اتاق معاملاتی

مزایای چندگانه راه اندازی سکوی معاملاتی مشترک بین بورس کالای ایران و هند

توسعه روابط بین بورس های کالایی یکی از روش های افزایش تعاملات بین کشورها در راستای مبادلات فیزیکی کالا، معاملات اوراق بهادار مبتنی بر کالا و بازارهای مشتقه است و در این راستا، راه اندازی سکوهای معاملاتی مشترک یکی از اهدافی به شمار می رود که در بورس کالای ایران در اولویت قرار گرفته است.

به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای ایران»، راهکاری که با افزایش حجم و ارزش معاملات بین بورس های کالایی می تواند به افزایش صادرات و واردات کالاها بین دو کشور کمک کند تا این امر در بستری شفاف، قانومند، تاثیرگذار بر قیمت های منطقه ای و هدفمند صورت گیرد .

ضمن اینکه به موجب راه اندازی سکوهای معاملاتی مشترک، می توان از تجارب موفق بین بازارها در حوزه های کالایی بهره برد. امری که به موجب تحقق آن، شاهد راه اندازی اولین سکوی معاملاتی مشترک بین بورس کالای ایران و بورس ملی کالایی و مشتقه هند خواهیم بود تا از این پس معاملات کالایی بین دو کشور در بخش های مختلف از این بستر صورت پذیرد .

دو دستاورد مهم راه اندازی سکوی معاملاتی مشترک

یک عضو اتاق بازرگانی ایران و هند در خصوص راه اندازی سکوی معاملاتی مشترک بین بورس کالای ایران و هند گفت: در مورد راه اندازی سکوی معاملاتی مشترک بین بورس کالای ایران و هند بایستی به دو نکته توجه داشت؛ اول اینکه تجار هندی در زمان خرید حساسیت زیادی نسبت به قیمت دارند. بنابراین، خرید از طریق بورس به عنوان مرجع قابل استناد برای خریداران هندی است، نکته دوم ارایه آن دسته از کالاهای جدید صنعتی است که تاکنون فرصت معرفی و حضور در بازار هند را نداشته اند .

محمد مهدی طباطبایی افزود: معامله کالاهای صنعتی به علت داشتن ویژگی های قابل رصد مثل مشخصات کالا از یک طرف و گاهاً ارایه کالا به همراه انجام تشریفات گمرکی صادرات توسط تولید کننده از طرف دیگر، در بورس امکان پذیرتر است. در مورد کالاهای معدنی نیز بعضاً چنین امکانی وجود دارد، این موضوع در مورد کالاهای کشاورزی به علت تفاوت های قابل توجه کیفی که یک نوع کالا دارد کمی پیچیده تر است .

به گفته طباطبایی، نکته ای باید مورد توجه جدی قرار بگیرد موضوع روابط بانکی است که ایجاد سکوی معاملاتی مشترک میان دو بورس کالای ایران و هند وابسته به بهبود روابط بانکی است .

این عضو اتاق بازرگانی ایران و هند هدف اصلی راه اندازی سکوی معاملاتی مشترک در بورس ها را نزدیک تر شدن فروشنده ایرانی و خریدار هندی دانست و گفت: چنانچه از این ابزار به درستی استفاده شود می توان در مسیر توسعه صادرات کالاهای ایران در بازار هند بهره برد. در این اتاق معاملاتی رابطه، گام بعدی معامله سهام شرکت ها و پیدا کردن سرمایه گذار و شریک خارجی است .

به گفته وی، اثرات راه اندازی سکوی معاملاتی مشترک بر اقتصاد کشور را می توان از دو جنبه مورد توجه قرار داد؛ در وهله اول توسعه صادرات و در وهله دوم جذب سرمایه گذاری خارجی .

بورس کالای ایران پل ارتباطی بین کشورهای منطقه با هند

مدیرعامل شرکت کارگزاری باهنر نیز پیرامون راه اندازی سکوی معاملاتی مشترک بورس کالای ایران و هند اظهار کرد: افزایش حجم معاملات بورس کالا، تاثیرگذاری در قیمت های منطقه ای و حداکثر کردن منافع ملی با بورس های محلی مقدور نیست و در واقع با اقتصاد بسته و جزیره ای شاهد رشد بورس ها نخواهیم بود، به این ترتیب برای رشد اقتصادی اتاق معاملاتی و تاثیرگذاری بیشتر بازار سرمایه به خصوص بورس کالا در اقتصاد، نیاز به ارتباط با بورس های دیگر کشورها داریم؛ در این صورت می توان بسیاری از کالاها را صادر و در محیطی امن و با تضمین قیمت و کیفیت کالا، اقدام به واردات کنیم .

سید محمود حسینی پور با اشاره به اینکه کشور هند از نظر میزان مصرف و رشد اقتصادی، کشور توسعه یافته ای است، گفت: با توجه به میزان توسعه یافتگی این کشور، زمینه های فعالیت و همکاری ها بسیار زیاد است که در این رابطه، مهمترین صادرات کشور ما به هند مربوط به انجام معاملات قیر است که در بورس کالا به دلیل تضمین استاندارد و وجود شرکت های بورسی معتبر در این زمینه، موجب اطمینان خریداران هندی و اطمینان از عدم بروز هرگونه تقلب خواهد شد .

وی افزود: ضمن اینکه به دلیل شرایط خاص ایران، کشور ما می تواند همانند پلی برای صادرات و واردات محصولات سایر کشورها به ویژه کشورهای شمالی ایران مطرح شود. بطوریکه به عنوان مثال گندم کشورهای شمالی را می توان از طریق خلیج فارس به هند صادر کرد .

به گفته وی، در صورت تحقق این امر، کشور ما مرکز خوبی برای داد و ستد خواهد بود و تجار منطقه می توانند از این طریق هم خرید و فروش خود را متمرکز کرده و هم اقدامات حمل را فراهم می آورند که این شرایط رونق اقتصادی برای کشور ما نیز به ارمغان خواهد آورد .

حسینی پور به بحث حمل و نقل نیز اتاق معاملاتی اشاره کرد و گفت: علاوه بر موارد فوق، افزایش ناوگان حمل و نقل در کشور ره آورد دیگر راه اندازی سکوهای مشترک معاملاتی و توسعه روابط بین بورس های کالایی خواهد بود؛ ضمن اینکه با این اقدام در مورد کالاهای زیادی سوآپ شکل می گیرد. یعنی برای تجار، اقتصادی خواهد بود که مثلا گندم قزاقستان را در تهران که بازار مصرف بزرگی دارد، بفروشند و در عوض گندم جنوب ایران که به مراتب ارزان تر است را از طریق خلیج فارس صادر کنند؛ به عبارت دیگر از محل حمل و نقل گندم نیز منتفع گردند .

این کارگزار بورس در خاتمه سخنان خود اظهار کرد: موانع مزیت های فوق، نوسانات دلار، عدم دسترسی به سیستم تبدیل ارز رسمی به قیمت بازار آزاد و تحریم های ظالمانه، موانع بروکراتیک و عدم حمایت از سرمایه گذار خارجی در شروع فعالیت اقتصادی خواهد بود که در این رابطه، بورس کالا می تواند با تعریف معاملات مشتقه جدید از جمله راه اندازی معاملات مشتقه برای محصول قیر پوشش ریسک کافی برای خریداران پیش بینی نماید .

تسویه معاملات در بورس چیست و چگونه انجام می شود؟

تسویه معاملاتی در بورس چیست؟ مراحل تسویه معاملاتی در بورس کدامند؟ در این مطلب از سایت کارگزاری سرمایه و دانش به معرفی کامل تسویه معاملاتی و ابزارهای آن می پردازیم.

فعالیت در بازار بورس نیازمند دانش و سرمایه اولیه است. درواقع فعالیت بدون سرمایه و گاهی به اعتبار کارگزاری نیز در بورس امکان‌پذیر است؛ اما بدون آشنایی با دانش تخصصی این بازار، میسر نمی‌شود. بنابراین، هر سرمایه‌گذار برای حضور، فعالیت، کسب سود و بهره گرفتن از نوسانات قیمت، باید با فرایندها، نهادها و اصطلاحات رایج و کاربردی بازار سرمایه آشنایی داشته باشد. یکی از اصطلاحات رایج در فعالیت‌ها و خرید و فروش روزانه بازار سرمایه، تسویه معاملات است که آشنایی با مفهوم، مراحل، فرایند و نهادهای دخیل در آن اهمیت بالایی دارد.

در اصطلاح عامیانه، تسویه به زمانی گفته می‌شود که تمام مبلغ یا ارزش معامله به‌ حساب فروشنده واریز شده باشد. به‌این‌ترتیب، تسویه به ‌صورت کاملاً مستقیم و با حضور 2 نفر اصلی انجام‌ گرفته است؛ اما فرایند تسویه در بازار بورس از فرایند پیچیده‌تری برخوردار است و به دلیل حجم بالای معاملات روزانه در این بازار، به عوامل نظارتی و اتاق معاملاتی ارائه تضمین‌های مختلف نیاز دارد. بنابراین، بهتر است با فرایند تسویه معامله در بازار سرمایه و نهادهای واسط آشنا شوید.

در ادامه مطلب به بررسی دقیق و کامل مفهوم و مراحل تسویه معاملات در بورس می‌پردازیم تا به موفقیت شما در این بازار کمک کرده باشیم.

تسویه معاملات در بورس چیست؟

تسویه معاملات در بورس را در یک عبارت بسیار ساده می‌توان جابه‌جایی پول و اوراق بهادار میان طرفین یک معامله به ‌واسطه کارگزاری خریدار و فروشنده دانست. درواقع هر خریدار یا فروشنده در بازار بورس باید کد بورسی دریافت کرده و یک کارگزاری برای خود انتخاب کند. هر معامله در بازار بورس با حضور دو طرف مستقیم و غیرمستقیم انجام می‌گیرد. خریدار و فروشنده که دو مهره اصلی معاملات به شمار می‌آیند را به ‌عنوان طرف مستقیم می‌شناسیم و کارگزاری هر دو آن‌ها را، طرف غیرمستقیم معامله میدانیم.

با ثبت سفارش و سپس انجام شدن معامله، مبلغی از جانب خریدار اوراق بهادار به فروشنده پرداخت می‌شود؛ اما این جابه‌جایی وجه نقد به ‌سرعت و به‌ صورت مستقیم انجام نمی‌گیرد. بنابراین، تسویه معاملات میان خود خریدار و فروشنده انجام نمی‌شود. اینجا است که کارگزاری‌ها نقش خود را ایفا می‌کنند و واسطه‌ای برای تسهیل معامله‌ شده و به طرفین فرایند تسویه تبدیل می‌شوند.

تسویه معاملات در بورس به عهده کدام نهاد است؟

با انجام شدن معامله میان خریدار و فروشنده، وجه نقد و اوراق بهادار توسط یک سیستم معاملاتی جابه‌جا می‌شود. همان‌طور که بیان شد، کارگزاری‌ها نقش مهمی در انجام معامله و جابه‌جایی وجه و اوراق بهادار میان طرفین معامله دارند. در بازار سرمایه ایران بیش از 150 کارگزاری در حال فعالیت هستند و میلیون‌ها معامله را به‌ صورت روزانه میسر می‌سازند. حجم بالای معاملات در بازار بورس، نیازمند وجود و نظارت یک نهاد واسط بر نقل و انتقالات و تسویه معاملات در بورس است.

در بازار بورس یک نهاد واسط به نام «شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه» بر فرایند تسویه در معاملات صورت گرفته نظارت دارد و به ‌عنوان ضامن تسویه مبلغ معامله شناخته می‌شود. کارگزاری خریدار در ابتدای این فرایند، مبلغی را برای خرید سهام به سیستم شرکت سپرده‌گذاری مرکزی می‌پردازد. بنابراین، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی با ایفای نقش اتاق پایاپای در معامله، به امین طرفین آن تبدیل می‌شود.

در نهایت، این وجه از طریق سیستم مذکور به‌ حساب کارگزاری فروشنده واریز می‌شود. وجه مذکور به قدرت خرید فروشنده تبدیل می‌شود تا بتواند با آن به معامله بپردازد؛ یا در صورت درخواست برداشت وجه، طی حداقل یک روز کاری و در تاریخ تسویه معاملات به ‌حساب وی پرداخت شود. البته این مدت‌ زمان بسته به نوع دارایی معامله‌ شده می‌تواند تغییر کند.

زمان و روزهای تسویه معاملات ابزارهای مالی در بورس

همان‌طور که بیان شد، زمان تسویه وجوه با توجه به نوع ابزار معاملاتی یا دارایی بورسی که معامله‌ شده است، تغییر می‌کند. زمان هر معامله در بازار سرمایه دارای دو رکن اصلی زمان و تاریخ است. با توجه به این دو مؤلفه، تاریخ تسویه معاملات مشخص می‌شود. تاریخ تسویه درواقع حاصل جمع تاریخ معامله (T) و مدت ‌زمان لازم برای تسویه وجوه است. به ‌عنوان‌ مثال، T+2 به معنای تاریخ معامله به ‌علاوه دو روز است. مدت‌ زمان لازم برای هر یک از اوراق بهادار معامله‌ شده به شرح زیر است:

حق تقدم سهام	T+2	آتی و اختیار معامله سهام	T+2
واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های زمین و ساختمان	T+2	واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه‌گذاری مختلط	T+2
واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه‌گذاری در سهام	T+2	سلف برق	T+3
سلف موازی استاندارد	T+1	اوراق و اسناد خزانه	T+1
سهام شرکت‌های عضو بورس	T+2	سهام شرکت‌ها در فرابورس	T+2
آتی سبد سهام	T+2	اوراق حق تقدم استفاده از تسهیلات مسکن	T+2
آتی و اختیار معامله کالا	T+0	اوراق مشارکت	T+1
صندوق سرمایه‌گذاری کالایی	T+1	انواع صکوک	T+1
گواهی سپرده کالایی	T+1	واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه در اوراق با درآمد ثابت	T+1

معرفی مراحل تسویه معاملات در بورس

اتاق پایاپای که در اینجا شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه است، نقش بسیار پررنگ و مهمی در مراحل تسویه معاملات در بورس دارد. اتاق پایاپای در مراحل قبل و بعد از معامله وظایف مهمی دارد. این وظایف به شرح زیر هستند:

نقش اتاق پایاپای قبل از معاملات

پیش از تحقق فرایند معامله، اتاق پایاپای از طریق انجام کنترل قبل از عرضه نقش خود را ایفا می‌کند. بر اساس قوانین، اتاق پایاپای وظیفه دارد در این مرحله برای دریافت و کنترل مستندات، تضمین‌ها و سپرده‌های موردنیاز جهت عرضه دارایی اقدام کند و درنهایت، تا قبل از ساعت 15:30 روز کاری پیش از عرضه موافقت یا مخالفت خود را به اطلاع کارگزار عرضه‌کننده برساند.

ارائه تضمین و تسویه معاملات

فراهم‌سازی بستر مورد نیاز برای عرضه کالا و استانداردسازی محصولات در این مرحله میسر می‌شود. بنابراین، اهمیت عبور از این وهله برای عرضه‌کننده کالا، کاملاً واضح و انکارناپذیر است. تضمین‌ها و مستندات ارائه‌ شده، در این مرحله توسط اتاق پایاپای کنترل می‌شوند. پس عرضه‌کنندگان باید تلاش کنند تا اعتماد اعضای اتاق پایاپای را به دست آورند.
به‌ منظور جلب اعتماد این افراد، معمولاً می‌بینیم که عرضه‌کنندگان تعهدات سابق خود را به‌ طور کامل تسویه می‌کنند و یا مبلغی را به‌ صورت نقدی در گرو اتاق پایاپای قرار می‌دهند. بعد از صورت گرفتن عرضه، بر اساس قوانین، قرارداد و تعهدات جداگانه‌ای به این اتاق ارسال می‌شوند.

فرایند تسویه معاملات در بورس کالا

در این اتاق، امکان تسویه معاملات به دو صورت اعتباری یا نقدی وجود دارد. لازم به ذکر است که روند تسویه به‌ هیچ ‌عنوان با نوع قرارداد ارتباط نخواهد داشت. به ‌منظور تسویه نقدی، واریز مبلغ مقرر به‌علاوه کارمزد دو طرف به ‌حساب تسویه طی سه روز کاری الزامی است.

در مورد تسویه اعتباری، خریدار موظف است یک سند تسویه اعتباری بر اساس فرمت شرکت را تهیه ‌کرده و در ضمیمه مدارک و مستندات، به اتاق پایاپای ارائه دهد. سند مذکور باید به امضا و تأیید خریدار و فروشنده رسیده باشد. به‌این‌ترتیب، فروشنده نیز دریافت وجه معامله را به ‌صورت مکتوب تأیید می‌کند. در تسویه اعتباری، تنها به مدت سه روز کاری بعد از معامله فرصت خواهید داشت. این بدان معناست که خریدار باید تا پیش از ساعت 13 روز کاری سوم برای تسویه اقدام کرده باشد. در غیر این صورت، موظف به پرداخت جریمه می‌شود. در نهایت، معامله مذکور در صورت عدم تسویه طی 7 روز کاری آینده به ‌طور کامل فسخ می‌شود. اگر تسویه انجام شود، کارگزاری باید فیش واریز وجه و مستندات قرارداد را در همان روز و تا قبل از ساعت 15 توسط سامانه به اتاق پایاپای ارسال کند. در مرحله آخر، فروشنده به یک حساب عملیاتی نیاز دارد تا تسویه کامل وجه در تاریخ تسویه معاملات صورت بگیرد. تحویل کالا به خریدار، پس از تسویه و در تاریخ سررسیدی ذکرشده در قرارداد انجام می‌شود.

جریمه تأخیر در تسویه معاملات

همان‌طور که بیان شد، خریدار بر اساس قوانین تا سه روز کاری پس از معامله، مهلت تسویه دارد. از روز چهارم تا 7 روز کاری (روز دهم بعد از معامله) مهلت تسویه معامله برای خریدار تمدید می‌شود. البته به علت وقفه و تأخیری پیش‌آمده در تسویه، خریدار جریمه می‌شود. با هرروز تأخیر در تسویه وجه، خریدار موظف به پرداخت خسارتی معادل 0.25 درصد ارزش معامله خواهد بود. مبلغ خسارت به فروشنده تعلق می‌گیرد و به‌ حساب ایشان واریز می‌شود.

در صورت رضایت فروشنده، نیازی به واریز مبلغ خسارت از جانب خریدار نخواهد بود. به‌این‌ترتیب، مراحل تسویه معاملات تکمیل ‌شده و به تأیید اتاق پایاپای می‌رسد. همچنین اتاق معاملاتی ممکن است خریدار قادر به تسویه نبوده و در نهایت معامله پس از پایان مهلت 7 روزه فسخ شود. در این صورت، خریدار موظف است 5 درصد از ارزش معامله را به‌ عنوان حق فسخ به ‌حساب فروشنده واریز کند. علاوه بر این، کارمزد کارگزاری دو طرف معامله نیز باید توسط خریدار پرداخت شود.

تسویه اعتبارات در بورس

زمان دریافت وجه توسط فروشنده در تسویه اعتباری نیز با توجه به نوع ابزار مالی استفاده‌ شده در معامله تغییر می‌کند. زیرا ممکن است به ‌منظور تسویه اعتبار دریافتی خود، به فروش سهام و افزایش قدرت خرید نیاز داشته باشیم. در این صورت، زمان تسویه معاملات و به تبع آن، زمان تسویه اعتبارات نیز بسته به نوع ابزار مالی تغییر می‌کنند.

در این مطلب با مفهوم تسویه معاملات در بورس، فرایند و نهادهای دخیل در آن آشنا شدید و فهمیدید که تسویه معامله در بازار بورس توسط طرف غیرمستقیم معامله (کارگزاری‌های خریدار و فروشنده) و با نظارت و کنترل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به ‌عنوان واسط و امین طرفین انجام می‌شود. به‌این‌ترتیب، ریسک معاملات از نظر عمل نکردن طرفین به تعهدات کاهش پیدا می‌کند. با انجام معامله و با توجه به ابزار مالی استفاده ‌شده، زمان تسویه معاملات می‌تواند حداقل 1 یا دو روز طول بکشد. بر این اساس، تاریخ و زمان دقیق دریافت وجه توسط فروشنده از طریق کارگزاری به ایشان اعلام می‌شود.

اتاق اصناف ایران: ثبت معاملات خودرو در دفاتر اسناد رسمی "اختیاری" است

به گزارش خبرنگار قضائی خبرگزاری تسنیم، سعید ممبینی، رئیس اتاق اصناف ایران در نامه‌ای به رؤسای اتاق‌های اصناف سراسر کشور موضوع پرداخت هزینه تنظیم سند رسمی توسط متعاملین را توضیح داد.

در نامه ممبینی آمده است: "با عنایت به مفاد دادنامه شماره 1863 مورخ 1399/12/02 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری مبتنی بر اینکه مطابق قانون اصلاح ماده 22 قانون حمل‌ونقل و عبور کالاهای خارجی از قلمروی جمهوری اسلامی مصوب سال 88، صدور گواهینامه، اسناد مالکیت و پلاک خودرو بر عهده نیروی انتظامی گذاشته شده است لذا ثبت معاملات مربوط به خودرو در دفاتر اسناد رسمی "اختیاری" تلقی گردیده و چنانچه متعاملین برای پرداخت هزینه‌های تنظیم سند انتقال قطعی خودرو در دفاتر اسناد رسمی توافقی نموده باشند بر مبنای توافق عمل می‌گردد؛ در غیر این صورت پرداخت هزینه‌های مربوط به تنظیم سند در دفاتر اسناد رسمی بر عهده طرفی می‌باشد که درخواست تنظیم سند رسمی دارد."

گفتنی است اختلاف بین کانون سردفتران و دفتریاران و پلیس راهور نیروی انتظامی در خصوص صلاحیت صدور سند رسمی مالکیت خودرو باعث شده است خریداران و فروشندگان خودرو با سردرگمی مواجه شوند که یکی از ابعاد آن، پرداخت هزینه تنظیم سند رسمی در دفاتر اسناد است.

تا پیش از این و طبق عرف موجود در جامعه، فروشنده خودرو هزینه‌های تنظیم سند در دفاتر اسناد را متقبل می‌شد که در دو سه ماه اخیر و با رأی دیوان عدالت اداری مبنی بر رسمی بودن سند (برگ سبز) صادره از سوی پلیس، معامله‌گران خودرو را با اختلاف همراه کرده است.

از سویی بنابر تأکید سازمان ثبت اسناد و املاک کشور (معاونت قوه قضائیه) و کانون سردفتران و دفتریاران به تنظیم سند قطعی در دفاتر اسناد، خریداران به حضور در این دفاتر تمایل دارند و در مقابل، با توجه به رأی دیوان عدالت اداری و نیز تأکید پلیس راهور ناجا بر رسمی بودن برگ سبز به‌عنوان سند رسمی، فروشندگان برای حضور در دفاتر اسناد و صرف هزینه‌های گزاف برای تنظیم سند رسمی در محضر اجباری نمی‌بینند و به این ترتیب قوانین خودنوشته بسیاری در بازار خودرو پدید آمده است و به‌نظر می‌‌رسد با نامه اخیر رئیس اتاق اصناف ایران، کفّه عدم الزام به ثبت خودرو در دفاتر اسناد رسمی، سنگین‌تر از قبل شده است.

آیا معاملات‌ فردایی و کاغذی طلا و جواهر از لحاظ حقوقی صحیح است

اخیراً قضات در استعلامی سئوالاتی پیرامون معاملات موسوم به فردایی مطرح کردند که معاونت حقوقی قوه قضائیه در استعلامی به آن پاسخ دادند.

به گزارش خبرنگار مهر، اخیراً قضات در استعلامی به معاونت حقوقی قوه قضائیه سوالاتی پیرامون معاملات موسوم به فردایی مطرح کردند که به شرح زیر است: در خصوص معاملات موسوم به معاملات فردایی و یا کاغذی طلا و جواهرات از جهت قانونی و شرعی اعلام نمائید: اولاً، آیا این‌گونه معاملات از نظر حقوقی صحیح است؟

ثانیاً، با توجه به اینکه در این‌گونه معاملات هیچ‌گونه طلا و جواهری رد و بدل نمی‌شود، آیا اقدام فرد اعم از فرد صنفی و یا غیر صنفی مبنی بر دریافت وجوه از دیگری واجد وصف کیفری کلاهبرداری و یا تحصیل مال از طریق نامشروع است؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه

در معاملات موسوم به «معاملات فردایی» که به موجب آن ذی‌نفعان بازار طلا و جواهرات در پایان یک روز معاملاتی، در خصوص قیمت این فلزات باارزش در روز آینده معامله می‌کنند و بر اساس پیش‌بینی‌هایی که از نرخ طلا و جواهر در روز آینده دارند، تعهدی بر عهده می‌گیرند و بر این اساس تحصیل سود می‌کنند یا متحمل زیان می‌شوند؛ اولاً، چنانچه طرفین قصدی برای انجام بیع در موعد مقرر نداشته باشند و تعهدی در این زمینه بر عهده نگیرند و در واقع موضوع معامله، صرفاً مابه‌التفاوت قیمت روز فروش و روز موعد مقرر باشد، به لحاظ فقدان شرایط صحت معامله موضوع ماده ۱۹۰ قانون مدنی، باطل است.

ثانیاً، چنانچه معامله نسبت به مال پایه صورت گیرد و قصد طرفین بر تحویل طلا و جواهر در آینده و یا تعهد آنان به بیع در آینده احراز شود، در صورت دارا بودن دیگر شرایط صحت معامله، واجد آثار حقوقی است.

در هر صورت احراز قصد طرفین و شرایط صحت معامله بر عهده مقام قضائی رسیدگی‌کننده است.

ثالثاً، در معامله قسم نخست، احراز وصف کیفری موضوع و انطباق رفتار ارتکابی با قوانین جزایی حاکم، امری است که بر عهده مقام قضائی رسیدگی‌کننده است.

اتفاق عجیب در بازار ارز؛ اتاق های معاملاتی دلار تعطیل شد!

در روزی که دلار در مرز هرات و سلیمانیه رشد کرد، در تهران ارزان شد. بعضا می‌گویند خبرها در تهران، زورشان از بازارساز کمتر است!

در پنجمین روز هفته، اتاق معاملاتی ‌ نرخ دلار تهران ۲۰۰ تومان پایین آمد اما کلا بازار رنج (خنثی) بود. این در حالی بود که هرات نقدی و سلیمانیه نقدی رشد داشت. درهم نیز مثل روز قبل یعنی سه‌شنبه، با نوسان زیاد کارش را ادامه داد. در اتاق معاملاتی روزهای اخیر بازار عادت کرده است که درهم ۸۶۸۰ بسته شود اما بعد در معاملات پشت‌خطی، تا ۸۷۰۰ تومان بالا رود.

نرخ ۸۶۸۰ برابری درهم به دلار، ارزش دلار را ۷۰۰ تومان بالاتر از قیمت اسمی دلار تهران نشان می داد. در واقع آنچه که در بازار می‌بینیم، بالا رفتن تمامی نرخ‌های مرزی بود اما پایتخت واکنش متفاوتی داشت، علت چه بود؟

علت پایین نگه داشتن نرخ دلار در تهران

بعضی از معامله‌گران می‌گویند که واکنش در مرز با توجه به اخبار برجامی طبیعی بوده و در تهران هم بخاطر تزریق بالا، نرخ پایین نگه داشته شده است. اما برخی هم می‌گفتند که با وجود اخبار منفی، دلار توان حرکت بالایی نداشت و این اتفاق می‌تواند مهم باشد.

برخی نیز می‌گویند این وضعیت یک سری نشانه‌هایی را بروز می‌دهد، یک حالت این بود که بازارساز به هر قیمتی تلاش می‌کند تا نرخ را در تهران تحت کنترل قرار دهد و این یعنی در فرصت مناسب و با یک خبر منفی، به شکل آبشاری دلار را به پایین هدایت می‌کند.

نفوذ بازارساز در بازار

حالت دیگر هم اینکه بازارساز دارد قدرت خودش را به بازار دیکته می‌کند و نشان می‌دهد که حتی می‌تواند نرخ را از حالت طبیعی خودش پایین‌تر نگه دارد تا از این طریق انتظارات را مدیریت و از مراجعه خریداران خرد به بازار جلوگیری کند.

البته یک نشانه دیگر هم از این وضعیت می‌خوانند و آن اینکه بازارساز تمام توان را برای کنترل می‌گذارد و در این حالت، ‌اگر خبرها مطابق اتاق معاملاتی انتظار بازارساز پیش نرود ریسک را بالا می‌برد.

دلار متشکل و نیما کانال عوض می کنند؟

اما در سمت رسمی بازار، نرخ متشکل و نیما در یک قدمی کانال عوض کردن هستند.

حباب سکه چقدر شد؟

سکه اتحادیه ۱۵ میلیون و ۵۰ تومان، رفاه ۱۵ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان، و سکه بازار ۱۵ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان گزارش شد. حجم حباب همچنان بالا و در حدود ۲ میلیون و ۱۳۵ هزار تومان بود.

اتاق های معاملاتی دلار تعطیل شدند

ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه گفته برنامه‌ای برای مذاکرات دیگری نداریم، همچنین گفته مذاکرات دوحه فرصتی بود که ایران از دست داد. اظهارنظری که مسوولان مذاکرات کشور خلاف آن را می‌گویند. روزنامه جمهوری اسلامی نیز در روز چهارشنبه به دو روایت متفاوت از مذاکرات دوحه واکنش نشان داده و تیتر زد: آمریکا، کاملا وقت تلف کردیم، ایران، مذاکرات مثبت بود.

اتاق‌های معاملاتی دلار تا بعد از عید قربان تعطیل شدند. پله آهنی هم تا دوشنبه تعطیل است. بازار امارات هم ۵ روز تعطیل خواهد بود و حواله انجام نمی‌شود.

فشار به معامله گران کف بازار

بعضی‌ها می‌گویند اگر قبل از تعطیلات تقاضای درهم زیاد نشود بعدش احتمالا این اتفاق می‌افتد. صراف سکه نیز درباره عید قربان می‌گویند در سال‌های اخیر قبل از عید بازار رنج بوده و بعد از آن نیز رنج باقی می‌ماند.

بعضی‌ها نیز می‌گویند این وضعیت بازار، یعنی مشخص نبودن روند و نوسانات شدید. که این به دلیل کم عمق شدن معاملات و فشار بر معامله‌گران کف بازار بود.

صحبت‌هایی درباره کف و سقف نرخ‌ها در تابستان می‌شد. رنج ۶ میلیونی سکه از سطح ۱۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تا ۱۴ میلیون تومان، یا رنج ۲ میلیونی آبشده از سطح ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان. البته این صحبت‌ها هر از چندگاهی در بازار می‌شود، آن هم از سمت افزایشی‌های بازار تا یکسری را به بازار بکشانند. اما خیلی هم نمی‌شود روی آن حساب کرد.

کانال دلار توافقی رونمایی شد

دلار سهمیه‌ای در بازار چهارشنبه بین ۲۹ هزار و ۹۰۰ تومان تا، ۳۰ هزار و ۳۰۰ تومان و حتی بالای آن فرخته می‌شد، اما تنها نرخی که خریدار داشت ۲۹ هزار و ۹۰۰ تومان بود.

یک نکته جالب هم اینکه یک کانال جدید به کانال‌های دلاری اضافه شده است؛ کانال دلار توافقی که هر لحظه این نرخ را گزارش می‌دهد. به حدی تعداد نرخ‌ها زیاد شده که دیگر روند هر کدامشان هم متفاوت شده و به گونه ای بازار ارز دیگر تک شعبه‌ای نیست و هر شعبه نرخ خودش را دارد.