبنا بهتر است ابتدا با قیمت پایانی آشنا شویم.

قیمت پایانی
قیمت پایانی یک سهم، پس از خاتمه ساعات معاملاتی با توجه به عواملی نظیر قیمت پایانی روز گذشته، میانگین وزنی قیمت در روز جاری، تعداد سهام معامله شده در روز جاری و میزان حجم مبنا شرکت با استفاده از فرمول زیر محاسبه می‌شود:

تأثیر حجم مبنا در این فرمول به این صورت است که باید تعداد مشخصی از سهام شرکت در یک روز معامله شود تا قیمت آن سهم مشمول تغییر مثبت یا منفی قرار گیرد. به عبارت دیگر میزان تغییر به نسبت سهام معامله شده به حجم مبنا بستگی دارد. در صورتی که تعداد سهام معامله شده از حجم مبنا کمتر باشد از فرمول بالا برای محاسبه قیمت پایانی استفاده می‌کنیم و اگر بیشتر از حجم مبنا باشد، قیمت پایانی همان میانگین موزون قیمت در روز جاری است.

بازه قیمتی و دامنه نوسان روز معاملاتی بعد نیز براساس قیمت پایانی و نه قیمت آخرین معامله تعیین خواهد شد.

کاربرد اصلی حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی و درنتیجه محاسبه دامنه مجاز قیمتی سهم در روز معاملاتی بعد است.

قوانین جدید حجم مبنا

در اسفند ماه سال 1398 تغییراتی در قوانین مربوط به حجم مبنا ایجاد شد. طی جلسه­ هیأت مدیره سازمان بورس مفهوم حجم معاملات سهام در بورس چیست؟ و اوراق بهادار مقرر شد که حجم مبنا برای شرکت‌های بورسی برابر با 4 در ده هزار سهام شرکت باشد به شرطی که:

1.حداقل ارزش حجم مبنا برای تمامی شرکت­ ها برابر با 50 میلیارد ریال

2.حداکثر ارزش حجم مبنا برای شرکت­ های با سرمایه 20 هزار میلیارد ریال و بالاتر، 120 میلیارد ریال و برای شرکت­ های با سرمایه­ کمتر از 20 هزار میلیارد ریال، 100میلیارد ریال تعیین می­‌گردد.

چون با افزایش قیمت برای دستیابی به حداقل حجم مبنا به تعداد کمتری سهم نیاز است، پس با افزایش قیمت انتظار کاهش حجم مبنا و بالعکس وجود دارد. این تعداد براساس قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه می‌شود و در اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می‌گردد.

در خصوص شرکت‌­های فرابورس حجم مبنا نیز 4 در ده هزار تعداد سهام شرکت است. فرابورس 50 میلیارد ریال را حداقل ارزش حجم مبنا اعلام کرده است و در تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز در بازار پایه فرابورس، به ترتیب 20، 10، 5 میلیارد ریال حداقل ارزش حجم مبنا در نظر گرفته شده است. البته در خصوص حداکثر ارزش آن، اگر سرمایه شرکت 20 هزار میلیارد ریال و بالاتر از آن باشد، 120 میلیارد ریال تعیین شده و اگر سرمایه کمتر از 20 هزار میلیارد ریال باشد، 100میلیارد ریال حداکثر ارزشی است که برای حجم مبنا در نظر گرفته‌­اند.

حجم مبنا این اطمینان را به سرمایه‌گذاران می­ دهد که نوسانات قیمت سهم در نتیجه خرید و فروش تعداد مشخصی از سهام است؛ در غیر این صورت حتی معامله چند سهم، قیمت آن را تغییر می­‌دهد و قیمت‌های غیرواقعی در سهم ایجاد می‌کند.

حجم معاملات سهام نشان دهنده چه چیزی است؟

حجم معاملات، تعداد خرید و فروشی است که در یک بازه زمانی صورت می گیرد. هر چه میزان حجم معاملات بالا باشد نشان دهنده تمایل بیشتری است. هر چه حجم معاملات سهام بالاتر باشد، سهام فعال‌تر خواهد بود. براي تعيين حركت حجم تحليلگران به ميله هاي حجم نگاه مي كنند كه معمولا در قسمت پایینی هر نمودار قیمت يافت مي شوند.
نکته! ميله هاي حجم، نشان دهنده تعداد سهام معامله شده در هر بازه زماني است و با روشي مشابه قيمت، روند را نشان مي دهد.

انواع حجم معامله:

اندیکاتور حجم یا volume: این اندیکاتور یکی از پرکاربردترین و ساده ترین نوع حجم برای معامله گران تکنیکال است که در نمودارها به صورت میله های سبز و قرمز نشان می دهند که میله های سبز نشان دهنده افزایش حجم معاملات در آن بازه زمانی و میله های قرمز نشان از کاهش حجم معاملات در آن بازه زمانی نسبت به روز قبلش را نشان می دهد.
نکته! اندیکاتور حجم معاملات بسیار مهم و پرکاربرد است حتما از این اندیکاتور در تحلیل هایتان استفاده کنید و از آن برای تایید گرفتن از صحت تحلیل هایتان استفاده نمایید.

نکته! با استفاده از اندیکاتور volume می توان سود را افزایش داد و همچنین ریسک معاملات را به حداقل رساند.

اندیکاتور حجم متوازن یا OBV: این اندیکاتور شامل دو نوع ساده و پیچیده است و برای دسترسی به برخی از آنها باید از کامپیوتر استفاده کرد زیرا دارای محاسبات سنگینی هستند. این اندیکاتور ها با ترکیب قیمت و حجم معاملات میزان قدرت تغییر در معاملات را نشان می دهند.
نکته! اندیکاتور حجم متوازن بسیار دقیق می باشد.

یکی از ویژگی های استفاده از حجم معاملات در تاييد يا تثبيت كردن الگوهاي نموداري است. الگوهايي مانند سر و شانه، مثلث ، پرچم و ديگر الگو هاي قيمت را مي توان با استفاده از حجم معادلات تاييد و تثبيت نمود. در الگوهاي نموداري چندين نقطه اساسي وجود دارند كه نقش كليدي در انتقال برخي مطالب به خواننده نمودار دارند. اساسا اگر حجم معادلات براي تاييد نقاط اساسي و محوري الگوي نموداري مورد نظر وجود نداشته باشد،كيفيت علائم تشكيل شده بوسيله اين الگوها پايين مي آيد و تضعيف مي گردد.

افزایش حجم معاملات سهام:

افزایش یکباره حجم معاملات صرفا یک هشدار برای سرمایه گذار به حساب می‌آید.

افزایش حجم معاملات در جهت مثبت:

هنگامی که افزایش حجم معاملات در جهت مثبت باشد در چنین حالاتی انتظار می رود که یک حرکت صعودی برای سهم در روزهای آتی رخ دهد.

افزایش حجم معاملات در جهت منفی:

هنگامی که افزایش حجم معاملات در جهت منفی باشد در چنین حالاتی انتظار می رود که یک حرکت نزولی برای سهم در روزهای آتی رخ دهد و باید در چنین شرایطی سرمایه گذار سریعا جهت فروش سهم اقدام کند.

افزایش ناگهانی حجم معاملات:

امکان دارد یک سهم با افزایش ناگهانی حجم معاملات روبه رو شود و قیمت سهم هم مثبت شود ولی با مشاهده نمودار سهم متوجه شویم که سهم در محدوده مقاومتی خود در حال معامله می‌باشد در چنین شرایطی احتمال کاهش قیمت وجود دارد پس باید توجه داشته باشید در این حالت این یک سیگنال خرید محسوب نمی شود، اما اگر افزایش ناگهانی حجم معاملات یک سهم با افزایش سهم در محدوده حمایت تکنیکالی رخ دهد می‌توان گفت که با این افزایش انتظار رشد قیمت سهم وجود دارد واین حالت یک سیگنال خرید محسوب می شود.

نکته! افزایش حجم معاملات مفهوم حجم معاملات سهام در بورس چیست؟ در محدوده‌های حمایت و مقاومت تکنیکالی، نکته مهمی هست که باید مد نظر قرار گیرد.

نکته! از نظر تکنیکالی با رسیدن قیمت به حمایت‌های معتبر در سهم، انتظار افزایش تقاضا و حجم معاملات را داریم و در مقاومت‌ها هم شاهد افزایش حجم فروش و عرضه‌های فراوان هستیم.

نکته! حجم معاملات هر سهم را می‌توانید به صورت روزانه در سایت مدیریت فناوری بورس تهران مشاهده کنید.

نکته! وقتی قیمت کاهش پیدا می کند در صورتی که حجم معاملات هم پایین می باشد نمی تواند یک سیگنال قوی محسوب بشود. اما سیگنالی که حجم معاملات پایین همراه با افزایش قیمت صورت بگیرد، سیگنال مهم تری محسوب می شود.

نکته! بعد از بروز حجم معاملات باید بررسی کنید که افزایش حجم معاملات همگام با افزایش قیمت سهم بوده است یا کاهش قیمت سهم.